ورزش منظم میتواند بافت چربی شکم را تغییر بدهد و چربی را به شکل سالم ذخیره کند و بهطور بالقوه سلامت متابولیک را ارتقا دهد.
مزایای ورزش منظم برای افراد چاق بسیار فراتر از کاهش وزن است. یک مطالعه جدید نشان داد که ورزش منظم بافت چربی را به شکلی تغییر میدهد که افزایش یا بازگشت وزن در ورزشکاران در مقایسه با افرادی که ورزش نمیکنند به شکلی ایمنتر رخ میدهد.
چربی اضافی در افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند، بهجای اندامهای حیاتی یا اطراف آنها در زیر پوست ذخیره میشود که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، دیابت و اختلالات کبدی را کاهش میدهد.
جفری هوروویتز، محقق اصلی این مطالعه، به اپک تایمز گفت: «ما میتوانیم با ورزش کردن و بهینهسازی بافت چربی از سلامت متابولیک بهتری برخوردار شویم.»
افراد به دلیل افزایش وزن چاق میشوند و افزایش وزن معمولاً به دلیل فعالیت بدنی اندک، پرخوری و بالا رفتن سن رخ میدهد.
هوروویتز گفت مردم باید طرز فکرشان را نسبت به چربی عوض کنند: «بافت چربی دلیلِ افزایش وزن نیست. بافت چربی صرفاً جایی است که انرژی و وزن اضافی خود را در آن ذخیره میکنیم.»
هوروویتز، استاد مطالعات حرکتی در دانشکده حرکتشناسی دانشگاه میشیگان، افزود: «اگر مکانی بیخطر مانند زیر پوست شکم یا پایینتنه برای ذخیره چربی داشته باشید، بهتر از این است که چربی را در مقادیر زیاد در کبد، قلب، پانکراس یا دیگر بافتهای خود ذخیره کنید که ممکن است مشکلات سلامتی بیشتری ایجاد کند.»
ورزش منظم چربی شکمی را سالمتر میکند
محققان دریافتند که ورزش کردن چربی سالمتری تولید میکند که التهابزایی کمتری دارد و بهتر متابولیزه میشود.
این مطالعه که در ۱۰ سپتامبر در نیچر متابولیسم منتشر شد، نشان داد که ورزشکاران بافت چربی با ویژگیهای ساختاری و زیستی متفاوتتری دارند که باعث میشود چربی خود را به شکل مؤثرتری ذخیره کنند.
محققان دو گروه از بزرگسالان چاق را با هم مقایسه کردند: گروه اول شامل ۱۶ نفر بود که دستکم چهار مرتبه در هفته به مدت بیش از دو سال ورزش میکردند، اما گروه دوم شامل ۱۶ نفر بود که منظم ورزش نمیکردند. داوطلبان از نظر وزن، سطح چربی و جنسیت همسان بودند و از بافت چربی ناحیه شکم آنها نمونهبرداری شده بود.
به گفته هوروویتز، بافت چربی آنها از ویژگیهای زیر برخوردار بود:
- جریان خون فزاینده
ورزشکاران عروق خونی بیشتری در بافت چربی خود داشتند که باعث افزایش انتقال اکسیژن و مواد مغذی میشود و در عینحال به حذف مواد زائد و حفظ عملکرد متابولیک و کاهش التهاب کمک میکند.
- سفتی کمتر
چربی افراد بهطور طبیعی به دلیل تغییر فصل و تغییرات هورمونی کم و زیاد میشود.
بافت چربی در ورزشکاران در مقایسه با افراد غیرورزشکار نرمتر و منعطفتر است. سفتی کمتر به سلولهای چربی کمک میکند که راحتتر بسط پیدا کنند. چربی در ورزشکاران بهجای اندامهای حیاتی- که میتواند آسیبزا باشد- عمدتاً در زیر پوست ذخیره میشود.
هوروویتز میگوید: «وقتی یک دوره پرخوری و افزایش وزن را تجربه میکنیم، بهتر است که بافت چربی ما به شکل مؤثر بسط پیدا کند و جریان خون بهتری داشته باشد.»
- کاهش التهاب
بافت چربی افرادی که بهطور منظم ورزش میکردند، سلولها و نشانگرهای التهابی کمتری داشت. التهاب در بافت چربی با بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی و فشار خون بالا ارتباط مستقیم دارد.
محققان بافت چربی ورزشکاران و غیرورزشکاران را در آزمایشگاه کشت دادند. سلولهای چربی ورزشکاران به بافتی تبدیل شد که چربی را به شکل مؤثرتری ذخیره میکرد.
چیهون آن، نویسنده اول مطالعه که دانشجوی دکتری دانشگاه میشیگان بود و اکنون از همکاران تحقیقات فوق دکتری در دانشگاه میشیگان است، در ایمیلی به اپک تایمز گفت: «این عوامل درمجموع نشان میدهند که بافت چربی در ورزشکاران از نظر سوختوساز سالمتر از افرادی است که منظم ورزش نمیکنند.»
این مطالعه براساس تحقیقات قبلی هوروویتز نتیجه گرفت که بافت چربی پس از چند هفته یا چند ماه ورزش به شکل محسوسی بهبود مییابد، اما دستیابی به مزایای قابلتوجه و پایدار نیازمند آن است که بهصورت درازمدت ورزش کنیم.
افزایش وزن ایمنتر
افزایش کیفیت بافت چربی در ورزشکاران نشان میدهد که حتی اگر افراد چاق اضافه وزن پیدا کنند، چربی آنها بهجای اندامهای حیاتی در نواحی سالمتر در زیر پوست ذخیره میشود. این تغییر میتواند خطر عوارض مرتبط با چاقی را به حداقل برساند.
یکی از مسائلی که در آمریکا مورد توجه قرار گرفته، بیماری کبد چرب غیرالکلی است که در وهله اول افرادی را که اضافه وزن دارند یا چاق هستند تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری با انباشت چربی ناسالم در کبد همراه است.
هوروویتز میگوید: «نکته اصلی این است که سبک زندگی فعال از نظر بدنی میتواند به واسطه بهینهسازی بافت چربی به افزایش سلامتی شما کمک کند.»
دلایل این فواید نامشخص هستند
آن گفت: «مطالعه ما از مزایای ورزش حکایت دارد، اما دقیقاً نمیدانیم که ورزش چگونه این تغییرات را ایجاد میکند. تغییرات هورمونی و سیگنالهای مولکولی بین بافتها احتمالاً نقش بسزایی در بهینهسازی بافت چربی ایفا میکنند.»
تحقیقات بعدی همچنین در پی کشف این نکته خواهند بود که آیا انواع خاص یا شدت مشخصی در زمینه ورزش وجود دارد که نتایج بهتری به دنبال داشته باشد یا خیر. هورویتز میگوید شناخت این ظرافتها دانش عمیقتری در رابطه با تأثیر ورزش روی سلامت کلی و سوختوساز چربی در اختیار ما میگذارد.