نویسنده: میلتون ازراتی
درحالیکه تایوان و جهان شاهد برگزاری رزمایش جدید چین در حوالی جزیره هستند، بنیاد دفاع از دموکراسیها نسبت به انجام حملهای متفاوت هشدار میدهد. این بنیاد در گزارشی به بررسی راهکارهای غیرنظامی چین کمونیستی برای ضربه زدن به تایوان پرداخته که با هدف تسلیم تایپه در قبال خواست پکن یا تدارک عملیات نظامی انجام میگیرد.
براساس این گزارش، واشینگتن و تایپه باید از راههای متعددی که پکن میتواند از طریق آنها باعث ایجاد اخلال و آشفتگی اقتصادی و اجتماعی شود جلوگیری کنند. بعید است که این اطلاعات از طریق اخبار به دست آمریکاییها یا تایوانیها برسد. در هرصورت، اشغالگری چین بسیار پیچیدهتر و خطرناکتر از آن چیزی است که در این گزارش یا بسیاری از تفاسیر رسانهای تصور میشود.
گزارش بنیاد دفاع از دموکراسیها، آسیبپذیری تایوان را به پیوند اجتنابناپذیر این کشور با اقتصاد دیجیتال و امور مالی مدرن نسبت میدهد. نویسندگان میگویند هر پیوندی میتواند راهی برای زورگویی چینیها باشد. جدا از آسیبپذیری عیان و آشکار حدود ۱ میلیون تایوانی که در چین به کار و زندگی مشغول هستند، این گزارش به فرصتهای دروغپراکنی در بین مردمان جزیره اشاره میکند که اعتماد عمومی را از بین میبرد و کار دولت تایپه را برای مقاومت در برابر تهاجم نظامی یا دیگر اشکال حمله دشوار- اگرنه غیرممکن- میکند. حملات سایبری به زیرساختهای حیاتی و مناسبات تجاری و مالی تایوان، بهمراتب آسیب بیشتری به اقتصاد و مردم جزیره وارد میکنند. به گفته بنیاد دفاع از دموکراسیها، پکن چندین گزینه دیگر نیز در دسترس دارد که از جمله میتوان به اعمال تعرفه، تحریم، محاصره، فروش استقراضی سهام شرکتهای تایوانی، مسدود کردن نقلوانتقالات بانکی تنگه تایوان، قطع کابلهای فیبر نوری و اختلال در روند تأمین انرژی اشاره کرد.
درست است که جزئیات این گزارش نگرانکننده هستند، اما دولت و انجمنهای بازرگانی تایوان (آگاهانه یا تصادفی) اقداماتی را برای به حداقل رساندن آسیبپذیریها انجام دادهاند. دلیل اصلی این امر قدمهای قابلتوجهی است که کسبوکارهای تایوانی برای کاهش روابط تجاری خود با سرزمین اصلی چین برداشتهاند.
چین همچنان بزرگترین شریک تجاری تایوان محسوب میشود، اما سهم آن از تجارت تایوان از سال ۲۰۲۱ پیوسته کاهش یافته است. فروش چینیها در تایوان و خرید چینیها از تولیدکنندگان تایوانی در سال ۲۰۲۱ معادل ۲۰۸.۴ میلیارد دلار بود که حدود یکچهارم از کل تجارت این جزیره را شامل میشد. این آمار تا سال ۲۰۲۳- آخرین دورهای که اطلاعات کاملی از آن منتشر شده- حدود ۲۰ درصد کاهش یافت و به حدود ۱۶۶ میلیارد دلار رسید که به زحمت به یکپنجم از کل تجارت تایوان میرسد. در عینحال، کل تجارت تایوان با کشورهای جنوب شرقی آسیا از ۱۱۷.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به ۱۳۴.۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده که یعنی تقریباً ۱۰ درصد افزایش داشته است. وابستگی صادرات تایوان به چین نیز کاهش پیدا کرده است. آمارهای جدید نشان میدهند که حتی وابستگی هنگکنگ نیز از سال ۲۰۱۸ کمتر شده و این شکاف نصیب کشورهای جنوب شرقی آسیا شده است.
اگر این الگو برای دور زدن تمهیدات پکن کافی نباشد، آمار و ارقام از تغییر مسیر چشمگیر سرمایهای حکایت دارند که زمانی از تایوان به چین سرازیر میشد. این سرمایهگذاری از سال ۲۰۱۰ تاکنون کاهش یافته است. سرمایهگذاری تایوان فقط در سال ۲۰۲۳ حدود ۴۰ درصد کاهش داشته است. سرمایهگذاری تایوان در سال ۲۰۲۳ با ارزشی معادل ۴.۱۷ میلیارد دلار کمتر از یکسوم سرمایهگذاری سال ۲۰۱۸ بود. تفاوت در این است که بخشی از این سرمایه نصیب کشورهای جنوب شرقی آسیا بویژه سنگاپور، ویتنام، اندونزی، مالزی و تایلند شده است. این کشورها اکنون حدود ۴۰ درصد از سرمایه تایوانیها را جذب میکنند که از نسبت سرمایهگذاری در چین پیشی گرفته است.
شکل دیگر دفاع تایوان در روابط اقتصادی پیچیدهای نهفته است که شرکتهای فناوری تایوانی با غرب و ژاپن ایجاد کردهاند. اگر از گذشته صرفنظر کنیم، یکی از جاذبههای بزرگ تایوان برای پکن همین پیوندهای تجاری پیچیده آن است. همچنین پکن باید بداند که هرگونه تجاوز چین به این جزیره- نظامی یا غیرنظامی- این روابط را به شکل مؤثر از بین برده و پکن را از ثروت هنگفتی که این جزیره در اختیار دارد محروم میکند.
به گفته یکی از مدیران فناوری تایوانی، برگ برنده شرکت فناوری او و دیگر شرکتهای تایوانی این است که میتوانند نیمهرساناها و دیگر فناوریهای خود را براساس نیاز خریداران تولید کنند. حتی اگر ارتش آزادیبخش خلق کنترل کارخانهها را به دست بگیرد، هرگز نمیتواند چنین مذاکراتی را مدیریت کند. ارزش این کارخانهها و کسبوکارها به راحتی آب خوردن نابود میشود.
پکن بهطور حتم به این مشکل بالقوه واقف است و شاید اهمیت چندانی به این مسائل ندهد. شی جینپینگ، رهبر چین، در گذشته امتیازات اقتصادی را فدای امتیازات سیاسی کرده است. اما این هزینه دیگری است که پکن باید آن را قبل از هرگونه اقدام علیه تایوان در نظر بگیرد. اکنون واضح است که تایوان سعی دارد دستکم برخی از آسیبپذیریهای خود را که بنیاد دفاع از دموکراسیها نسبت به آنها هشدار داده، برطرف کند.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: میلتون ازراتی کمکویراستار نشریه نشنال اینترست، وابسته به مرکز مطالعات سرمایه انسانی دانشگاه بوفالو، و اقتصاددان ارشد شرکت ارتباطاتی وستد در نیویورک است. او قبل از پیوستن به وستد بهعنوان استراتژیست بازار و اقتصاددان ارشد برای لرد، ابت و شرکا کار میکرد. او اغلب برای سیتی ژورنال و بهطور مرتب برای فوربس مقاله مینویسد. آخرین کتاب او «سی فردا: سه دهه آتی جهانیشدن، جمعیتشناسی و چگونه زندگی خواهیم کرد» نام دارد.