خواب دیدن، یا مرحلهای از خواب که با حرکات سریع چشم همراه است، باعث میشود درحالیکه مغز تجربههای احساسی را پردازش میکند، مواد شیمیایی مربوط به استرس را فرونشاند و بار سنگین ناشی از خاطرات دردناک فروکش کند. این یافته برطبق تحقیق جدیدی است که توسط دانشگاه کالیفرنیا در برکلی صورت گرفته است.
این یافته همچنین شرح میدهد که چرا سربازانی که در جنگ شرکت کردهاند و سایر افرادی که از اختلالات ناشی از وقایع دلخراش گذشته رنج میبرند، شبها کابوس میبینند و نمیتوانند بر مشکلات ناشی از خاطرات دردناک غلبه کنند.
متو واکر، مؤلف این تحقیق، اظهار میدارد که “در خواب، براساس ترکیب منحصربفرد عصبی- شیمیایی مربوط به مرحلهی خواب دیدن، این مرحله، روشی از نوع درمان شبانه دراختیار ما قرار میدهد که به شیوهای آرامشبخش، شدت فشار ناشی از تجربیات احساسی روزهای گذشته برداشته میشوند.”
واکر اظهار میدارد که ممکن است افرادی که از اختلالات ناشی از وقایع دلخراش گذشته رنج میبرند، این مزایای درمانی خواب دیدن را دریافت نکنند. وی توضیح میدهد که وقایعی مانند آتش گرفتن یک اتومبیل میتواند به عنوان یک محرک در بازیابی رویدادهای گذشته عمل کند، که باعت میشود تمامی تجربیات درونیشان را مجدداً درمقابل دیدگان خود مجسم کنند، زیرا در طول خواب این احساس بهطور مناسبی از حافظه کنده نشده است.”
انسانها تقریبا یک سوم از عمرشان را درخواب بسر میبرند، که مرحلهی خواب دیدن حدود ۲۰ درصد از زمان خواب یک فرد سالم را تشکیل میدهد. مطالعات گذشته مربوط به مغز نشان میدهند که اختلالات روحی مانند افسردگی و بیماریهای روانی ناشی از وقایع دردناک گذشته، ارتباط تنگاتنگی با الگوهای خوابیدن بریده بریده دارد. این یافتههای جدید دید تازهای به ما میدهند که چقدر مرحلهی خواب دیدن درعملکردهای احساسی تأثیر دارند و مهم هستند.
بنا به گفته الز وان در هلم، راهنمای مولف این تحقیق، “در طول مرحلهی خواب دیدن، خاطرات دوباره بازیابی میشوند، تجسم مییابند، باهم مرتبط و تلفیق میشوند، اما در وضعیتی که مواد شمیایی-عصبی استرس فروکش میکنند.”
بررسی این محققان برروی ۳۵ نفر از بزرگسالان جوان و در قالب دو گروه صورت گرفت. هر دو گروه بطور مجزا، دوبار و به مدت ۱۲ ساعت ۱۵۰ تصویر محرک احساسی را تماشا کردند. یک گروه مابین دیدن تصاویر بیدار نگه داشته شد، در حالیکه گروه دیگر خوابید. فعالیت مغز در زمان نمایش تصاویر و در طول خواب از طریق ام آر ای مورد بررسی قرار گرفت.
افرادی که مابین نمایش تصاویر خوابیدند، در طول نمایش تصاویر، آثاری از کاهش واکنش احساسی به تصاویر به همراه کاهش فعالیت مرکز پردازش احساس در مغز (آمیگدال) را نشان دادند. همچنین ترشح ماده شیمایی مربوط به استرس در مغز آنها کاهش یافت.
واکر بیان میکند “ما میدانیم که در طول مرحلهی خواب دیدن، سطح ترشح نوراپینفرین، مادهای شیمیایی از مغز که مربوط به استرس میشود، بطور قابل ملاحظهای کم میشود.”
وی اضافه میکند که “با پردازش مجدد تجربیات احساسی گذشته در این محیط سالم مواد شیمیایی-عصبی که بواسطهی کاهش سطح نوراپینفرین در طول مرحلهی خواب دیدن حاصل شده، وقتی روز بعد از خواب بیدار میشویم، آن تجربیات از نظر قدرت احساسی ملایمتر میشوند. درارتباط با آنها احساس بهتری داریم و حس میکنیم که میتوانیم از عهدهی آنها برآییم.”
این یافتهها شاید شیوههای درمانی جدیدی در مداوای افرادی که از وقایع درناک گذشته در زندگیشان رنج میبرند، اختالات خواب و بیماریهای روانی در دسترس قرار دهند.
این تحقیق در مجله آنلاین بیولوژی در ۲۳ نوامبر منتشر شد.