نویسنده: دکتر آنتونیو گراسفو
تعرفه‌ها سرخط خبرها را به خود اختصاص داده‌اند، اما دولت ترامپ بی‌سروصدا درحال بازسازی سیستم دفاعی جزایر ایالات متحده در اقیانوس آرام است تا با گسترش نفوذ حزب کمونیست چین مقابله کند.
شی جین‌پینگ، رهبر چین، مشغولِ آماده‌سازی اقتصاد چین است تا در برابر هجوم تعرفه‌های جدید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، ایستادگی کند. اقتصاد چین از زمان تعرفه‌های اولیه ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری او افت کرده است. با افول رشد تولید ناخالص داخلی به ۵ درصد یا کمتر و عقب‌ماندگی شاخص‌های کلیدی پس از قرنطینه کووید-۱۹، چین هنوز به‌طور کامل بهبود پیدا نکرده است.
ترامپ با تهدید تعرفه‌ای علنی، اجرای تعرفه‌ها و به تعویق انداختن آن‌ها، شی و بسیاری از کشورهای جهان را وادار می‌کند که عکس‌العمل نشان دهند. وقتی آن‌ها به فکرِ عکس‌العمل هستند، ترامپ بی‌سروصدا اولویت‌های دیگر خود را در دستور کار قرار می‌دهد و برای نمونه به تقویت روابط نظامی و اقتصادی آمریکا در اقیانوس آرام می‌پردازد تا با افزایش نفوذ حزب کمونیست چین مقابله کند.
محور اصلی این رویکرد، راهبرد زنجیره جزیره‌ایِ جنگ سرد است که در اصل برای مهار اتحاد جماهیر شوروی طراحی شده بود و اکنون برای جلوگیری از نفوذ چینِ کمونیستی در دستور کار قرار گرفته است. براساس این راهبرد، اقیانوس آرام به سه خط دفاعی متحدالمرکز تقسیم شده است. زنجیره جزیره‌ای اول شامل ژاپن، تایوان و فیلیپین است. زنجیره جزیره‌ای دوم، گوآم، جزایر ماریانا و بخش‌هایی از جزایر کارولین از جمله یاپ و پالائو را شامل می‌شود. زنجیره جزیره‌ای سوم نیز هاوایی، جزایر آلیوتی- که به ایالت آلاسکای آمریکا تعلق دارند- و نیوزیلند را شامل می‌شود.
دریاسالار لیو هوآکینگ، معمار نیروی دریایی مدرن چین، یک راهبرد چندمرحله‌ای را تنظیم کرده بود: استیلا بر زنجیره جزیره‌ای اول تا سال ۲۰۰۰، استیلا بر دومین زنجیره تا سال ۲۰۲۰ و دستیابی به استیلای جهانی در عرصه دریایی تا سال ۲۰۴۰. دولت‌های ترامپ و بایدن حضور نظامی آمریکا را در این زنجیره‌ها تقویت کردند. آمریکا و متحدان این کشور رزمایش‌های مشترک خود را افزایش داده‌اند، در فیلیپین موشک‌های ضدکشتی مستقر کرده‌اند و برنامه‌های اضطراری دقیقی را برای جنگ تایوان تدارک دیده‌اند.
تحلیلگران بر این باورند که کنترل زنجیره‌های جزیره‌ای برای مهار رژیم چین و حفظ توازن قدرت در منطقه حیاتی است. نیروی دریایی چین که از نظر تعداد کشتی بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان است، همچنان خطوط قرمز را زیر پا می‌گذارد و به رقابت راهبردی در «منطقه خاکستری» ادامه می‌دهد؛ فضایی بین جنگ و صلح که براساس موضع، نفوذ و بازدارندگی تعریف می‌شود.
آمریکا با تمرکز بر زنجیره جزیره‌ای اول در سال ۲۰۲۵ تفنگداران دریایی خود را به منطقه اعزام کرد، زیرساخت‌های ناوگان خود را ارتقا داد و روابط نظامی با ژاپن و استرالیا را تقویت کرد تا با نفوذ چین در مناطق مورد مناقشه از جمله جزایر سنکاکو و تنگه تایوان مقابله کند. تیپ سوم تفنگداران اعزامی به دامنه رزمایش‌های مشترک در منطقه افزود که از جمله می‌توان به رزمایش سه‌جانبه آبی‌خاکی با حضور تفنگداران دریایی آمریکا، نیروهای ژاپنی و نیروهای استرالیایی در شمال استرالیا اشاره کرد. واشینگتن و کانبرا دسترسی آمریکا به مناطق آموزشی استرالیا را گسترش دادند که انعطاف‌پذیری پایگاه و آمادگی کلی نیروها را برای عملیات بعدی افزایش خواهد داد.
زنجیره جزیره‌ای دوم از ارزش راهبردی بسیار زیادی برخوردار است و حلقه دفاعی مهمی را تشکیل می‌دهد که رژیم چین نمی‌تواند به‌صورت فوری به آن دسترسی پیدا کند. این جزایر یک پایگاه حیاتی برای قدرت‌نمایی، نظارت و بازدارندگی هستند، به‌ویژه از این جهت که رژیم پکن درحال نوسازی ارتش خود بوده و در دریای جنوبی چین رویکرد تهاجمی‌تری در پیش گرفته است.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، در سفری مهم به گوآم در اواخر مارس تأکید کرد که هرگونه تهاجم به گوآم یا جزایر ماریانای شمالی به منزله حمله به سرزمین اصلی آمریکا خواهد بود. او در این سفر بر موضع دولت ترامپ تأکید کرد و گفت که اقیانوس آرام در بحبوحه تنش‌های فزاینده بر سر تایوان و راهبرد دریایی تهاجمی رژیم چین، بخشی جدایی‌ناپذیر از راهبرد دفاعی واشینگتن است. هگست همچنین از تصویب طرح ۴۰۰ میلیون دلاری زیرساخت نظامی در یاپ در مجمع‌الجزایر میکرونزی خبر داد که حضور آمریکا را در زنجیره جزیره‌ای دوم پررنگ‌تر خواهد کرد.
بر همین اساس، پروژه‌ای که در سال ۲۰۲۳ در دولت بایدن کلید خورد، به شکلی بی‌سروصدا در دولت ترامپ پیشرفت کرده و به یکی از مؤلفه‌های حیاتی راهبرد بازدارندگی او در اقیانوس آرام تبدیل شده است. بازسازی میدان شمالی تینیان- که زمانی شلوغ‌ترین فرودگاه جهان بود و بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی از آن‌جا رخ داد- مهم‌ترین نمادِ تمرکز دوباره واشینگتن بر زنجیره جزیره‌ای دوم است.
این طرح ۷۸ میلیون دلاری بخشی از راهبرد گسترده چابکیِ رزمی است که بر توزیع هواپیماها در چند پایگاه کوچک برای سخت‌تر کردن امکان حمله دشمن تأکید دارد. بیش از ۱.۹ کیلومتر مربع از باند و زیرساخت فرودگاه بازسازی شده و یک طرح شبکه‌مانند برای ناکام گذاشتن موشک‌های چینی طراحی شده است. نسخه جدید فرودگاه از هواپیماهای برخاست‌کوتاه مانند اف-۳۵ب پشتیبانی می‌کند و امکان بقا و واکنش فوری را بهبود می‌بخشد.
عملیات بازسازی در کنار گسترش فرودگاه بین‌المللی تینیان انجام می‌گیرد. یک سکو به همراه تأسیسات جدید برای ذخیره‌سازی سوخت در دست احداث قرار دارد. هردو فرودگاه جایگزین پایگاه نیروی هوایی اندرسن در گوآم خواهند شد و انعطاف‌پذیری عملیاتی را در سناریوهای مرتبط با تایوان یا دریای جنوبی چین افزایش خواهند داد.
بازسازی زیرساخت‌های بندر مخروبه تینیان که به دوران جنگ جهانی دوم تعلق دارد، در دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، آغاز شد و در دولت ترامپ ادامه یافته است. وزارت دفاع آمریکا قصد دارد از این بندر برای انجام مانور، ذخیره‌سازی سوخت و ساخت‌و‌سازهای آتی استفاده کند. این بندر با فرودگاه‌های خود یک مرکز تدارکات خواهد بود که قدرت آمریکا را در بخش شمالی زنجیره جزیره‌ای دوم تثبیت خواهد کرد.
شی همچنان بر دفاع در برابر تهاجم اقتصادی ترامپ تمرکز دارد، اما ارتش آمریکا به روش خاص خود درحال ایمن‌سازی اقیانوس آرام است و خود را برای بازدارندگی و درصورت لزوم غلبه بر ارتش حزب کمونیست چین آماده می‌کند.
دیدگاه ارائه‌شده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: دکتر آنتونیو گراسفو تحلیلگر اقتصادی چین است که بیش از ۲۰ سال را در آسیا سپری کرده است. آقای گراسفو فارغ‌التحصیل دانشگاه ورزش شانگهای است، دارای مدرک ام‌بی‌ای از دانشگاه شانگهای جیائوتنگ است و در دانشگاه نظامی آمریکا در رشته دفاع ملی تحصیل کرده است.
