واژهها و وبسایتهای ممنوع، تبدیل به حربههایی برای جنگ قدرت میشوند.
مسألهای مضحک و خندهدار برای اینترنت چین روی داده است.
اخیراً وقتی عبارات و واژههای حساس سیاسی در اینترنت جستجو میشوند، برخلاف گذشته که بهطور معمول سانسور میشدند، در پاسخ، وبسایتهایی آورده میشوند که تا یک روز قبل مسدود بودند.هرچند برخی از این پنجرهها به دنیای آزاد اینترنت، بهزودی مسدود شد، اما کاربران بهسرعت متوجه شدند که جدالهای داخلی دربین افراد ردهبالای حزب کمونیست، با برداشتن سانسور، به فضای مجازی اینترنت نیز کشیده شده بود.
بارزترین آنها، این بود که، واژههای مربوط به واقعه قتلعام چهارم ژوئن در میدان تیانآنمِن و روش معنوی فالون گونگ اخیراً قابل جستجو و دستیابی بودند. سرکوبهای خشونتبار و حساسیتهای سیاسی در رابطه با این واژهها ریشه در ماهیت موروثی حکومت چین دارد. یک سر دیگر مسئله درارتباط با این واژهها به رهبر پیشین چین، جیانگزمین ربط پیدا میکند که متحدانش یک جناح از گروههای مخالف یکدیگر را در درون حزب شکل میدهند.
وِن جیابائو که خودش را اصلاحطلب میداند، دست راست رئیس فعلی حزب و دوست هو جینتائو، جناح مخالف جیانگ را تشکیل میدهد. در جناح موافق جیانگ که به نظر میرسد خودش هماکنون بیمارباشد ، حامیان دیرینهاش ژو یونگکانگ، بالاترین مقام امنیتی، لی چانگچون، رئیس تبلیغات و دیگران قرار دارند.
بو شیلای نیز طرفدار پروپاقرص جیانگ بود. سقوط پرماجرای اخیر وی، واکنشی زنجیرهای از گمانهپردازی درباره آینده قانون تکحزبی را برانگیخت. گزارشات ناموثق از تیراندازی غروب دوشنبه، نزدیک ژونگنانهای، مقر حکومتی، نیز به این ماجرا افزود.
در ۲۱ مارس، در سایت بایدو که یکی از موتورهای اصلی جستجوی اینترنتی در چین است، واژه “چهارم ژوئن” به زبان چینی مسدود نبود. هیچگونه پیغامی دال بر سانسوربودن ظاهر نشد، و اولین موضوع خبری درباره خواسته ون جیابائو بود که میخواست به خبر جلوه ای سیاسی بدهد. چند وبسایت که قبلاً ممنوع شده بودند، دوباره قابل دستیابی شدند و برخی تا ۲۲ مارس هنوز قابل دستیابی بودند. و عبارات مربوط به فالون گونگ برای مدتی مسدود نبودند.
آزاد سازی اینترنت به نظر میرسید به شرایط وِن جیابائو کمک میکند. در سخنرانی که وِن اخیراً ایراد کرد، مشخصاً به نیاز چین مبنی بر وضع قوانین در جهت اصلاحات سیاسی و عدم تکرار مجدد انقلاب فرهنگی اشاره کرد. بسیاری از شنوندگان، این ایرادات را به عنوان بخش دیگری ازبرنامه وی در نبرد ایدئولوژیکی و سیاسی علیه عناصر کلیدی حزب، همچون بو و ژو تفسیر کردند.
همچنین اخیراً، خبرگزاری فایننشیال تایمز در مقالهای با عنوان “وِن برای التیام تیانآنمِن خود را پایین میآورد”، گزارش داد که وِن سه مرتبه در جلسات مهم حزب، پیشنهاد کرد که قضاوت در مورد قتل عام میدان تیانآنمِن مجدداً مورد بررسی قرار گیرد.
چن کوید، ویراستار وب سایت “چشم انداز چین” که در میان روشنفکران چین، نفوذ و قدرت دارد، بیان کرد: “انتشار اخبار ۴ ژوئن میتواند به نفع وِن باشد. این امر برای وِن همچون حس مسئولیت نسبت به تاریخ است.”
وی افزود: ” وِن میخواهد در سمت مردم، سمت خوبی باشد. نمیخواهد در میان لی پنگ و افراد دیگری که “سخت گیریهای نظامی در پکن را تشدید کردند”، باشد. او فردی باهوش است. میداند که در آینده به ماجرای ۴ ژوئن پرداخته خواهد شد. … او می خواهد نسبت به مردم پاسخگو باشد.”
سه عبارت دیگری که دستخوش درجاتی از تغییر در ازبین رفتن سانسور شدند، هنرهای نمایشی شن یون، جوآن فالون و اِپُک تایمز هستند. هر کدام از این عبارات در چین از نظر سیاسی بسیار حساس در نظر گرفته شده و به شدت سانسور میشوند.
شن یون، یک شرکت رقص کلاسیک چینی میباشد که به سراسر دنیا سفر میکند. این شرکت در به نمایش درآوردن فرهنگ سنتی چینی و مشکلات حقوق بشر در چین، به طور مستقل از رژیم عمل میکند. این امر منجر شده که سفارتخانههای چین هر کجا که شن یون سفر میکند را پی در پی مورد تعقیب قرار دهند.
اما در ۲۱ مارس، جستجوی “شن یون، هنرهای نمایشی” (به همراه ویرگول) در هر دوی وب سایتهای جستجوگر بایدو و ویبو نتایجی را در بر داشت. جستجو بدون ویرگول تنها در یک مکان مسدود بود (که آن هم از بعد از ظهر ۲۲ مارس آزاد گردید).
به نقل از رایان بودیش، از مرکز اینترنت برکمن دانشگاه هاروارد: ” پیچیدگیهای سیستم سانسور اینترنتی در چین، چه به مبارزات همیشه در جریان و جهتهای سیاسی پیوسته باشد و چه نباشد، باعث اختلال در جستجوها شده است.” وی در ایمیلی چنین نوشت: “سانسور در چین به طریقی باور نکردنی چند لایه است. سخت است که از طریق وب سایتهای مسدود و نامسدود دریابیم که در چین چه میگذرد.”
اما بنا بر دادههای وبسایت پالس، که وب سایتها را در پشت فایروال بررسی میکند، وب سایت رسمی شن یون، www.shenyun.us، در شانگهای چین، از ۲۳ مارس ساعت ۵ صبح به وقت محلی در دسترس بوده است.
بیل شیا، رییس فناوری اینترنت داینامیک، گمان نمیکند که این امر بر حسب تصادف صورت گرفته باشد. وی بیان کرد: “برای باز کردن وب سایتی مسدود شده، کسی باید کاری اضافی برای آن انجام دهد…. چه در سطح فنی و چه در سطح مدیریتی.”
در ۲۱ مارس، وب سایتی در خصوص کتاب اصلی فالون گونگ به نام “جوآن فالون”، با جستجوی این نام در اولین نتیجه جستجو در وب سایت بایدو قرار گرفت. قبل از ۲۲ مارس جستجوها سانسور میشدند و نتایج تنها شامل تبلیغات دروغ حزب و وب سایتهای مورد تایید دولت بود. به نقل از وبسایت پالس، وب سایتی که یک بار در بالاترین رده جستجو در چین ظاهر شد، پس از ۲۲ مارس مسدود گردید.
آغاز آزار و شکنجه شدید فالون گونگ، یکی از برجستهترین عناصر حکومت جیانگ بود. چن کوید میگوید که آزاد سازی جستجوی عبارات مرتبط با این تمرین در میان آن چه که به نظر می رسد کشمکش بر سر بی ثباتی قدرتها است، چیزی اتفاقی به نظر نمیرسد.
جستجوی عبارت “آتش دروغین” نیز آزاد گردید. “آتش دروغین” نام مستندی است که توسط تمرین کنندگان فالون گونگ ساخته شد تا تا نمایشی بودن خودسوزی ساختگی که برای بدنامی این تمرین انجام شد را افشاء کند. این حادثه سال ۲۰۰۱، بهانه مناسبی برای حزب به منظور حمله به فالونگونگ و بد نامی آن گردید.
چن با ارائه توضیحی محتمل بیان کرد:”همه میدانند که جیانگ زمین و ژو یونگ کانگ، مخصوصاً جیانگ، به آزار و شکنجه فالون گونگ میپرداختند. آزاد سازی جستجوی این اطلاعات، حمله به جیانگ محسوب میشود.” وی افزود: “در حال حاضر، کشمکش سیاسی مابین ردههای بالا، بسیار شدید است. آزاد سازی جستجوی اطلاعاتی بخصوص از روی عمد نیز نوعی از کشمکش سیاسی به حساب میآید.”