بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور اروپایی عضو برجام اعلام کردند که تحریم‌های موشکی و هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی را که قرار بود در ماه اکتبر منقضی شود را حفظ خواهند کرد.
این سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای عنوان کردند که «در واکنش مستقیم به عدم پایبندی شدید جمهوری اسلامی به تعهدات خود در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته‌ای برجام) از سال ۲۰۱۹ تاکنون، فرانسه، آلمان و بریتانیا قصد دارند اقدامات مربوط به اشاعه هسته‌ای، تحریم تسلیحاتی و موشکی علیه ایران را حفظ کنند.»
براساس برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» که در تیرماه سال ۱۳۹۴ امضا شد، قرار بود تحریم‌های موشکی علیه جمهوری اسلامی، در ۲۶ مهرماه امسال پایان یابد.
با این حال در بخش دیگری از این بیانیه عنوان شده که «تعهد ما به یافتن یک راه حل دیپلماتیک به قوت خود باقی است. این تصمیم به معنی اعمال تحریم‌های تازه یا فعال کردن مکانیسم ماشه نیست. اگر ایران تعهدات مربوط به برجام را کاملا اجرا کند ما آماده‌ایم تصمیم خود را کنار بگذاریم.»
در همین حال جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با انتشار بیانیه‌ای با تایید این خبر اعلام کرد که وزیران خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام اعلام کرده‌اند که ایران از سال ۲۰۱۹ به توافق هسته‌ای پایبند نبوده و معتقدند که این موضوع از طریق مکانیسم حل اختلاف برجام حل نشده است.
به گفته جوزپ بورل، بریتانیا، فرانسه و آلمان به اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که قصد ندارند تحریم‌های موشکی علیه ایران را لغو کنند.
او همچنین عنوان کرد که نامه وزرای خارجه سه کشور اروپایی را طبق درخواست آنها به ایران، چین و روسیه که دیگر طرف‌های برجام هستند داده و در آینده نیز با همه طرف‌های برجام رایزنی خواهد کرد.
پاسخ تهران
از سوی دیگر وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز با انتشار بیانیه‌ای به این موضوع واکنش نشان داده و تهدید کرد که به این اقدام پاسخ خواهد داد.
در این بیانیه آمده است: «اقدام طرف‌های اروپایی قطعاً بر تلاش‌ها برای مدیریت تنش و ایجاد فضای مناسب برای همکاری‌های بیشتر بین طرف‌های برجام، آثار منفی خواهد داشت.»
وزارت خارجه حکومت ایران همچنین تهدید کرد که «جمهوری اسلامی به این اقدام غیرقانونی، تحریک‌آمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس وفق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به صورت مقتضی و در چارچوب حقوق خود پاسخ خواهد داد.»
آمریکا: با متحدان اروپایی خود همکاری می‌کنیم
از سوی دیگر متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در یک نشست خبری با استقبال از تصمیم سه کشور اروپایی، عنوان کرد که واشنگتن در هماهنگی با این کشورها به آنچه «پاسخگو کردن» ایران خواند، ادامه خواهد داد.
متیو میلر عنوان کرد: «ما با گروهی از متحدان و شرکایمان، از جمله تروئیکای اروپا، در زمینه تصمیمشان برای روزی که تاریخ این تحریم پایان می‌یابد، هماهنگی و همکاری تنگاتنگی داریم و در ادامه، اقدامات منع اشاعه‌ای دیگری را بررسی خواهیم کرد.»
او در پاسخ به این سؤال که واکنشش نسبت به تصمیم تروئیکای اروپا در مورد فعال‌نکردن «مکانیسم ماشه» چیست گفت: «ما با متحدان اروپایی‌مان، از جمله اعضای تروئیکای اروپا برای پرداختن به تهدید ناشی از جمهوری اسلامی، از جمله در زمینه موشک‌ها و انتقال تسلیحات، از طریق برخی ابزارهای چندجانبه و یک‌جانبه‌ای که در اختیارمان هست، همکاری نزدیکی داریم. تا روزی که تاریخ این تحریم‌ها پایان بیابد؛ پس از آن نیز به این همکاری ادامه می‌دهیم.»
او در پاسخ به این که از نظر او اقدامات بعدی باید چه باشد، گفت: «فکر می‌کنم که ما باید به پاسخگو کردن ایران ادامه دهیم اما از الان درباره این که اقدامات بعدی چه خواهند بود، صحبتی نمی‌کنم.»
بر اساس بند «غروب برجام» برخی تحریم‌های جمهوری اسلامی در مهرماه سال ۱۴۰۲ به پایان می‌رسد. در این معاهده هسته‌ای ذکر شده که در اکتبر ۲۰۲۳ محدودیت‌های سازمان ملل در زمینه تحقیق و توسعه و تولید موشک‌های بالستیک ایران که قابلیت حمل کلاهک اتمی دارند برداشته می‌شود. همچنین سازمان ملل ممنوعیت واردات و صادرات فناوری مرتبط با صنایع موشکی نظیر موشک و پهپاد با برد ۳۰۰ کیلومتر (۱۸۶ مایل) یا بیشتر را برمی‌دارد.
این بند همچنین اتحادیه اروپا را ملزم می‌کند که تحریم‌های باقی‌مانده خود علیه برنامه هسته‌ای ایران را نیز بردارد.
