رویترز به نقل از یک دیپلمات در خاورمیانه، گزارش داده است که جمهوری اسلامی با تردید به مذاکرات پیش‌روی با ایالات متحده درباره برنامه هسته‌ای خود می‌نگرد.
براساس این گزارش، جمهوری اسلامی پیش از هرگونه گفت‌وگوی مستقیم با مقامات آمریکایی، خواهان «اقدامات ملموس» از سوی ایالات متحده شده است.
این دیپلمات در گفت‌وگو با رویترز اظهار داشت که مقامات جمهوری اسلامی شرط آغاز گفت‌وگوی مستقیم را انجام «اقداماتی در راستای حسن نیت»، از جمله رفع برخی تحریم‌ها یا آزادسازی بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده عنوان کرده‌اند.
به گفته این منبع، ایالات متحده تمایل دارد که موضوعاتی همچون نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی و برنامه موشکی بالستیک این کشور را نیز به مذاکرات اضافه کند.
مقامات جمهوری اسلامی نیز به رویترز اعلام کردند که تهران با احتیاط و بدبینی درباره نیت‌های آمریکا در مذاکرات شرکت خواهد کرد و اعتماد کمی به پیشرفت این گفت‌وگوها دارد.
اپک تایمز به طور مستقل قادر به رد یا تایید صحت گفته‌های مطرح شده در این خبر نیست.
اختلافات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده، دهه‌هاست که ادامه دارد. این تنش‌ها از نگرانی‌های غرب درباره احتمال دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای نشأت می‌گیرد؛ اتهامی که جمهوری اسلامی همواره آن را رد کرده است.
با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال ۲۰۲۵، این تنش‌ها وارد مرحله جدیدی شده است.
بر اساس گزارش‌ها، مذاکرات مستقیم میان دو کشور قرار است از روز شنبه، ۱۲ آوریل برابر با ۲۳ فروردین آغاز شود، هرچند جمهوری اسلامی تأکید دارد که این مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم و با واسطه عمان برگزار خواهد شد.
رئیس‌جمهور آمریکا در دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بر تمایل خود برای حل دیپلماتیک این بحران تأکید کرده، اما هشدار داده است که در صورت شکست مذاکرات، جمهوری اسلامی با «خطر بزرگی» مواجه خواهد شد. نتانیاهو نیز در این نشست خواستار توقف کامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شد.
این رسانه در گزارشی به مرور تحولات کلیدی برنامه هسته‌ای ایران در سال‌های گذشته پرداخته است.
تاریخچه‌ای کوتاه از برنامه هسته‌ای؛ از همکاری تا تهدید نظامی
۱۳۳۶: دولت وقت آمریکا توافق‌نامه همکاری هسته‌ای را با ایران در زمان محمدرضاشاه پهلوی امضا کردند. یک دهه بعد، آمریکا یک راکتور تحقیقاتی به ایران تحویل داد.
۱۳۴۹: ایران پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) را تصویب کرد؛ این پیمان اجازه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای می‌دهد، اما ساخت سلاح هسته‌ای را ممنوع می‌کند.
۱۳۵۷: بعد از انقلاب اسلامی، مواضع رهبر وقت جمهوری اسلامی و دولت‌های انقلابی باعث شد آمریکا از متحد به دشمن اصلی تبدیل شد.
۱۳۷۴: روسیه توافق کرد ساخت نیروگاه بوشهر را که پیش از انقلاب توسط آلمان آغاز شده بود، به پایان برساند.
۱۳۸۲: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد جمهوری اسلامی با ساخت تأسیسات مخفی غنی‌سازی در نطنز و آب سنگین در اراک، مقررات ان‌پی‌تی را نقض کرده است.
۱۳۸۳: جمهوری اسلامی به تعهدات شفاف‌سازی خود عمل نکرد و اعلام کرد که فعالیت‌های غنی‌سازی را متوقف نمی‌کند.
۱۳۸۴: روسیه پیشنهاد داد سوخت هسته‌ای را برای جمهوری اسلامی تأمین کند تا نیازی به تولید داخلی نداشته باشد؛ مذاکرات با اروپا متوقف شد.
۱۳۸۵: جمهوری اسلامی اعلام کرد برای نخستین‌بار اورانیوم را تا ۳.۵ درصد غنی‌سازی کرده است؛ شورای امنیت سازمان ملل اولین دور تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را تصویب کرد.
۱۳۸۸: غرب فاش کرد جمهوری اسلامی یک مرکز مخفی دیگر در فردو (نزدیکی قم) ساخته است.
۱۳۸۹: جمهوری اسلامی تولید اورانیوم با غنی سازی ۲۰ درصد را آغاز کرد و ویروس رایانه‌ای استاکس‌نت تأسیسات نطنز را هدف قرار داد؛ در ادامه تحریم‌های سازمان ملل نیز افزایش یافت.
۱۳۹۰: نیروگاه بوشهر آغاز به‌کار کرد؛ جمهوری اسلامی اعلام کرد از سانتریفیوژهای پیشرفته استفاده خواهد کرد.
۱۳۹۲: حسن روحانی رئیس‌جمهور شد و در تماسی با باراک اوباما، مسیر دیپلماسی را باز کرد و توافق موقت ژنو برای کاهش سطح غنی‌سازی و دسترسی بیشتر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاصل شد.
۱۳۹۴: توافق جامع برجام میان تهران و گروه ۱+۵ امضا شد. این توافق بخشی از تحریم‌ها را لغو کرد.
۱۳۹۵: آژانس تایید کرد که جمهوری اسلامی به تعهدات خود پایبند بوده است، اما آزمایش موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی نگرانی‌هایی را برانگیخت.
۱۳۹۶: دونالد ترامپ از برجام خارج شد و آن را «بدترین توافق تاریخ» خواند.
۱۳۹۷: آمریکا تحریم‌ها را از سر گرفت.
۱۳۹۸: حملات به نفتکش‌ها در خلیج فارس تنش‌ها را تشدید کرد و آمریکا، جمهوری اسلامی را مقصر دانست.
۱۳۹۹: انفجار در نطنز و ترور محسن فخری‌زاده، موجب افزایش تنش‌ها شد؛ تهران، اسرائیل را مسئول دانست.
۱۴۰۰: در دوره ریاست جمهوری جو بایدن، جمهوری اسلامی غنی‌سازی را تا ۶۰ درصد افزایش داد؛ مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا از سر گرفته شد، اما پیشرفتی حاصل نشد.
۱۴۰۱: تهران دسترسی آژانس به برخی سایت‌ها را محدود کرد و تعداد سانتریفیوژها را افزایش داد.
۱۴۰۴: با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، او هشدار داده است که اگر جمهوری اسلامی به توافق جدیدی تن ندهد، گزینه نظامی روی میز خواهد بود.
واکنش‌های بین‌المللی
روسیه تهدیدات ترامپ را «غیرقانونی و غیرقابل قبول» دانسته و بر حل‌وفصل دیپلماتیک این بحران تأکید کرده است. فرانسه نیز هشدار داده است که بدون توافق جدید، جنگ میان آمریکا و ایران «تقریباً اجتناب‌ناپذیر» خواهد بود.
