رئیس دفتر هیئت نمایندگی سازمان ملل در افغانستان یا یوناما گفت که اکنون ثبات نسبی در افغانستان وجود دارد و باید از تلاش‌های قابل‌توجهی که طالبان برای کاهش کشت تریاک و مبارزه با داعش انجام داده‌اند، قدردانی کرد.
رزا اوتنبایوا، نماینده خاص دبیر کل سازمان ملل و رئیس یوناما روز چهارشنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل، بار دیگر بر ضرورت تعامل جهان با طالبان تاکید کرد و افزود: «درست است که امنیت روزمره میلیون‌ها شهروند افغانستان بهبود یافته اما این بهبود هزینه گزافی داشته است.»
سخنان واکنش برانگیز مقام سازمان ملل
به گفته او، این دستاوردها برای تضمین ثبات بلندمدت افغانستان کافی نیست.
این مقام سازمان ملل بدون اشاره به فرار صدها هزار شهروند افغانستان برای در امان ماندن از تهدیدهای طالبان افزود که «میلیون‌ها شهروند افغانستان انتخاب کرده‌اند که خانه خود را دورتر بسازند (به کشورهای اروپایی و آمریکایی پناهنده شده‌اند) تا دختران و پسرانشان بتوانند تحصیل کنند و چند میلیون شهروند از افغانستان رانده شده‌اند تا در کشورهای همسایه زندگی کنند.»
پیش از این، سخنان رزا اوتنبایوا، نماینده خاص دبیر کل سازمان ملل در افغانستان، انتقادهای فعالان مدنی افغانستان و یک مقام دیده‌بان حقوق بشر را برانگیخته بود.
رئیس بخش زنان دیده‌بان حقوق بشر بعد از نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره افغانستان در دسامبر سال گذشته هشدار داد که سازمان ملل در آستانه «سازش بزرگ» با طالبان است.
هدربار در یک پست در ایکس، با ابراز «نگرانی عمیق» نوشت که سازمان ملل هدف اصلی خود را در افغانستان از دست داده است.
رزا اوتنبایوا در سخنرانی خود در شورای امنیت سازمان ملل، درباره گزارش‌های نقض حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان به کلی‌گویی اکتفا کرد و برای اشاره به طالبان از واژه «مقامات فعلی» استفاده کرد.
در گزارش‌های گذشته یوناما درباره وضعیت افغانستان، نیز این نهاد سازمان ملل از بردن نام طالبان خودداری کرده بود.
دیا مهتا و آناسلما الینگوود دو فعال در زمینه حقوق زنان با تحلیل این گزارش‌ها معتقدند که یوناما با جایگزینی مقامات فعلی به جای آوردن نامی از طالبان در گزارش‌هایش تلاش می‌کند تا نقش مخرب طالبان را از موقعیت کنونی آن‌ها جدا کند و چهره مثبت‌تری به نمایش بگذارد.
رئیس دفتر یوناما در بخشی از سخنانش با اشاره به نشست دوحه با موضوع افغانستان در ماه فوریه گذشته گفت که بعد از این نشست با مقام‌های طالبان دیدار داشت و آن‌ها به او گفتند که عدم شرکت آن‌ها در نشست دوحه به معنای عدم تمایلشان برای تعامل با جامعه جهانی نیست، بلکه طالبان نگران بودند که جامعه جهانی با آن‌ها به عنوان طرف اصلی مساله افغانستان رفتار نکرده است.
او افزود که یوناما در نشست بعدی درباره افغانستان، تلاش خواهد کرد «مقامات فعلی» افغانستان را به شرکت در نشست دوحه تشویق کند.
این مقام سازمان ملل همچنین از آمادگی خود برای برگزاری دور سوم نشست دوحه با موضوع افغانستان سخن گفت. دور دوم نشست دوحه با موضوع افغانستان با حضور دبیر کل سازمان ملل و ۲۵ کشور و سازمان بین‌المللی در دوحه پایتخت قطر در فوریه برگزار شد. طالبان در این نشست شرکت نکردند.
اوتنبایوا همچنین با اشاره به تعیین فرستاده ویژه سازمان ملل در افغانستان گفت که طالبان، روسیه و چین با تعیین یک فرستاده ویژه از طرف سازمان ملل مخالفت کرده‌اند. روسیه و چین، دلیل نپذیرفتن فرستاده ویژه را مخالفت طالبان ذکر کرده‌اند.
نصیر احمد فایق، نماینده افغانستان در سازمان ملل نیز در این نشست گفت که تعامل جهان با طالبان باید مشروط به عملکرد این گروه در مبارزه با تروریسم، رعایت حقوق بشر و حقوق زنان باشد.
وی افزود که به دلیل «آپارتاید جنسیتی» هیچ امتیازی از سوی جامعه جهانی به طالبان داده نشود.
این مقام در ادامه از سازمان ملل خواست که در نشست‌هایی با موضوع افغانستان از گروه‌های مختلف این کشور دعوت شود و طالبان فقط به عنوان یک طرف مورد بحث درباره افغانستان در نظر گرفته شود.
نگرانی پاکستان از تمامیت ارضی و ادعای چین درباره بهبود اقتصاد افغانستان
منیر اکرم، نماینده پاکستان در سازمان ملل نیز در این نشست گفت که طالبان به تعهدات بین‌المللی عمل کند و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشورهای همسایه را تهدید نکند.
این سخنان نماینده پاکستان اشاره به موضع عباس استانکزی، یک مقام بلندپایه طالبان دارد. او چندی پیش گفته بود که «خط دیورند» را به عنوان مرز رسمی میان افغانستان و پاکستان به رسمیت نمی‌شناسد. این موضعی است که توسط برخی حاکمان افغانستان در دوره‌های گذشته مطرح شده بود.
گنگ شوانگ، نماینده چین در سازمان ملل نیز از این سازمان خواست که تحریم‌های خود را علیه طالبان کاهش دهد، معافیت ممنوعیت سفر مقام‌های طالبان به خارج از افغانستان را به طالبان برگرداند و جامعه جهانی با طالبان «تعامل صبورانه» داشته باشد.
او مدعی شد که با آمدن طالبان وضعیت اقتصادی مردم افغانستان بهبود یافته است. این مقام رژیم کمونیستی چین در ادامه خواستار دسترسی طالبان به دارایی‌های افغانستان در بانک‌های آمریکا شد.
گزارش‌های حقوق بشری، وضعیت مردم افغانستان در دوره حاکمیت طالبان را «وخیم» ارزیابی کرده‌اند. بعد از به قدرت رسیدن طالبان در اوت ۲۰۲۱، رسانه‌ها گزارش دادند که فروش اعضای بدن در افغانستان به‌شدت افزایش یافت. برخی از شهروندان برای نجات از گرسنگی به عنوان آخرین راه‌حل به فروش اعضای بدنشان دست زدند و برخی از خانواده‌ها نیز برای زنده نگه داشتن اعضای خانواده، یکی از فرزندانشان را فروختند. روزنامه هشت صبح گزارش داد که برنامه جهانی غذا در اکتبر سال گذشته اعلام کرد که ۱۵ میلیون شهروند افغانستان نمی‌دانند که وعده غذایی بعدی خود را از کجا تهیه کنند. براساس یکی از آخرین گزارش‌های موسسه نجات کودکان، از هر پنج خانواده در افغانستان، یک خانواده کودکانش را راهی بازار کار می‌کند.
