یوگنی پریگوژین، فرمانده ارتش خصوصی واگنر که طی ماههای گذشته برای روسیه در خاک اوکراین جنگیده است به دنبال اختلافات فزاینده با مسکو اعلام کرد که نیروهایش را برای «سرنگونی رهبری نظامی» به مسکو اعزام خواهد کرد.
پریگوژین همچنین در ساعات اولیه صبح شنبه اعلام کرد که نیروهایش را از اوکراین وارد خاک روسیه شدهاند و به شهر روستوف که مقر فرماندهی ارتش روسیه در منطقه جنوبی است و بر جنگ اوکراین نظارت میکند رسیدهاند.
یوگنی پریگوژین، رئیس و موسس پیمانکار نظامی خصوصی روسی واگنر، گفت که شبه نظامیان ۲۵۰۰۰ نفری وی اکنون تمامی تاسیسات نظامی در سرتاسر شهر روستوف-آن-دون از جمله فرودگاه آن را اشغال کرده اند.
پریگوژین با بیان اینکه «هرکس را که سر راهشان باشد، نابود خواهند کرد»، افزود: «ما جلو می رویم و تا آخر خواهیم رفت». او همچنین گفت که تاکنون سربازان وی در ایستهای بازرسی مختلف با مقاومتی مواجه نشده اند.
هر چند که طی روزهای گذشته فرمانده گروه واگنر انتقادهای فراوانی علیه ارتش روسیه و بهخصوص وزیر دفاع این کشور مطرح کرده بود، اما ادعای او مبنی بر بمباران نیروهای واگنر توسط ارتش روسیه باعث شد که او تصمیم بگیرد به سمت مسکو لشکرکشی کند.
پریگوژین با انتشار فایل صوتی مدعی شد که قرارگاه واگنر در خاک اوکراین روز جمعه مورد اصابت راکتها، هلیکوپترها و آتش توپخانه قرار گرفته است و در این حمله حدود ۲۰۰۰ سرباز واگنر کشته شده است. او همچنین مدعی شد که این حمله به دستور ژنرال ارشد روسیه، والری گراسیموف و پس از ملاقات با وزیر دفاع روسیه سرگئی شویگو صورت گرفته و این دو تصمیم گرفتهاند گروه واگنر را نابود کنند.
پریگوژین گفت که در پاسخ به این حمله، سربازان گروه واگنر، سرگئی شویگو را مجازات خواهند کرد و از ارتش روسیه خواست که مقاومت نکند. او گفت: «این یک کودتای نظامی نیست، بلکه یک راهپیمایی عدالت است.»
وزارت دفاع روسیه با صدور بیانیه ای هرگونه نقشی در حمله روز جمعه علیه واگنر را تکذیب کرد. این وزارتخانه همچنین گفت که اتهامات پریگوژین «صحت ندارد و یک تحریک اطلاعاتی است.»
پریگوژین، فرمانده شبهنظامیان ۲۵هزار نفری واگنر و متحد سابق پوتین، که در ماه گذشته نقش اساسی در تصرف شهر باخموت اوکراین ایفا کرده بودند، طی ماههای گذشته بارها به صورت آشکار سرگئی شویگو، وزیر دفاع و والری گراسیموف، ژنرال ارشد روسیه را به بیکفایتی و نرساندن مهمات لازم به واگنر برای نبرد متهم کرده بود.
روز جمعه، پریگوژین اتهام جدی دیگری را مطرح کرد و گفت که دلیل روسیه برای حمله به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ – که پوتین آن را «عملیات نظامی ویژه» نامیده است – بر اساس دروغهای رهبری ارتش است.
تدابیر امنیتی در مسکو
از سوی دیگر سرویس امنیتی «افاسبی» روسیه نیز اعلام کرد علیه یوگنی پریگوژین، فرمانده واگنر، یک پرونده جنایی به اتهام «شورش مسلحانه» باز کرده است که میتواند منجر به زندانی شدن او به مدت ۲۰ سال شود. این سرویس همچنین از «جنگجویان» واگنر خواست تا از دستورات پریگوژین پیروی نکنند و او را بازداشت کنند و تحویل مسکو بدهند.
خبرگزاری اینترفاکس نیز به نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در جریان تحولات قرار گرفته و اقدامات لازم در حال انجام است.
همچنین خبرگزاری دولتی تاس نیز به نقل از یک منبع در یک سرویس امنیتی گزارش داد که تدابیر امنیتی جمعهشب در ساختمانهای دولتی، تأسیسات حملونقل و سایر مکانهای کلیدی در مسکو افزایش یافته و راههای منتهی به میدان سرخ مسکو و کاخ کرملین نیز مسدود شدهاند.
همینطور خودروهای زرهی در نقاط مختلف شهر مسکو از جمله در برابر ساختمان وزارت دفاع مستقر شدهاند.
حضور نیروهای واگنر در روستوف
همزمان با همین تحولات خبرگزاری رویترز تصاویری از نیروهای واگنر در شهر روستوف جنوب روسیه منتشر کرده است که یوگنی پروگوژین، رئیس واگنر میگوید نیروهایش کنترل آن را در دست دارند.
تصاویری که از این شهر منتشر شده نشان میدهد که مردان مسلح در روستوف یک ساختمان دولتی را با سربازان و تانکها احاطه کردهاند.
همچنین به تازگی ویدئویی منتشر شده که در آن یوگنی پریگوژین را در مقر نظامی ارتش روسیه در روستوف نشان میدهد. در این ویدئو پریگوژین میگوید که سربازانش شهر را محاصره کرده و به سمت مسکو میروند مگر اینکه سرگئی شویگو، وزیر دفاع و والری گراسیموف، رئیس ستاد کل روسیه به دیدار او بروند.
در همین حال وزارت دفاع اوکراین نیز با آغاز تحولات جدید روسیه در توییتی نوشت: «ما داریم تماشا میکنیم.»
We are watching.
— Defense of Ukraine (@DefenceU) June 23, 2023
نور نیوز رسانه متعلق به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نیز به این تحولات واکنش نشان داد و با انتشار توییتی نوشت: «اقدامات گروه واگنر میتواند آثار روانی مخربی را داشته باشد اما این گروه فاقد حداقل توان لازم برای به چالش کشاندن ارتش روسیه است.»
اقدامات گروه #واگنر گرچه از نظر شکلی با توجه به درگیر بودن #روسیه در جنگ اوکراین میتواند آثار روانی مخربی را بهدنبال داشته باشد اما این گروه از نقطه نظر ماهیتی فاقد حداقل توان لازم برای به چالش کشاندن ارتش روسیه است.
— نور نیوز (@nournews_ir) June 24, 2023
نام گروه واگنر که رسماً شرکت نظامی خصوصی واگنر نامیده میشود اولین بار در سال ۲۰۱۴ که مسکو کریمه را به اشغال خود درآورد شنیده شد.
برخی میگویند که آژانس اطلاعات نظامی روسیه، GRU، مخفیانه گروه واگنر را تأمین مالی و بر آن نظارت میکند اما روسیه همواره هرگونه ارتباط واگنر با دولت را رد کرده است
در سال ۲۰۱۵، گروه واگنر در سوریه شروع به کار کرد و در کنار نیروهای طرفدار رژیم اسد جنگید و از میادین نفتی محافظت کرد.
این گروه از سال ۲۰۱۶ در لیبی فعال بوده و از نیروهای وفادار به ژنرال خلیفه حفتر حمایت کرده است. گمان میرود که تا ۱۰۰۰ مزدور واگنر در به قدرت رساندن حفتر در دولت رسمی در طرابلس در سال ۲۰۱۹ شرکت داشتهاند.
در سال ۲۰۱۷ نیز گروه واگنر برای محافظت از معادن الماس به جمهوری آفریقای مرکزی دعوت شد. همچنین گزارش شده است که این گروه در سودان نیز فعال است و از معادن طلا محافظت میکند.