اگنس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل در گزارش تازه این نهاد می‌گوید: «وضعیت حقوق بشر در افغانستان به سرعت رو به وخامت است و تجاوزات بی‌امان طالبان هر روز ادامه دارد. زمان آن فرا رسیده است که جامعه بین‌المللی بیانیه‌های عمومی مکرر خود را با اقدامی ملموس پیگیری کند.»
عفو بین‌الملل با اشاره به اینکه ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور افغانستان گزارش تازه‌ای به پنجاه و دومین نشست شورای حقوق بشر ارائه کرده است، از کشورهای عضو سازمان می‌خواهد که برای پایان دادن به مصونیت از مجازات و تضمین عدالت برای قربانیان سوءاستفاده‌های طالبان اقدام عملی کنند.
عفو بین‌الملل هم‌چنین با استناد به گزارش سازمان ملل و نهادهای حقوق بشر می‌گوید که ممنوعیت برای فعالیت زنان در نهادهای غیردولتی خارجی و داخلی در افغانستان باعث شده است که میلیون‌ها زن و کودک در افغانستان از دسترسی به کمک‌های بشردوستانه محروم شوند.
این گزارش با اشاره به وضعیت شهروندان پنجشیر، وضعیت هزاره‌ها و زنان می‌افزاید: «اخیراً، افرادی که علناً از قوانین سوءاستفاده‌کننده طالبان انتقاد می‌کنند، بدون هیچ دلیلی دستگیر شده‌اند، درحالی‌که سرکوب خفقان‌آور حقوق زنان و دختران و اعدام‌های هدفمند مردم هزاره نیز همچنان ادامه دارد. واضح است که طالبان مایل و قادر به تحقیق در مورد اقدامات اعضای خود که حقوق بشر مردم افغانستان را به شدت نقض می‌کند، نیستند.»
لابراتوار شواهد بحران عفو بین‌الملل عکس‌ها و فیلم‌های حداقل هشت رویداد را که بین ماه مه تا اوت ۲۰۲۲ در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است، تأیید کرده است، جایی که گروه‌های بزرگی از مردان به‌طور خودسرانه دستگیر و بدون محاکمه توسط طالبان در پنجشیر بازداشت شدند. در مجموع، این ویدئوها حداقل ۸۷ نفر را در مراحل مختلف بازداشت نشان می‌دهند که اکثراً دست‌هایشان بسته است. در یکی از ویدئوها، یک جنگجوی طالبان می‌گوید: «اگر دست من بود، آنها را اینجا می‌کشتم.»
عفو بین الملل سه تحقیق در مورد کشتار دسته‌جمعی هزاره‌ها توسط نیروهای طالبان در ولایت غزنی، ولایت غور و ولایت دایکندی انجام داده که به گفته این نهاد ممکن است به جنایات جنگی تبدیل شود و در هر سه مورد، طالبان عاملان مظنون را مجازات نکرده‌اند.
عفو بین‌الملل در پایان این گزارش می‌گوید که خواستار ایجاد یک مأموریت حقیقت‌یاب یا مکانیسم تحقیق مستقل مشابهی است که قبلاً در کشورهایی مانند اتیوپی، ایران و میانمار وجود دارد. چنین مکانیزمی باید دارای مأموریت و منابع چند ساله برای تحقیق، جمع‌آوری و حفظ شواهد مربوط به نقض حقوق بشر در سراسر کشور باشد.
این نهاد حقوق بشری در گزارشی مستند در ژوئیه۲۰۲۲ نشان داد که چگونه زندگی زنان و دختران در افغانستان به دلیل سرکوب حقوق بشر توسط طالبان ویران شده است. طالبان از زمانی که کنترل کشور را در اوت ۲۰۲۱ به دست گرفتند، حقوق زنان و دختران را برای تحصیل، کار و حرکت آزاد نقض کرده‌اند. سیستم حفاظت و حمایت از کسانی را که از خشونت خانگی فرار می کنند نابود کرد. بازداشت زنان و دختران به دلیل نقض جزئی قوانین تبعیض آمیز؛ و به افزایش نرخ ازدواج کودکان، زودهنگام و اجباری در افغانستان کمک کرد.
عفو بین‌الملل اسامی فعالان مدنی و روزنامه نگاران بازداشت شده توسط طالبان را منتشر کرده است؛ در این لیست اسامی نرگس سادات مدافع حقوق زنان، اسماعیل مشعل استاد مستعفی دانشگاه و از مبارزان آموزش زنان، فردین فدایی فعال مدنی، ذکریا اصولی نویسنده و فعال مدنی، مرتضی بهبودی روزنامه نگار افغان–فرانسوی، سناتور سابق قیس‌خان وکیلی و محمدیار مجروح روزنامه نگار شامل هستند.
عفوبینالمللمی‌گوید که از این لیست فقط اسماعیل مشعل آزاد شده است. در بسیاری از موارد بازداشت، هیچ اطلاعاتی در مورد دلیل دستگیری فرد ارائه نمی‌شود و محل نگهداری آنها اغلب ناشناخته باقی می‌ماند که به منزله ناپدیدسازی اجباری است.
الهه دلاورزی، دانشجوی پزشکی و قربانی تجاوز و ازدواج اجباری با یکی از اعضای شبکه حقانی که اکنون در زندان استخبارات طالبان به سر می‌برد؛ در این لیست به چشم نمی‌خورد. خانواده وی بارها در نامه‌های سرگشاده از نهادهای حقوق بشری خواسته‌اند که برای آزادی وی اقدام کنند.
