در حالی که گمان میرفت امسال تالاب انزلی باز شدن لاله مردابی یا گل نیلوفر آبی را نبیند، این گیاه زیبا با تمام مشقتها امسال نیز گل داده است. همانطور که تالاب انزلی در معرض نابودی قرار دارد، گلهای نیلوفر آبی در تالاب نیز سال به سال کمتر گل میدهند.
دلایل متعددی در کاهش گلهای این گیاه نقش داشتهاند که از جمله میتوان کاهش باران و گرمای زیاد منطقه، کنده شدن گلها توسط بازدید کنندگان تالاب و همچنین توسط افراد محلی برای فروش در بازار، تردد قایقهای موتوری، آلودگیهای شیمیایی و نقتی و پساب کارخانههای صنعتی و کشتارگاهها که به تالاب ریخته میشوند، پروژههای در حال اجرا در تالاب و همچنین رویش گیاه آزولا را نام برد.
یکی از قایقرانان تالاب بیان کرد: “تعداد گلها اندک است و هر سال تعداد آنها کمتر میشود. ارتفاع برگهای این گل در گذشته بلندتر از قد انسان بود، اما هر سال کوتاهتر میشوند.”
خبرگزاری میراث فرهنگی به نقل از اسماعیل کلهر، کارشناس محیط زیست گزارش داده است که عبور و مرور ۲۸۰۰ واحد قایق موتوری و پر سر و صدا در تالاب انزلی جای امنی برای پرندگان و گیاهان ساکن این تالاب نگذاشته است. بخشهایی از این تالاب تبدیل به پیست قایق سواری شده و قایقها با سرعت بالا و سرسام آور در این مسیرها که زیستگاه پرندگان و گیاهان است رفت و آمد میکنند.
رشد گیاه “آزولا” در تالاب انزلی نیز از عواملی است که منجر به نابودی نیلوفر آبی میگردد. این گیاه که غیر بومی است و به تالاب انزلی تعلق ندارد، در حال حاضر در سطح وسیعی از تالاب شناور است و سطح آب را در محل رویش نیلوفر آبی میپوشاند.
نیلوفر یا نیلوپر گیاهی آبی است که گل بزرگ به رنگهای سرخ و سفید و کبود میدهد. “نیلوت پل” ریشه در زبان سانسکریت دارد. این گل که امروزه در کشور ما در خطر نابودی قرار دارد، در ادیان مختلف، روشهای تزکیه و به ویژه مکاتب شرقی از جایگاهی ویژه و مقدس برخوردار است.
در بودیسم این گل نماد خلوص، تولدی الهی و سمبل شخص روشن بین است. گل نیلوفر آبی که با سختی از گل و لای بر میخیزد، مقدس و پاک در نظر گرفته میشود. الگوی رشد آن از گل و لای، بر روند بر آمدن روح از خاک و گِل دلالت دارد که از دل تجارب مختلف میگذرد و به آفتاب روشن که نماد روشنبینی است میرسد.
نیلوفر آبی در ایران نیز جایگاه خود را داشته است به طوریکه در معماری تاق بستان و تختجمشید به چشم میخورد. همچنین در اشعار شاعران ایرانی همچون قطران، سراجالدین سگزی و ابوشکور از آن نام برده شده است.
