براساس گزارشات جدید، پروژه بزرگ زیرساختی چین، که به نام ابتکار کمربند و جاده شناخته می‌شود، بیش از ۵۰ میلیارد دلار کمبود بودجه دارد و بیش از ۶۰ درصد از پروژه‌های آن در جنوب شرق آسیا ناتمام مانده است.
ناظران چینی می‌گویند ابتکار کمربند و جاده که به نام «یک کمربند، یک جاده» نیز خوانده می‌شود، به پرهزینه‌ترین ناکامی شی جینپینگ، رهبر چین، تبدیل شده که می‌تواند حزب کمونیست چین را به نابودی بکشاند.
مؤسسه تحقیقاتی لووی در سیدنی در ۲۷ مارس گزارش داد که پروژه‌های بزرگ ابتکار کمربند و جاده متوقف شده‌اند. مجموع هزینه‌ها در جنوب شرق آسیا بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ به ۲۹.۶ میلیارد دلار تنزل پیدا کرد که کمتر از ۸۴.۳ میلیارد دلاری است که پکن وعده داده بود.
براساس این گزارش، چین به بزرگ‌ترین تأمین‌کننده مالی زیرساخت جنوب شرق آسیا تبدیل شده است. با این‌حال، اختلاف بسیار زیادی بین وعده‌های پکن و عملکرد این کشور وجود دارد و بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار از بودجه این پروژه تأمین نشده است. بیشتر از نصف پروژه‌ها لغو یا کوچک‌تر شدند یا به دلیل عوامل مختلف، از جمله ماهیت و مقیاس پروژه‌ها، بی‌ثباتی سیاسی، مشارکت ذینفعان محلی و انتقال انرژی جهانی، غیرقابل انجام هستند.
در این گزارش آمده است: «بی‌ثباتی سیاسی اغلب با فساد و حکمرانی ضعیف همراه بوده است.»
وانگ هی، مفسر امور چین، معتقد است که ابتکار کمربند و جاده به اشاعه فساد، اقتدارگرایی و تله‌های بدهی رژیم چین دامن زده است.
آقای وانگ به نسخه چینی اپک تایمز گفت: «در این بین، فساد بیش از همه خودنمایی می‌کند، هرچند گزارش استرالیا در این مورد تا حدی مبهم است.»
برای نمونه، آقای وانگ گفت که نجیب رزاق، نخست وزیر سابق مالزی، به دلیل فساد مربوط به پروژه‌های ابتکار کمربند و جاده به زندان افتاده است.
آقای وانگ تأکید کرد که «مشکلات بسیاری در رابطه با دولت‌های دخیل در پروژه‌های ابتکار کمربند و جاده چین وجود دارد اما علت اصلی مشکلات حزب کمونیست چین است» و افزود که «ترکیب این‌دو منجر به ناکامی پروژه‌های ابتکار کمربند و جاده می‌شود.»
شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست چین، ابتکار کمربند و جاده را در سال ۲۰۱۳ کلید زد که با هدف توسعه زیرساخت‌های بزرگ در آفریقا، اروپا و منطقه هند و اقیانوس آرام، از طریق تأمین مالی قابل‌توجه چین و با شعار «آینده مشترک برای بشر» آغاز شد.
با این‌حال، طرح توسعه بلندپروازانه شی جین پینگ بویژه در رابطه با تله‌های بدهی و مخالفت مردم محلی در کشورهای دخیل در ابتکار کمربند و جاده جنجال‌برانگیز شد.
گزارش اید‌دیتا در سپتامبر ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که ۴۲ کشور کم‌درآمد و متوسط به اندازه ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی خود به چین بدهی دارند که از این بین می‌توان به برونئی، کامبوج، لائوس، مالدیو، برمه (میانمار) و پاپوآ گینه نو اشاره کرد.
آینده «مأیوس‌کننده»
شنگ شوئه، نویسنده چینی کانادایی، معتقد است که هدف حزب کمونیست چین از ابتکار کمربند و جاده اشاعه نفوذ خود در کشورهای درگیر از طریق ایجاد پیوند اقتصادی و تجاوز به حاکمیت سیاسی آن‌ها بوده است. از این‌رو، پروژه‌های بزرگ چین در کشورهای مختلف حامیان و مخالفان خاص خود را دارد.
برای نمونه، شنگ شوئه گفت ایتالیا اخیراً از ابتکار کمربند و جاده خارج شده است. مخالفت عمومی در پاکستان افزایش یافته و چندین‌بار به کارگران چینی حمله شده است.
در ۲۶ مارس، یکی از پروژه‌های ابتکار کمربند و جاده در شمال غرب پاکستان مورد هدف بمب‌گذاری انتحاری قرار گرفت که منجر به کشته شدن شش نفر، از جمله پنج مهندس چینی شد. طی یک هفته گذشته، این سومین حمله به شرکت‌های چینی در پاکستان بود.
خانم شنگ به اپک تایمز گفت: «ابتکار کمربند و جاده پروژه‌ای است که به نفرت‌پراکنی در سطح جهان دامن می‌زند.»
آقای وانگ گفت ابتکار کمربند و جاده نقشه‌راه توسعه جهانی پکن است. «اما این پروژه به منزله هدر دادن سرمایه هنگفت مالیات‌دهندگان چینی در پروژه‌هایی است که صرفاً به منافع و مردمان کشور میزبان آسیب می‌زند.»
درحالی‌که رکود اقتصادی چین باعث کند شدن روند پیشرفت ابتکار کمربند و جاده شده، بسیاری از کشورها به دلیل بی‌توجهی پکن به نیازهای محلی به انتقاد از این کشور روی آورده‌اند. این پروژه‌ها همچنین باعث ایجاد تبعات نامطلوب زیست‌محیطی برای کشورهای درگیر شده‌اند.
آقای وانگ معتقد است که ابتکار کمربند و جاده آینده نامعلومی دارد.
آقای وانگ ضمن اشاره به تغییر رویکرد پکن از تحقیقات مبارزه با فساد به فعالیت‌های خارج از کشور و بیان این‌که تحقیقات مذکور صرفاً به تشدید جنگ قدرت در بین مقامات حزب کمونیست چین دامن می‌زنند، گفت: «مقیاس ابتکار کمربند و جاده در حال کوچک‌تر شدن است و چشم‌انداز پیش رو به‌طور فزاینده‌ای مأیوس‌کننده است، زیرا چین دیگر ظرفیت اقتصادی لازم برای حفظ ابتکار کمربند و جاده را ندارد و فساد در این پروژه‌ها بی‌داد می‌کند.»
او افزود: «انتظار می‌رود پروژه‌های بیشتری در ابتکار کمربند و جاده با شکست مواجه شوند و حزب کمونیست چین به‌زودی در این ابتکار عظیم غرق خواهد شد.»
خانم شنگ نیز عقیده مشابهی دارد. او گفت: «وقتی کشورهای دخیل در ابتکار کمربند و جاده متوجه شوند که چین به لحاظ اقتصادی و سیاسی در آستانه فروپاشی است، از آن فاصله می‌گیرند و شی جین پینگ به‌زودی می‌فهمد که ابتکار کمربند و جاده بزرگ‌ترین «پروژه ناتمام» اوست.»
