آژانسهای اطلاعاتی آمریکا ضمن انتشار گزارشی با بیان اینکه آمریکا با «نظم جهانی شکننده فزاینده» مواجه است، در بخشی از گزارش خود به تهدیدهای حکومت ایران در به چالش کشیدن آمریکا پرداخته است.
این آژانسها در گزارش سالانه خود با ارزیابی تهدیدها اعلام کردند که «یک چین جاهطلب اما مضطرب، یک روسیه متخاصم، برخی از قدرتهای منطقهای مانند ایران و بازیگران غیردولتی توانمندتر، قوانین دیرینه نظام بین الملل و همچنین سرآمدی آمریکا را به چالش میکشند.»
در ارزیابی سالانه اطلاعاتی ایالات متحده آمده است که جمهوری اسلامی سلاح هستهای تولید نمیکند؛ اما هشدار داده شده که تهران برنامه هستهای خود را تسریع کرده و نظارت سازمان ملل را کاهش داده است.
در گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا عنوان شده که حکومت ایران از برنامه هستهای خود برای ایجاد اهرم مذاکره و پاسخ به فشارهای بینالمللی استفاده میکند.
این نهاد اطلاعاتی هشدار داده که «تخصص و تمایل روزافزون تهران برای انجام عملیات سایبری تهاجمی، آن را به تهدیدی بزرگ برای امنیت شبکهها و دادههای ایالات متحده و متحدان و شرکا تبدیل میکند.»
بر اساس این گزارش، حکومت ایران در خاورمیانه به تهدید پرسنل آمریکایی، هم به طور مستقیم و هم از طریق متحدانش ادامه خواهد داد. جمهوری اسلامی با تسلیح، آموزش و تأمین مالی نیروهای نیابتی و شرکای شبهنظامی در لبنان، عراق، سوریه، یمن و سرزمینهای فلسطینی «یک تهدید منطقهای باقی خواهد ماند.»
دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا همچنین بر نقش تهران در تشدید تنشهای منطقهای از زمان آغاز جنگ بین حماس و اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تاکید کرد.
بر اساس این گزارش، حکومت ایران به دنبال استفاده از مناقشه غزه برای محکوم کردن اسرائیل، تقبیح نقش اسرائیل در منطقه و تلاش برای منصرف کردن سایر کشورهای خاورمیانه از گرم کردن روابط با اسرائیل است؛ در حالی که جمهوری اسلامی نقش خود ایران را به عنوان قهرمان آرمان فلسطین در بوق و کرنا میکند.
گزیدههایی از ارزیابی تهدیدهای ایران بر اساس گزارش سالانه آژانسهای اطلاعاتی آمریکا
فعالیتهای منطقهای و جهانی
حکومت ایران به تهدید منافع و متحدان ایالات متحده در خاورمیانه ادامه خواهد داد و قصد دارد موقعیت نوظهور خود را به عنوان یک قدرت منطقهای تثبیت کند و در عین حال تهدیدات علیه خود و خطر درگیری نظامی مستقیم را به حداقل برساند.
حکومت ایران پس از درگیری غزه همچنان تهدیدی برای اسرائیل و متحدان و منافع آمریکا در منطقه باقی خواهد ماند.
این حکومت احتمالاً به تسلیح و کمک به متحدان خود برای تهدید ایالات متحده و همچنین حمایت از حماس و سایرینی که به دنبال جلوگیری از صلح هستند، ادامه خواهد داد.
سلاح کشتار جمعی
حکومت ایران در حال حاضر فعالیتهای کلیدی توسعه تسلیحات هستهای لازم برای تولید یک فرآورده هستهای قابل آزمایش را انجام نمیدهد.
با این حال، از سال ۲۰۲۰، تهران اعلام کرده است که دیگر پایبند به محدودیتهای برجام نیست و ایران برنامه هستهای خود را تا حد زیادی گسترش داده است.
حکومت ایران نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کاهش داده و موقعیت بهتری را برای تولید یک فرآورده هستهای فراهم کرده است.
نظامی
رویکرد ترکیبی ایران درباره جنگ – با استفاده از قابلیتهای متعارف و غیرمتعارف – برای آینده تهدیدی علیه منافع ایالات متحده در منطقه خواهد بود.
عملیات جنگی غیرمتعارف حکومت ایران و شبکه شرکا و نیروهای نیابتی ستیزهجو، تهران را قادر میسازد تا منافع خود را دنبال کند و عمق استراتژیک خود را با اندکی انکار حفظ کند.
برنامههای موشک بالستیک حکومت ایران دارای بزرگترین ابعاد در منطقه است و تهران بر بهبود دقت، قدرت تخریب و قابلیت موشکهای خود تاکید دارد.
عملیات نفوذ سایبری
تخصص و تمایل روزافزون حکومت ایران برای انجام عملیات سایبری تهاجمی، آن را به تهدیدی بزرگ برای امنیت شبکهها و دادههای ایالات متحده و متحدان و شرکا تبدیل میکند.
پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر سال ۲۰۲۴، ایران ممکن است عملیات نفوذ بر منافع ایالات متحده را به ویژه در انتخابات انجام دهد؛ همانطور که در گذشته هم تمایل و توانایی خود را برای انجام این کار نشان داده است. در طول انتخابات ایالات متحده در سال ۲۰۲۰، بازیگران سایبری ایرانی به اطلاعات رایدهندگان آمریکایی دست یافتند و سعی در ارسال ایمیلهای تهدیدآمیز به آنها کردند و اطلاعات نادرست در مورد انتخابات منتشر کردند. همین افراد قادر خواهند بود تواناییهای خود را گسترش داده و روشهای جدیدی را با ترکیب قابلیتهای نفوذی و سایبری خود برای مداخله در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا به کار بندند.
چالشهای حکومت ایران
علیرغم اینکه اعتراضات در اواخر سال ۲۰۲۲ و اوایل سال ۲۰۲۳ به پایان رسید، حکومت ایران همچنان با چالشهای داخلی مواجه است که توانایی رژیم را برای دستیابی به اهدافش محدود میکند.
سوءمدیریت و تحریمهای بین المللی، ترمزهایی بر اقتصاد هستند که توانایی جمهوری اسلامی را برای دریافت حمایت داخلی و یافتن مشروعیت محدود میکند.
اقتصاد ایران در میان تورم بالا، فشار تحریمها و کاهش ارزش پول، به مبارزه ادامه میدهد. بیشتر دستمزدها نمیتوانند با قیمتهای بالاتر همگام شوند و این امر منجر به کاهش قدرت هزینه خانوارها میشود.
ایران در طول سالهای آینده، به دلیل کمبود آب با چالش و تغییرات اقلیمی مواجه خواهد شد.
وابستگی ایران به درآمدهای صادرات نفت و کند شدن رشد اقتصادی در چین – بزرگترین خریدار نفت ایران – نشاندهنده درآمدهای ضعیفتر برای تهران و کسری بودجه بالقوه بالاتر است، که احتمالاً باعث کاهش هزینههای دولت در زیرساختها، از جمله برق و آب میشود.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای، از سال ۱۹۸۹ در راس قدرت حضور دارد و در میانه ۸۰ سالگی است. درگذشت او میتواند سیستم جمهوری اسلامی را به چالش بکشد.
درگیری غزه
حمله حماس به اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳ و کمپین نظامی پاسخ اسرائیل در غزه، تنشها را در سراسر منطقه افزایش داده است، زیرا نیابتیها و شرکای حکومت ایران علیه آمریکا عمل میکنند و حملات ضد اسرائیلی، هم در حمایت از حماس و هم برای فشار بر ایالات متحده انجام میدهند.
حکومت ایران پوشش رسانهای جنگ و تلفات جانی را با کمپینهای فعال رسانههای اجتماعی از همه طرف تقویت میکند و واکنشهای عمومی را در میان کشورهای همسایه و سراسر جهان برانگیخته است.
گزارش نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده درباره چین و روسیه
آژانسهای اطلاعاتی ایالات متحده همچنین در گزارش سالانه خود با ارزیابی تهدیدها اعلام کردند که یک چین جاهطلب اما مضطرب، روسیه متخاصم، برخی از قدرتهای منطقهای مانند ایران و بازیگران غیردولتی توانمندتر، قوانین دیرینه نظام بین الملل و همچنین سرآمدی آمریکا را به چالش میکشند.
در این گزارش که همزمان با ارائه شهادت رهبران آژانس در کنگره منتشر شد، تا حد زیادی به تهدیدات چین و روسیه بزرگترین رقبای ایالات متحده، بیش از دو سال حمله روسیه به اوکراین، و همچنین خطرات درگیری گستردهتر مربوط به کارزار اسرائیل علیه حماس اشاره شده است.
هشدار درباره احتمال تاثیرگذاری چین بر انتخابات ایالات متحده
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز در این گزارش آمده است که چین با حمایت از پایگاه صنعتی روسیه، همزمان با آغاز جنگ در اوکراین، به روسیه کمکهای اقتصادی و امنیتی ارائه میکند.
در این گزارش هشدار داده شده که چین میتواند از فناوری برای تأثیرگذاری بر انتخابات امسال ایالات متحده استفاده کند. چین ممکن است تلاش کند تا در سطوحی بر انتخابات ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ تأثیر بگذارد، زیرا میخواهد منتقدان چین را کنار بگذارد و شکافهای اجتماعی آمریکا را بزرگتر کند.
در بخش دیگری از تهدیدها اشاره شده است که تجارت بین چین و روسیه از زمان شروع جنگ اوکراین افزایش یافته است و صادرات کالاهای چینی با کاربری نظامی از سال ۲۰۲۲ بیش از سه برابر شده است.
هشدار درباره پیامدهای گستردهتر جنگ غزه
همزمان با ارائه این گزارش، رهبران آژانس در کنگره شهادت دادند.
آوریل هاینز، مدیر اطلاعات ملی آمریکا، در شهادت خود از قانونگذاران سنا خواست تا کمک نظامی بیشتری به اوکراین ارائه شود.
او همچنین با ابراز نگرانی درباره اینکه درگیری در غزه بین اسرائیل و حماس میتواند ناامنی جهانی را گسترش دهد، گفت:«بحران غزه نمونه بارز این است که چگونه تحولات منطقهای دارای پتانسیل پیامدهای گستردهتر و حتی جهانی است.»
او به حملات شبهنظامیان حوثی به کشتیها اشاره کرد و گفت که گروههای شبهنظامی القاعده و داعش «با الهام از حماس» به حامیان خود دستور دادهاند تا علیه منافع اسرائیل و ایالات متحده حملاتی انجام دهند.
کریستوفر رای، مدیر افبیآی، با اشاره به افزایش تهدیدات علیه آمریکاییها از زمان حمله حماس به اسرائیل، از پیامدهای تروریسم ابراز نگرانی کرد و گفت: «تهدید به سطح کاملاً جدیدی رسیده است.»