جمعی از دیپلماتهای سابق ایران به دنبال همراهی پکن و مسکو با ادعاهای امارات در مورد جزایر ایرانی خلیجفارس با انتشار بیانیهای هشدار دادند که چین و روسیه تمامیت ارضی ایران را وجهالمصالحه قرار دادهاند.
این دیپلماتهای سابق که در دوران جمهوری اسلامی فعالیت میکردند در بیانیه خود عنوان کردند که «فدراسیون روسیه همانند جمهوری خلق چین برای پیگیری اهداف منطقهای و منافع خود تمامیت ارضی ایران را وجهالمصالحه قرار داده و از این طریق به منافع ملی ایران در عرصه بینالمللی بیاعتنایی آشکار نموده است.»
روسیه که به تازگی در مسکو میزبان وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج [فارس] بود با انتشار بیانیهای مشترک با این کشورها از ادعای امارات در مورد جزایر سهگانه ایرانی در خلیجفارس حمایت کرد.
در بیانیه دیپلماتهای سابق ایران همچنین استراتژی نگاه به شرق علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی نیز زیر سؤال رفته و گفته شده است که «تحمیل رفتارهای غیر قابل قبول در رقابتهای ژئوپلیتیک از جمله اقدامات بیمحابا از سوی برخی کشورها در نادیده گرفتن جایگاه ایران و تعرض به منافع ملی ایرانیان و تمامیت ارضی کشور، ناشی از عدم توازن در روابط خارجی و نگاه یکسویه به اصل بازدارندگی در روابط بینالملل است.»
امضاکنندگان این بیانیه در ادامه از اتکای جمهوری اسلامی به روسیه و رژیم کمونیستی چین انتقاد کرده و آوردهاند «تکیه مطلق بر مراودات دوستانه با بخشی از کشورها در عرصه معادلات و دادوستد بینالمللی به طور طبیعی میل شدید کشورهای فرصتطلب برای سودجویی یکطرفه در روابط دوجانبه و چندجانبه با ایران را برخواهد انگیخت. »
آنها همچنین نسبت به ادامه سیاستهای نگاه به شرق علی خامنهای هشدار داده و تصریح کردند که «سیاست شرقگرایی یکسویه و غربستیزی افراطی و انکار روابطی متوازن با کشورها و قدرتهای جهانی بدون توجه به الزامات ژئوپلیتیکی ایران خسارات غیر قابل جبرانی را به منافع کشور وارد ساخته و هزینههای گزافی را تحمیل مینماید.»
پیش از روسیه، شی جین پینگ رئیس جمهور چین، متحد دیگر حکومت ایران، در سفر به عربستان با کشورهای عربی خلیجفارس در رابطه با جزایر سهگانه ایران همراهی کرده بود.
در آن زمان دولتهای عربی حاضر در نشست مشترک با رئیس جمهور چین در بیانیه خود «از همه تلاشهای صلحآمیز از جمله ابتکار و تلاش امارات متحده عربی برای دستیابی به راهحلی مسالمت آمیز در موضوع جزایر سهگانه از طریق مذاکرات دوجانبه با رعایت موازین حقوق بینالملل و حل این موضوع با رعایت قوانین بینالمللی» حمایت کرده بودند.
هرچند همراهی رژیم کمونیستی چین و روسیه با ادعاهای کشورهای عربی درباره جزایر تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی با انتقاد گسترده ایرانیان روبرو شد اما مقامات جمهوری اسلامی در قبال هر دو مورد واکنش ملایمی نشان دادند.
از سالها پیش رهبر جمهوری اسلامی استراتژی نگاه به شرق را که عمدتاً معطوف به روسیه و رژیم چین است را مطرح کرده و حکومت ایران قراردادهای محرمانه طولانیمدتی را هم که مفاد آن برای مردم و حتی بخشهای بزرگی از حکومت مشخص نسبت با پکن و مسکو به امضا رسانده است.