نویسنده: آندرس کور
نیویورک تایمز آن را «وضعیتی بغرنج» می‌داند. آمریکا می‌خواهد در هوش مصنوعی از چین پیشی بگیرد و این کار را تا حدی با کشاندن استعدادهای فنی شهروندان چینی به آمریکا انجام می‌دهد. اما بعضی از آن‌ها به آمریکا می‌آیند، هوش مصنوعی را فرامی‌گیرند و با آن به چین بازمی‌گردند. چینی‌ها در حال حاضر به‌قدری در این زمینه پیشرفته هستند که تقریباً نه فقط در چین که در آمریکا نیز طلایه‌داری می‌کنند.
هوش مصنوعی آمریکا در زمینه‌های مختلف مانند قدرت تراشه‌های کامپیوتری همچنان نسبت به چین برتری دارد. با این‌حال، این امکان وجود دارد که به شکلی خطرناکی به استعداد عظیم هوش مصنوعی چینی‌ها وابسته شویم، زیرا آمریکا نسبت به نیازهای نظامی و اطلاعاتی پیشرفته خود به‌طور فزاینده کمبود دارد.
پیتر آبیل، استاد دانشگاه برکلی و مالک یک شرکت هوش مصنوعی، به نیویورک تایمز گفت: «کار کردن با شمار فزاینده محققان چینی برای کسب‌و‌کارهای پیشرو و دانشگاهیان امری طبیعی است.» بعضی از آن‌ها در جاهایی مثل گوگل، استنفورد و ام‌آی‌تی کار می‌کنند که با استخدام شهروندان چینی، خطر دسترسی دشمنان به فناوری پیشرفته هوش مصنوعی را به جان می‌خرند. وزارت دادگستری در پرونده مربوط به مهندس چینی گوگل مدعی شد او به‌طور غیرقانونی فناوری حساس هوش مصنوعی را طی یک سال به شرکتی در پکن که مخفیانه به او حقوق می‌داده، منتقل کرده است.
پکن در چند سال گذشته از حمایت دولتی از شرکت‌های داخلی و بهره‌برداری از فضای باز دانشگاهی و تجاری آمریکا بهره برده تا چین را در زمینه هوش مصنوعی متحول کند.
داده‌های جدید اندیشکده ماکروپولو درخصوص محققان برتر هوش مصنوعی در سراسر جهان نشان می‌دهد که ۴۷ درصد از آن‌ها از دانشگاه‌های چین فارغ‌التحصیل شده‌اند و تنها ۱۸ درصد در دانشگاه‌های آمریکا درس خوانده‌اند. بسیاری از همین ۱۸ درصد نیز احتمالاً چینی هستند. درصد چینی‌ها از سال ۲۰۱۹ که تنها ۲۹ درصد از محققان برتر هوش مصنوعی را شامل می‌شد، بسرعت افزایش یافته است. در همین دوره، آمریکا عقب‌گرد داشته است. در سال ۲۰۱۹، ۲۰ درصد از محققان برتر هوش مصنوعی دانش‌آموخته آمریکا بودند.
شتاب رشد نخبگان (۲ درصد برتر) هوش مصنوعی به‌مراتب بیشتر است. درحالی‌که تعدادی از این موارد به چینی‌ها مربوط می‌شود، این کشور در سال ۲۰۱۹ رشد ۱۲ درصدی را تجربه کرد. در همین راستا، آمریکا در بازه زمانی مشابه از ۶۵ درصد به ۵۷ درصد سقوط کرد.
توسعه سریع هوش مصنوعی چین تا حدی به لطف اضافه شدن بیش از ۲هزار برنامه درسی هوش مصنوعی به دانشگاه‌های مقطع کارشناسی چین از سال ۲۰۱۸ رخ داده است. بسیاری از این برنامه‌ها نه برای ابزارهای عامه‌پسند مانند چت‌جی‌پی‌تی و تصویرساز دال-ئی، که برای صنعت، تولید و خدمت‌رسانی به دستگاه اطلاعاتی و نظامی حزب کمونیست چین توسعه یافته‌اند.
در سال ۲۰۲۳، چین صنعت هوش مصنوعی خود را ۱۸ درصد توسعه داد و ارزش ۴۴۰۰ شرکت اصلی چینی به بیش از ۸۰ میلیارد دلار رسید. در اوایل ماه مارس، حزب کمونیست چین با انتشار مقاله‌ای از برنامه‌های خود برای حمایت بیشتر از هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و صنعت تحلیل داده‌های بزرگ رونمایی کرد.
براساس گزارشی که اوایل مارس در فایننشال تایمز منتشر شد، شرکت‌های هوش مصنوعی چین از بازار سیاه برای خرید نیمه‌هادی‌های پیشرفته آمریکا استفاده می‌کنند. در همین راستا، حزب کمونیست چین برنامه‌هایی برای راه‌اندازی ۱۰ خوشه دیتاسنتر دارد که در آن از دلال‌ها برای دسترسی به تراشه‌های ممنوعه در تحقیقات دولتی هوش مصنوعی استفاده می‌کند.
به گزارش تایمز، «ردپای تجارت زیرزمینی تراشه چین را می‌توان در سایت‌های دلالی پیدا کرد.» سوجو وان، شریک تجاری علی‌کلود و تنسنت کلود، در حال ترویج نوعی از خوشه‌های رایانشی است که در آن‌ها از تراشه‌های پیشرفته انویدیا اچ۱۰۰ استفاده شده است؛ تراشه‌ای که آمریکا از اول فروش آن را به چین ممنوع کرده بود.
با توجه به دسترسی بی‌سابقه و غیرقانونی حزب کمونیست چین به فناوری‌های اطلاعاتی و کنترل جهانی، از طریق اتخاذ گسترده هوش مصنوعی در پیوند با اینترنت اشیاء، آمریکا و متحدان او به‌طور فزاینده در معرض خطر قرار گرفته‌اند. نگرانی سیاست‌گذاران این است که آیا اتباع چینی که در آمریکا و کشورهای متحد آن روی هوش مصنوعی تحقیق می‌کنند، کمک‌حال کشور هستند یا صرفاً خرابی به بار می‌آورند. بی‌گمان آمریکا با «وضعیتی بغرنج» مواجه شده است که در آن بشدت به کشوری وابسته شده که با آن مثل دشمن رفتار می‌کند. آمریکا دانش‌آموختگان علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات از دموکراسی‌های متحد را در اولویت قرار نداده و اکنون عواقب این کار دامن‌گیرش شده است.
اگر به گذشته بنگریم، همه این‌ها به اشتباهات سیاسی دهه ۱۹۷۰ بازمی‌گردد که حزب کمونیست با هدف مدرن‌سازی چین با دولت کارتر مذاکره کرد تا دستور پذیرش صدها دانشجوی چینی را در آمریکا صادر کند. دنگ شیائوپینگ، رهبر حزب کمونیست چین در سال ۱۹۷۸، در پاسخ به این پرسش که آیا نگران شهروندان چینی نیست که مثل شهروندان شوروی تصمیم بگیرند پس از اتمام تحصیل در آمریکا بمانند، اظهار داشت که شهروندانش وفادارتر از شهروندان دیگر کشورها هستند.
شمار شهروندان چینی در دانشگاه‌های آمریکا افزایش یافت و دانشگاه‌های آمریکا به مرور زمان به‌خاطر شهریه بالایی که چینی‌ها پرداخت می‌کردند به آن‌ها وابسته شدند. پکن به واسطه همان عده معدودی که به چین بازگشتند، بسرعت مدرن شد؛ تا آن‌جا که برخی از توانمندی‌های ارتش آزادی‌بخش خلق- برای نمونه، موشک‌های فراصوت- رقیب همتایان آمریکایی خود شدند یا از آن‌ها پیشی گرفتند.
اکنون، برخی این ایده را که اتباع چینی در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات باید به‌خاطر منافع آمریکا و متحدان او از دانشگاه‌های آمریکا اخراج شوند، به اشتباه نژادپرستانه تلقی می‌کنند. این نگرانی درخصوص آمریکایی‌های چینی‌تبار یا اتباع تایوان وجود ندارد. مشکل ملیت است نه نژاد.
با توجه به این‌که حزب کمونیست چین کنترل دانشجویان را در صورت بازگشت به وطن به دست می‌گیرد- و با توجه به هژمونی جهان‌شمول چین بر مبنای تمامیت‌خواهی و نسل‌کشی- توجه به سیاست‌های متغیر پذیرش دانشگاهی در مورد چینی‌ها صرفاً شامل این می‌شود که کشورهای دموکراسی سعی کنند بهترین راه بقا را در محیط فناورانه سریع‌التغییر و غیرقابل پیش‌بینی خود بیابند.
درباره نویسنده: آندرس کور دارای دکترای دولتی از دانشگاه هاروارد است. او یکی از مدیران شرکت Corr Analytics، ناشر مجله ریسک سیاسی است و تحقیقات گسترده ای را در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا انجام داده است. آخرین کتاب‌های او «تمرکز قدرت: نهادینه‌سازی، سلسله مراتب و هژمونی» (۲۰۲۱) و «قدرت‌های بزرگ، استراتژی‌های بزرگ: بازی جدید در دریای چین جنوبی» (۲۰۱۸) هستند.
نظرات بیان شده در مقاله نقطه‌نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده موضع اپک تایمز نیست.
