نویسنده: دکتر آنتونیو گراسفو، تحلیلگر اقتصادی چین
بیش از یک دهه است که حزب کمونیست چین به تایوان و آمریکا چشم دوخته است، اما با توجه به این‌که دونالد ترامپ در آستانه بازگشت به کاخ سفید قرار دارد، تحولات اخیر چین نشان می‌دهند که شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست، احتمالاً کوتاه آمده است.
با توجه به مانورهای نظامی چین در اطراف تایوان که در ماه جاری برگزار شد، این جزیره یک‌بار دیگر خودش را برای مزاحمت‌های نیروی دریایی و هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق آماده کرده است. این مانورها، که اغلب برای ایجاد رعب و وحشت انجام می‌گیرند، در راستای همان ادعای شی هستند که گفته می‌تواند به آسانی به ارتش آزادی‌بخش خلق دستور دهد از مهمات جنگی استفاده کند و به وعده خود مبنی بر الحاق تایوان جامه عمل بپوشاند. با این‌حال، شواهد نشان می‌دهند که شی احتمالاً نسبت به توانایی رژیم در تصرف تایوان یا نبرد با آمریکا تردید دارد.
شی از زمان تصدی رهبری در سال ۲۰۱۲، مبارزه با فساد در ارتش آزادی‌بخش خلق را در اولویت قرار داد و با انجام تحقیقات درباره ژنرال شو کایهو، رئیس سابق کمیسیون مرکزی نظامی، در سال ۲۰۱۴ شروع به کار کرد. این نخستین‌بار بود که یک افسر بلندپایه ارتش آزادی‌بخش خلق زیر ذره‌بین قرار می‌گرفت. این کارزار بتدریج شدت بیشتری پیدا کرد و در سال ۲۰۲۳ با برکناری حدود ۲۰ مقام نظامی و دفاعی به اوج خود رسید. دریاسالار میا هوئا، از اعضای ارشد کمیسیون مرکزی نظامی، ماه گذشته به دلیل انجام تحقیقات درخصوص تخلفات انضباطی از کار تعلیق شد.
کارزار مبارزه با اختلاس شی، سلسله‌مراتب بالایی ارتش آزادی‌بخش خلق را به شکل قابل‌توجهی دگرگون کرده و بسیاری از مقامات عالی‌رتبه از جمله وی فنگه و لی شانگفو، وزرای دفاع سابق، را به دردسر انداخته است. به‌رغم تأکید شی جین پینگ بر نوسازی، توانمندی‌های جنگ اطلاعاتی و آمادگی کلی، مسائل مربوط به فساد و عهدشکنی باعث شده‌اند که ظرفیت عملیاتی ارتش آزادی‌بخش زیر سؤال برود. اگر شی به فرماندهان خود اطمینان نداشته باشد، پیشرفته‌ترین فناوری‌ها نیز در نبرد با قدرتمندترین ارتش جهان کفایت نخواهند کرد؛ واقعیتی که شی احتمالاً با آن کنار آمده است.
در عین‌حال، آمریکا با تصویب بسته‌های تسلیحاتی و انجام رزمایش‌های مشترک با فیلیپین برای مقابله با تهاجم احتمالی چین، آمادگی خود را برای دفاع از تایوان افزایش داده است. آمریکا همچنین مانورهای نظامی بزرگی را با حضور ژاپن و کره جنوبی انجام داده که برای نمونه می‌توان به مانور لبه آزادی ۲-۲۴ در دریای شرقی چین اشاره کرد. این رزمایش‌ها با دست‌کم هفت ناو جنگی از جمله ناو هواپیمابر یواس‌اس جرج واشنگتن، ناوشکن‌های مجهز به موشک هدایت‌شونده یواس‌اس مک‌کامبل، یواس‌اس هیگینز و یواس‌اس دیوی، ناوشکن جی‌اس هاگوروی ژاپن و ناوشکن‌های سوئه ریو سونگ-ریونگ و چانگ‌ماگونگ یی سان-سین کره جنوبی و جنگنده‌ها، هواپیماهای نظارتی و دیگر هواپیماها انجام گرفتند.
حتی اگر شی به توانایی ارتش آزادی‌بخش خلق برای مقابله با آمریکا باور داشت، بی‌تردید توان نظامی ترکیبی آمریکا و متحدان این کشور در اقیانوس آرام، برنامه‌ریزی راهبردی او را به چالش می‌کشید.
ارتش یکی از مهم‌ترین اهرم‌هایی است که حزب کمونیست چین برای اشغال تایوان و مقابله با آمریکا در اختیار دارد، اما توان نظامی این کشور به اندازه توان اقتصادی آن است و این یکی دیگر از آن مواردی است که ظاهراً شی اعتماد خود را به آن از دست داده است. در واکنش به افزایش چالش‌های اقتصادی و تنش‌های تجاری احتمالی در پی بازگشت ترامپ به جایگاه ریاست‌جمهوری، شی راهبرد اقتصادی جسورانه‌ای برای سال ۲۰۲۵ در پیش گرفته که شامل تغییر سیاست‌های پولی «نه‌چندان سختگیرانه» و تدابیر مالی «فعالانه» می‌شود.
پکن در پی تقویت مصرف داخلی، تثبیت بازار املاک و سهام و نوسازی زنجیره‌های تأمین است تا به مسائلی مانند کاهش تورم، سرمایه‌گذاری ضعیف شرکت‌ها و کاهش قیمت مصرف‌کننده رسیدگی کند. با توجه به این‌که رشد تولید ناخالص داخلی در محدوده ۵ درصد هدف‌گذاری شده، طرح‌های پیشنهادی شامل افزایش احتمالی کسری بودجه، کاهش نرخ بهره و برنامه‌های ترویج مصرف مانند طرح تعویض خودروهای فرسوده می‌شوند.
این اولین‌بار است که چین از مواضع پولی «محتاطانه» ۱۴ ساله خود فاصله می‌گیرد. اتخاذ سیاست پولی و مالی انبساطی حزب کمونیست از یک‌سو بر ضرورت رسیدگی به روند کندِ بهبودی پساکووید و بازار بحران‌زده مسکن و کسب آمادگی لازم برای مناقشات تجاری با آمریکا تأکید دارد و از سوی دیگر نشان می‌دهد که شی ممکن است به آمادگی اقتصادی کشور برای جنگ اطمینان نداشته باشد.
پاکسازی‌های اخیر در حوزه نظامی نیز از تردید شی درخصوص اعتماد و اطمینان به ارتش آزادی‌بخش خلق حکایت دارد. درمجموع- با توجه به اقتصاد ناپایدار و ارتش بی‌تجربه و غیرقابل اطمینان- به نظر می‌رسد که شی احتمالاً اهداف کلان خود برای سال‌های ۲۰۲۷، ۲۰۳۵ و ۲۰۴۹ را به تعویق بیندازد. این امر نشان می‌دهد که شاید رژیم چین برای رویارویی نظامی با آمریکا آمادگی ندارد و نمی‌تواند این کشور را از جایگاه جهانی خود به زیر بکشد یا به هدف دیرینه حزب کمونیست در راستای اشغال تایوان دست پیدا کند.
شاید شی امیدوار باشد که جایگزین کردن فرماندهان فاسد با فرماندهان قابل اطمینان باعث تقویت ارتش آزادی‌بخش خلق شود، اما این واقعیت به قوت خود باقی خواهد بود که مقامات رده‌بالای حزب تجربه ناچیزی دارند. از این گذشته، بعید است که محرک اقتصادی پیشنهادی حزب کمونیست بتواند کسری بودجه ۱۳ تریلیون دلاری بخش املاک را برطرف کند یا اقتصاد کشور را برای تحمل تبعات جنگ آماده کند.
دیدگاه ارائه‌شده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: دکتر آنتونیو گراسفو تحلیلگر اقتصادی چین است که بیش از ۲۰ سال را در آسیا سپری کرده است. آقای گراسفو فارغ‌التحصیل دانشگاه ورزش شانگهای است، دارای مدرک ام‌بی‌ای چین از دانشگاه شانگهای جیائوتنگ است و در حال حاضر در دانشگاه نظامی آمریکا در رشته دفاع ملی تحصیل می‌کند. او نویسنده کتاب «فراتر از کمربند و جاده: گسترش اقتصادی جهانی چین» (۲۰۱۹) است.
