رؤسای سازمانهای اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا در نشستی نادر در ۷ سپتامبر درباره تلاشهای مشترک سیا و امای۶ برای مقابله با جاهطلبیهای ژئوپلیتیک روسیه و چین و دیگر رقبا در عرصه جهانی گفتوگو کردند.
بیل برنز، رئیس سیا، و ریچارد مور، رئیس امآی۶، در مقالهای مشترک در فایننشال تایمز نوشتند که ایندو آژانس با یکدیگر همکاری میکنند تا با خرابکاری بیپروایانه اطلاعات روسیه در سراسر اروپا مقابله کنند.
برنز روز شنبه در مصاحبه با فایننشال تایمز درباره تلاشهای مشترک ایندو آژانس توضیح داد و گفت که او و همتای انگلیسیاش در پاییز ۲۰۲۱ اقداماتی را برای خارج کردن برخی از ارزیابیهای اطلاعاتی خود در رابطه با حمله قریبالوقوع روسیه به اوکراین از حالت محرمانه آغاز کردند. به گفته برنز، این تلاشها با هدف هدایت افکار بینالمللی علیه اقدامات جنگی روسیه و تقویت حمایت از اوکراین در مقطعی صورت گرفتند که دیگر ناظران بینالمللی نسبت به حمله روسیه تردید داشتند.
برنز گفت: «ما دو نفر به دستور رهبران سیاسی خود از رویکردی نوین استفاده کردیم تا برخی از اسرار آن دوره را از حالت طبقهبندی خارج کنیم و روایات نادرستی را که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در سالهای گذشته به کار میگرفت تکذیب کرده و این واقعیت را که روسیه دست به یک تجاوز آشکار زده افشا کنیم.»
رؤسای ایندو آژانس اطلاعاتی درباره حمله متقابل اوکراین به خاک روسیه در ماه گذشته در منطقه کورسک گفتوگو کردند. برنز عملیات اوکراین را یک دستاورد تاکتیکی مهم و همچنین روحیهبخش خواند.
مور نیز گفت که این عملیات «جنگ را به خانه شهروندان عادی روسیه کشاند.»
گمانهزنی برخی از تحلیلگران این است که شاید اوکراین به حضور خود در خاک روسیه تداوم بخشد تا از آن بهعنوان ابزاری برای چانهزنی در مذاکرات نهایی برای پایان دادن به جنگ استفاده کند، اما این حضور میتواند منابع اوکراین را در دیگر مناطق درگیری کاهش دهد.
برنز و مور گفتند که آژانسهای آنها در پشت پرده جنگ اوکراین برای مقابله با دیگر عملیات اطلاعاتی روسیه از جمله «دروغپراکنیها و اشاعه اطلاعات نادرست که برای ایجاد شکاف بین ما طراحی شدهاند» همکاری کردهاند.
وزارت دادگستری آمریکا در هفته جاری دو کیفرخواست علیه دو شهروند روس صادر کرد که گفته میشود قصد داشتند از تحلیلگران سیاسی آمریکا برای انتشار پیامهای مورد پسند دولت روسیه استفاده کنند.
وزارت دادگستری همچنین دهها وبسایت را با ادعای اینکه به تقویت دیدگاههای مورد پسند دولت روسیه کمک میکردند، مسدود کرد. وزارت خزانهداری نیز تحریمهایی را علیه اتباع روسی و نهادهای تجاری دخیل در پیشبرد نفوذ این کشور وضع کرده است.
افزایش اقدامات مقابله با حزب کمونیست چین
برنز و مور در مقاله خود در فایننشال تایمز، چینِ تحت حکمرانی حزب کمونیست را «چالش اطلاعاتی و ژئوپلیتیک اصلی قرن بیستویکم» خواندند.
آنها گفتند که آژانسهای خود را به سمت مقابله با تهدید فراینده پکن هدایت کردهاند.
ما طی سه سال گذشته بودجهای را که به چالش چین اختصاص میدادیم، سهبرابر کردیم. برنز روز شنبه به فایننشال تایمز گفت: «این مبلغ اکنون حدود ۲۰ درصد از کل بودجه ما را شامل میشود.»
مور گفت شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست چین، کنترل بسیار سختگیرانهای روی نظام سیاسی خود دارد.
رئیس امآی۶ گفت: «شی برنامه بلندپروازانهای در داخل و خارج از کشور دارد و به همین دلیل است که ما تلاش زیادی برای درک اقدامات چین انجام میدهیم، چرا که این کشور یک بازیگر بسیار مهم در عرصه بینالمللی است.»
درحالیکه حزب کمونیست چین یک چالش ژئوپلیتیک برای آمریکا و بریتانیا محسوب میشود، مور میگوید تعامل مقامات غربی با همتایان چینی خود نیز حائز اهمیت است.
برنز و مور تلاشهای خود را صرف رسیدگی به شراکت فزاینده چین و روسیه و بازداشتن چین از ارائه کمکهای نظامی و تقویت عملیات جنگی روسیه در اوکراین کردهاند.
برنز گفت که او و همتای بریتانیاییاش در حال حاضر شواهدی دال بر تأمین تسلیحات روسیه به دست چین در اختیار ندارند.
مور گفت که حمایت چین از عملیات جنگی روسیه تاکنون در قالب تجهیزات «دومنظوره» انجام گرفته است، درحالیکه ایران و کره شمالی تسلیحاتی را برای کمک به جنگ روسیه تأمین کردهاند.
مور رابطه آمریکا و بریتانیا و روابط آمریکا و بریتانیا با دیگر کشورهای سراسر اروپا را یکی از ارزشهای مشترک طرفین دانست.
او گفت که شراکت بین روسیه، چین، کره شمالی و ایران «پایه و اساس تاریکتر و عملگرایانهتری» دارد.
به گفته برنز، چنین به نظر میرسد که روسیه در روابط خود با چین نقش «شریک کوچک» را ایفا میکند و پیشبینی میشود که روسیه از تحت فرمان بودن «کلافه» شود.
آتشبس غزه
جدا از اقدامات مشترک برای مقابله با روسیه و کنار آمدن با چالشهای فزاینده حزب کمونیست چین، برنز روی جنگ با حماس در نوار غزه نیز تمرکز کرده است.
رئیس سیا گفت که توافق آتشبس ۹۰ درصد نهایی شده است، اما هشدار داد که هیچ تضمینی برای موفقیت وجود ندارد.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، در پایان ماه مه از چارچوب سه مرحلهای خود برای آتشبس خبر داده بود.
مذاکرات آتشبس در ماه ژوئیه در پی کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر حماس، در حملهای هدفمند در ایران با شکست مواجه شد. جمهوری اسلامی، اسرائیل را مسئول این قتل دانست و این کشور را تهدید به انتقام کرد. حزبالله نیز تهدید کرد که مناقشه فرامرزی در امتداد مرز شمالی اسرائیل با لبنان را به یک درگیری منطقهای گستردهتر تبدیل خواهد داد.
آمریکا، مصر و قطر در اواسط اوت تلاشهایی را برای میانجیگری در مذاکرات آتشبس انجام دادند، اما مذاکرهکنندگان حماس به دلیل نگرانی از تغییر خواستههای مذاکرهکنندگان اسرائیلی از شرکت در مذاکرات صرفنظر کردند.
گفتوگوهای اخیر آتشبس حول محور این موضوع انجام گرفتهاند که آیا و چه زمانی نیروهای اسرائیلی از کریدور فیلادلفی- باریکهای از سمت شمال به جنوب در امتداد مرز بین نوار غزه و مصر- عقبنشینی میکنند. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرده که قصد دارد کنترل این کریدور را برای مدتی نگهدارد تا از تبدیل آن به راهی برای تجهیز و تجدید قوای حماس جلوگیری کند.
متعاقب آنکه نیروهای اسرائیلی هفته گذشته اجساد شش گروگان را در نوار غزه پیدا کردند و به این نتیجه رسیدند که آنها اندکی قبل از رسیدن نیروهای اسرائیلی به دست حماس کشته شدهاند، مذاکرات آتشبس به بنبست خورد.
کشتن گروگانها باعث شکلگیری اعتراضات در داخل اسرائیل شد و خانوادههای گروگانها و کنشگران از نتانیاهو میخواهند که توافق را بپذیرد و آزادی حدود ۱۰۰ نفری را که همچنان در اسارات حماس هستند تضمین کند. نتانیاهو در برابر فشارهای داخلی مقاومت کرده و گفته که امتیاز دادن به حماس صرفاً این گروه را به کشتن گروگانهای بیشتر تشویق میکند.
نتانیاهو در گفتوگو با فاکسنیوز در ۵ سپتامبر گفت: «این تصور که توافق آتشبس ۹۰ درصد نهایی شده کاملاً نادرست است.»
نتانیاهو گفت که حماس بهطور مداوم به تمام پیشنهادات آتشبس «نه» گفته است.
برنز گفت ادبیات جدیدی برای نهایی کردن توافق آتشبس در دستور کار قرار گرفته است.
برنز گفت: «امیدوارم پیشنهاد تفصیلی خود را طی چند روز آتی ارائه کنیم تا ببینیم اوضاع چگونه پیش میرود.»