صادرات گاز روسیه با خطوط لوله دوران شوروی که از اوکراین می‌گذرند، در روز سال نو متوقف شد و این از پایان چند دهه استیلای مسکو بر بازار انرژی اروپا حکایت دارد.
انتقال گاز به‌رغم حدود سه سال جنگ ادامه داشت، اما گازپروم روسیه اعلام کرده که انتقال گاز به علت اجتناب اوکراین از تمدید قرارداد ترانزیت متوقف شده است.
رویترز در گزارشی نوشته است که این توقف گسترده قابل پیش‌بینی، تأثیری روی قیمت مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپا نخواهد داشت؛ برخلاف سال ۲۰۲۲ که کاهش عرضه روسیه قیمت‌ها را به بالاترین حد ممکن رساند، به بحران هزینه زندگی دامن زد و به رقابت‌پذیری این اتحادیه لطمه وارد کرد.
آخرین خریداران اروپایی گاز روسیه از طریق اوکراین، از جمله اسلواکی و اتریش، سراغ منابع جایگزین رفته‌اند اما مجارستان همچنان گاز روسیه را از طریق خط لوله ترک‌استریم در زیر دریای سیاه دریافت می‌کند.
با این‌حال، در ساعات ابتدایی روز چهارشنبه تأمین آب گرم و گرمایش منازل را متوقف کرد.
ترانس‌نیستریا، منطقه خودمختار حامی روسیه در مولداوی که کشور هم‌جوار اوکراین است نیز به انتقال گاز از روسیه متکی است.
شرکت انرژی محلی ترانس‌نیستریا از مردم خواست لباس گرم بپوشند، پنجره‌ها و درهای بالکن‌ها را با پتو یا پرده‌های ضخیم بپوشانند و از بخاری برقی استفاده کنند.
کمیسیون اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا خود را برای این اتفاق آماده کرده بود.
سخنگوی کمیسیون اروپا گفت: «زیرساخت گاز اروپا به‌قدری انعطاف‌پذیر است که می‌تواند از طریق منابع غیرروسی گاز تأمین کند و از سال ۲۰۲۲ با اضافه شدن ظرفیت قابل‌توجه واردات گاز طبیعی مایع تقویت شده است.»
روسیه و اتحاد جماهیر شوروی سابق نیم قرن را صرف به دست آوردن بخش عمده بازار گاز اروپا کردند که در دوران اوج خود به حدود ۳۵ درصد می‌رسید. اما اتحادیه اروپا از زمان آغاز جنگ اوکراین با خرید گاز لوله‌کشی از نروژ و خرید گاز طبیعی مایع از قطر و آمریکا، وابستگی خود به انرژی روسیه را به حداقل رساند.
اوکراین، که از تمدید قرارداد ترانزیت اجتناب کرده است، گفته که اروپا از قبل تصمیم گرفته بود از گاز روسیه فاصله بگیرد.
هرمان گالوشچنکو، وزیر انرژی اوکراین، در بیانیه‌ای گفت: «ما انتقال گاز روسیه را متوقف کردیم. این یک اتفاق تاریخی است. روسیه بازارهای خود را از دست می‌دهد و متحمل زیان مالی خواهد شد.»
رویترز نوشته است که اوکراین ۱ میلیارد دلار هزینه ترانزیت سالانه گاز روسیه را از دست خواهد داد. برای جبران این ضرر، تعرفه انتقال گاز برای مصرف‌کنندگان داخلی از روز چهارشنبه چهاربرابر خواهد شد که می‌تواند سالانه بیش از ۳۸.۲ میلیون دلار هزینه روی دست صنعت اوکراین بگذارد.
گازپروم حدود ۵ میلیارد دلار از فروش گاز خود را از دست خواهد داد.
این شرکت در اواسط نوامبر عرضه گاز به اوام‌وی اتریش را به دلیل اختلاف بر سر قرارداد متوقف کرد، اما گاز روسیه در هفته‌های اخیر از طریق اسلواکی با نرخ تقریبی ۲۰۰ گیگاوات ساعت در روز به اتریش منتقل می‌شود. رگولاتور انرژی اتریش اعلام کرد که انتظار می‌رود در روز ۱ ژانویه تنها حدود ۷ گیگاوات ساعت در روز از اسلواکی به اتریش انتقال یابد.
اس‌پی‌پی، خریدار اصلی گاز اسلواکی، اعلام کرد که مشترکان خود را عمدتاً از طریق خطوط لوله آلمان و مجارستان تأمین می‌کند، اما باید هزینه بیشتری بابت انتقال بپردازد.
