هنوز ابهامات زیادی درباره معنای استعفای ترودو و زمان کنارهگیری او از رهبری حزب وجود دارد. او گفته متعاقب اینکه حزب لیبرال رهبر جدید را انتخاب کند، از سمت خود کنارهگیری میکند.
آیا این به معنی انتخاب رهبر موقت است؟ اگر چنین باشد، تا ۸ ژانویه رخ خواهد داد. ترودو در هفته جاری یک جلسه درونحزبی دارد و نمایندگان میتوانند از او بخواهند که زودتر از سمت خود کنارهگیری کند تا شخص دیگری را در جریان رقابت رهبری بهجای او انتخاب کنند.
اگر ترودو را تا پایان رقابتها بهعنوان رهبر نگهدارند، چقدر زمان میبرد؟
رقابت رهبری در حزب لیبرال فدرال بهطور سنتی پنج یا شش ماه زمان میبرد. مجلس کانادا تا ۲۴ مارس تعطیل است و با شروع به کار مجدد برای عدم اعتماد رأیگیری خواهد کرد. اگر لیبرالها تا آن روز رهبر جدیدشان را برای جایگزینی ترودو انتخاب نکنند، ممکن است ترودو درصورت سقوط دولت در انتخابات بعدی نیز حزب را رهبری کند. همچنین ممکن است حزب با رهبر موقت وارد انتخابات شود. هردو سناریو برای کارزار انتخاباتی لیبرالها هولناک خواهد بود.
جی هیل، رهبر سابق محافظهکاران در مجلس نمایندگان، معتقد است که دستورالعمل دائمی مجلس عوام، دولت کانادا را ملزم میکند که لایحه موقت بودجه را تا ۲۶ مارس به تصویب برساند و تا پایان ژوئن از آن تبعیت کند. لوایح پولی حکم رأی اعتماد خودکار را دارند؛ یا تصویب میشوند یا انتخاب برگزار خواهد شد.
لیبرالها میتوانند به رقابت رهبری سرعت ببخشند و تا پایان مارس یک رهبر جدید انتخاب کنند. سپس باید این سؤال را مطرح کرد: اکنون که ممکن است رهبر جدید در عرض یک هفته پس از تصدی رهبری وارد کارزار انتخاباتی شود، چه کسی نامزد خواهد شد؟
چیزی که لیبرالها شدیداً محتاج آن هستند، زمان است. جاگمیت سینگ، رهبر حزب اندیپی (دموکراتیک جدید)، مهره اصلی آنها برای حفظ قدرت است. سینگ گفته که حزب او توجهی به رهبر جدید ندارد و به سرنگونی دولت لیبرال رأی مثبت میدهد، اما اگر لیبرالها در رابطه با سیاستهایی که حزب دموکراتیک جدید دنبالشان میکند امتیاز بدهند، این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک با آنها به توافق برسد.
اگر سینگ برای حفظ دولت با لیبرالها به توافق برسد، این وقفه پای مدعیان بیشتری را به رقابت رهبری باز میکند. نامزدها میتوانند امیدوار باشند که حزب را تا پاییزِ منتهی به انتخابات رهبری کنند و آن زمان میزان حمایت از حزب را تا آن زمان اندکی بهبود دهند.
دونالد ترامپ دو هفته دیگر بهعنوان رئیسجمهور آمریکا سوگند میخورد و نشانهای مبنی بر عقبنشینی او از وعده اعمال تعرفههای ویرانگر در قبال کالاهای تجاری کانادا دیده نمیشود. ترامپ احترام چندانی برای ترودو قائل نبوده و بعید است که در مذاکرات بعدی امتیاز ویژهای به او بدهد.
رهبر موقت بهرغم موقتی بودن میتواند در مذاکره با ترامپ چهره جدیدی ارائه کند.
اگر ترودو بخواهد اعضای حزب را متقاعد کند تا او را بهعنوان رهبر در رقابتها نگهدارند، بهترین پیشنهادی که میتواند ارائه کند برگزاری انتخابات فشرده است؛ اینکه بسرعت انتخابات بگذارند و یک نفر را تا اواسط مارس انتخاب کنند.
مدعیان رهبری حزب لیبرال باید در این سناریو سریع عمل کنند. رقابت دشوار و احتمالاً جنجالبرانگیز خواهد بود، زیرا نامزدها باید در فرصتی دوماهه برای سازماندهی و جلب حمایت تلاش کنند.
لیبرالها بشدت نیازمند چهرهای جدید هستند، اما آیا غیرخودیها از اراده یا سازماندهی لازم برای ایفای این نقش برخوردارند؟
نمایندگان فعلی حزب لیبرال میتوانند بارِ دولت ترودو- که در نظرسنجیها عقب افتاده- را در انتخابات به دوش بکشند. ممکن است نفری جدید برای مدت کوتاهی طعم نخستوزیری را بچشند، اما بعید است که بتوانند سرنوشت حزب را عوض کنند.
استعفای جاستین ترودو برای کانادا ثبات به ارمغان نمیآورد. کانادا احتمالاً تا پاییز در فرازونشیب خواهد بود.
نظرسنجیها نشان دادهاند که اکثر کاناداییها آماده پذیرش نخست وزیر جدید در اتاوا هستند. ترودو رسماً فرایند انتخاب فرد جایگزین را به جریان انداخته است. این مسئله متأسفانه کانادا را ماهها از یک دولت کارآمد محروم میکند.
اگر نکتهای باقی مانده باشد، این است که دولت ممکن است بیش از پیش دچار نابسامانی شود؛ آن هم در مقطعی که کشور نیازمندِ رهبری باثبات است.