رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی می‌گوید با حفر بی‌رویه چاه‌های غیرمجاز و برداشت بیش از حد از چاه‌های مجاز، منابع آب زیرزمینی کشور به‌شدت خالی شده است؛ به‌گونه‌ای که ایران را به «آبکش» در برابر بحران خشکسالی تبدیل کرده‌ایم.
احد وظیفه در گفتگو با ایسنا در روز شنبه ۱۹ آوریل، اعلام کرد که «با کاهش ۴۰درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت، ایران درگیر یکی از شدیدترین بحران‌های آبی سال‌های اخیر شده است.»
در همین راستا، حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، بحران آب را از مهم‌ترین چالش‌های کشور توصیف کرد و گفت: «ناترازی شدید میان منابع و مصارف آبی در کشور وجود دارد و میزان برداشت از منابع آب، چه سطحی و چه زیرزمینی، از ظرفیت‌های طبیعی فراتر رفته است.» او افزود: «بخش عمده این منابع صرف کشاورزی کم‌بازده می‌شود و همین مسئله به خشک‌شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها، افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست زمین و افزایش پدیده گرد و غبار منجر شده است.»
مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، نیز اعلام کرده است که در سال جاری به دلیل تداوم خشکسالی، ظرفیت استفاده از نیروگاه‌های برق‌آبی به شدت کاهش یافته و تنها امکان بهره‌برداری از حدود یک‌سوم توان تولیدی این نیروگاه‌ها نسبت به سال گذشته وجود دارد.
نیروگاه برق‌آبی یا هیدروالکتریک، نوعی نیروگاه تولید برق است که از انرژی آب در حال حرکت (معمولاً آب پشت سدها) برای چرخاندن توربین‌ها و در نهایت تولید برق استفاده می‌کند.
رئیس مدیریت بحران خشکسالی کشور همچنین یکی از چالش‌های اصلی تأمین آب در تهران را وابستگی شدید به منابع زیرزمینی دانست و گفت: «مصرف آب تهران حدود ۴۰ مترمکعب در ثانیه است که از این میزان، ۲۴ مترمکعب از سفره‌های آب زیرزمینی تأمین می‌شود؛ مسئله‌ای که فشار زیادی بر منابع طبیعی وارد کرده و پایداری تأمین آب را تهدید می‌کند.»
احد وظیفه با هشدار نسبت به برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی گفت: احداث هزاران چاه غیرمجاز و همچنین اضافه‌برداشت از چاه‌های مجاز، منابع آبی کشور را به وضعیتی بحرانی رسانده است. به گفته او، بیش از ۸۰ درصد برداشت‌های اضافی از منابع زیرزمینی، مربوط به چاه‌هایی است که مجوز قانونی دارند اما فراتر از ظرفیت مجاز برداشت می‌کنند.
او در پایان تأکید کرد که این روند در بلندمدت قابل ادامه نیست، چراکه حجم آب سفره‌های زیرزمینی محدود است و با کاهش سطح آب، شوری آن افزایش یافته و کیفیت آن به شدت افت می‌کند. رئیس مدیریت بحران خشکسالی همچنین هشدار داد که انتقال این آب شور به زمین‌های کشاورزی، به کاهش حاصلخیزی خاک منجر شده و تبعات زیست‌محیطی و اقتصادی گسترده‌ای را در پی خواهد داشت.
طبق آخرین آمارها نشان می‌دهد که میزان ورودی آب به سدهای کشور نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد کاهش یافته است.
در حال حاضر تنها ۴۴ درصد ظرفیت سدهای ایران پر است و برخی از مهم‌ترین سدهای کشور کمتر از ۱۰ میلیون مترمکعب آب دارند. این وضعیت بحرانی، تأمین آب شرب و کشاورزی را با تهدیدهای جدی روبه‌رو کرده است.
رئیس دولت جمهوری اسلامی پیش‌تر در روز شنبه ۲۵ اسفند سال گذشته اعلام کرده بود که وضعیت آب تهران در سال آینده بحرانی خواهد بود.
انستیتو منابع جهانی در گزارشی ایران را از جمله ۲۵ کشوری معرفی کرد که با شدیدترین وضعیت کم‌آبی و تنش آبی مواجه هستند و آن را از عواقب «چندین دهه مدیریت ضعیف آب و استفاده ناپایدار از آب برای کشاورزی» دانست.
