بیژن اشتری، نویسنده و مترجم نامآشنای ایران در سن ۶۴ سالگی در عصر روز یکشنبه ۱۸ خرداد، به علت ایست قلبی درگذشت.
به گفته نشر ثالث، که بیشتر آثار این مترجم را منتشر میکرد، او یکی از تأثیرگذارترین مترجمان بیستوپنج سال اخیر ایران است.
نشر ثالث در صفحه اینستاگرام خود نوشت: او در ابتدا شوق خواندن، نوشتن و تاریخورزی داشت و در این راه دهها کتاب مهم تاریخی و سیاسی ترجمه کرد.
بیژن اشتری از میانههای دهۀ هشتاد پروژۀ بزرگ ترجمۀ زندگینامهها و رخدادنامههای مربوط به اتحاد شوروی و بلوک شرق را آغاز کرد و کتابهایی مانند «لنین»، «تروتسکی» و «کاهن معبد سرخ»، و زندگینامههایی از برژنف، بوخارین، استالین، چائوشسکو، تنها بخشی از آثاری بودند که او ترجمه کرد.
ترجمه کتاب آکواریومهای پیونگیانگ، یکی از نخستین روایتهای بازماندگان اردوگاههای کار اجباری کره شمالی، به گفته نشر ثالث «دروازهای تازه به سوی ادبیات افشاگرانه دربارۀ کره شمالی گشود.»
از دیگر آثار ماندگار او میتوان به کتابهایی چون امید علیه امید، دستنوشتهها نمیسوزند، ادبیات علیه استبداد و شوروی ضد شوروی اشاره کرد؛ آثاری که در مرز میان تاریخ، سیاست و ادبیات مقاومت قرار دارند.
او در یکی از پستهایش در اینستاگرام درباره استالین نوشت: «استالین به رغم جنایتهایش همچنان در نظرسنجیهای عمومی در روسیه امروز در صدر جدول برجستهترین دولتمردان روس قرار دارد. از ملتی که تاریخ نمیخواند، انتظاری هم جز این نمیتوان داشت.»
آخرین اثر چاپشدۀ او «سکوت همچون سلاح» که به زندگی و مرگ ایساک بابل میپرداخت اواخر اسفند ۱۴۰۳ منتشر شد.