ژانگ یوشیا، نائبرئیس کمیسیون مرکزی نظامی حزب کمونیست چین، چندی پیش بدون یونیفرم نظامی در نشست چین و پاکستان شرکت کرد.
کارشناسان میگویند این امر از تضعیف جایگاه نظامی آقای ژانگ متعاقب پاکسازی ارتش به دست مقامات ارشد حزب حکایت دارد.
شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست و فرمانده کل قوای چین، در ۷ ژوئن با شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، در پکن ملاقات کرد.
در دیدارهای گذشته رهبران چین و پاکستان، شی معمولاً با همراهی مقامات ارشد وزارت خارجه یا مقامات شورای دولتی که عمدتاً روی مسائل اقتصادی تمرکز دارند، وارد جلسات میشد.
آقای ژانگ در اتفاقی نادر برای نخستینبار از اکتبر ۲۰۱۷، که نائبرئیس کمیته نظامی شد، در این جلسه حضور پیدا کرد. آقای ژانگ متولد جولای ۱۹۵۰ است و از معدود مقامات نظامی عالیرتبه حزب کمونیست چین محسوب میشود که تجربه جنگی دارد. او در سال ۱۹۷۹ در جنگ چین و ویتنام حضور داشت.
در جریان این دیدار دیپلماتیک، آقای ژانگ و عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش پاکستان، بهجای یونیفرم نظامی کت و شلوار به تن داشتند.
چن پوکونگ، تحلیلگر سیاسی ساکن آمریکا، به اپک تایمز گفت: «ممکن است که پوشش یکسان طرفین بنا به درخواست دیپلماتیک شی از متحدش، پاکستان، و براساس ملاحظات خاص او در دستور کار قرار گرفته باشد. شاید دلیل اصلی این باشد که خیال آقای شی بابت ژانگ راحت نیست و سعی دارد که نفوذ نظامی او را تضعیف کند.»
ایندو مقام عالیرتبه ارتش حزب کمونیست چین روابط تیره و تاری را پشت سر میگذارند. به گفته آقای چن، بخش عمده فرماندهان ارشدی که اواخر سال گذشته مورد تحقیق و تفحص قرار گرفتند، تحت فرمان آقای ژانگ فعالیت میکردند.
تغییرات احتمالی در بین کارکنان
به گفته آقای چن، خبر غافلگیرکننده تغییر کارکنان قرار است در سومین جلسه عمومی حزب در ماه جولای اعلام شود. چن حدس میزند که «ژانگ ممکن است در یک موقعیت غیرنظامی به خدمت گرفته شود و دیگر نائبرئیس کمیسیون نظامی نباشد.»
چن به پوشش ویدئویی تلویزیون دولتی چین اشاره کرد که نشان میداد ژانگ بهجای یونیفورم نظامی با کت و شلوار در کنار شی نشسته و افزود که این گزارش سیگنالی غیرعادی به مخاطب میدهد، چرا که ژانگ همیشه با یونیفورم نظامی در رویدادهای سیاسی حضور پیدا کرده است.
پدر ژانگ، ژانگ جونگسون، از فرماندهان ارشد نظامی بود. او و پدر شی، ژی جونگشون، در سالهای جنگ همرزم بودند. شی و ژانگ، که هردو جزو وارثان پدرسالاران حزب محسوب میشوند، برای تحکیم قدرت شی به همکاری با یکدیگر روی آوردند.
قبل از بیستمین کنگره ملی در اکتبر ۲۰۲۲، ژانگ به شی کمک کرد تا رضایت جناحهای مختلف ارتش را به دست آورد. برای نمونه، یک پاکسازی بزرگ در اداره امنیت مرکزی انجام گرفت. بسیاری از درجهداران به ظن بیوفایی به شی از خدمت تعلیق شدند و تحت تحقیق و تفحص کمیته انضباطی نظامی قرار گرفتند.
آقای چن گفت: «با اینحال، با سلطه شی و تثبیت دیکتاتوری انفرادی او با آغاز سومین دوره نخستوزیری در بیستمین کنگره ملی، چهرههای نظامی از دید او بهعنوان یک خطر امنیتی قلمداد شدند.»
شی میتواند از افرادی استفاده کند که به آنها اعتماد دارد. برای نمونه میتوان به همسرش، پنگ لییوان، اشاره کرد که مهارتهای دیپلماتیک خود را در همراهی با شی در سفر ماه مه به اروپا به رخ کشید. آقای چن پیشبینی میکند که خانم پنگ احتمالاً در جلسه آتی حزب به عضویت دفتر سیاسی کمیته مرکزی یا کمیسیون نظامی مرکزی برسد.
خانم پنگ یک خواننده پرآوازه و دریابان است. او زمانی مدیر گروه رقص و آواز دولت و رئیس دانشکده هنرهای نظامی بود.
پاکسازی نظامی
وزیر دفاع سابق چین، لی شانگفو، در اکتبر ۲۰۲۳ برکنار شد. به گفته آقای چن، برکناری لی شانگفو به فساد و نشت اطلاعات نظامی در دوران تصدی او بهعنوان رئیس بخش توسعه تجهیزات کمیسیون مرکزی نظامی از سپتامبر ۲۰۱۷ تا اکتبر ۲۰۲۲ نسبت داده میشود.

بخش توسعه تجهیزات کمیسیون نظامی در ۲۶ جولای ۲۰۲۳ در اطلاعیهای از کارکنان خود خواست تا سرنخهای مربوط به فساد در مناقصه خرید تجهیزات را که از اکتبر ۲۰۱۷ شروع شده بود، گزارش کنند.
آقای چن افزود: «زمانبندی این اطلاعیه به شکلی بود که گویی از روی عمد میخواستند از سلف لی، ژانگ، چشمپوشی کنند، زیرا آقای شی جرأت تفحص درباره او را نداشت و اگر دست به چنین کاری میزد، ژانگ هم گرفتار میشد.»
او گفت «شی نمیخواهد با وضعیتی مواجه شود که ارتش از کنترل او خارج شود. از اینرو، تصور میشود که شی تا پایان دوره ریاست ژانگ منتظر بماند تا بعد از آن از ارتش کنارهگیری کند» و افزود که «نشست حزب در ماه ژوئیه فرصتی است تا شی جین پینگ تصمیم خود را درباره او علنی کند.»