محققان دریافتند که با تقویت محرک انتقالی به مغز درطول خواب، می‌توان اطلاعات خوانده‌شده را بهتر در ذهن نگاه داشت.
وقتی می‌خواهید برای شرکت در یک امتحان، مطالعه نمایید، آیا می‌توانید کاری کنید که به هنگام خواب اطلاعات را بهتر در ذهن خود نگاه دارید؟
کِن پالِر، که یک نورولوژیست است، می‌گوید، ” سؤال این است که چه چیزی تعیین می‌کند که کدام اطلاعات حفظ شوند و کدام اطلاعات حفظ نشوند؟”
پالِر و افراد تیم او در دانشگاه شمال غربی، با حمایت مؤسسه علوم ملی، درحال بررسی رابطه بین حافظه و خواب هستند وهمچنین روشهای مربوط به افزایش ظرفیت حافظه در مواقع خواب کوتاه‌مدت را مورد تحقیق قرار می‌دهند.
پالِرشرح می‌دهد که، “ما فکر می‌کنیم که بسیاری از مراحل خواب برای حافظه مهم هستند. اما، به استناد برخی شواهد، مرحله‌ای ازخواب که امواج ارسالی از مغز کند هستند، به طور اخص، برای حافظه برخی از افراد از اهمیت بسیاری برخوردار است.”
این مرحله از خواب که امواج ارسالی از مغز کند هستند، مرحله “خواب عمیق” نام دارد که شامل مراحل ۳ و ۴ خواب بوده و دراین مرحله حرکات سریع چشم وجود ندارد.
اعضای تیم آزمایشگاه پالِر، دو آزمون را که برروی شرکت‌کنندگان مورد مطالعه خود، انجام دادند، به مؤسسه علوم ملی ارائه دادند. دراولین آزمون، افراد تحت آزمایش دوقطعه موسیقی یاد گرفتند که در قالبی مشابه بازی گیتار هیرو بود. به دنبال این آموزش، در طول یک خواب کوتاه، فقط یکی از آهنگهای آموخته‌شده چند بار به آهستگی برای آنها نواخته شد، تا به طور انتخابی حافظه را برای نواختن آن آهنگ تقویت کند، بدون اینکه هیچ تقویتی در خصوص نواختن آهنگ دیگر صورت گیرد. پالِر می‌خواست بداند که آیا افراد تحت آزمایش می‌توانند آهنگ نواخته‌شده در طول خواب را به‌طور دقیق‌تر ارائه دهند.
در دومین آزمون، از افراد تحت آزمایش خواسته شد که مکان ۵۰ شیء موجود برروی صفحه یک کامپیوتر را به خاطر بسپارند. نمایش هریک از اشیا با آهنگ خاصی جفت شد. در طول یک خواب کوتاه، با نواختن مکرر فقط ۲۵ آهنگ، مکان ۲۵ شیء را برای حافظه تداعی کردند. پالِر از طریق این آزمون می‌خواست دریابد که آیا افراد تحت آزمایش در طول خواب می‌توانند با شنیدن آهنگهای جفت‌شده با اشیاء، مکان آنها را بهتر به خاطر آورند.
محققان با اتصال الکترودهای مخصوص الکتروآنسفالوگرافی (ثبت امواج مغزی) به پوست سر، فعالیت الکتریکی تولید‌شده در مغز را ثبت کردند. آنها با استفاده از این شیوه، مشخص کردند که آیا افراد تحت آزمایش وارد مرحله “خواب عمیق شده‌اند یا خیر، و مطمئن شوند که فقط این افراد به خواب عمیقرفته در آزمونهای مربوط به تقویت حافظه شرکت کردهباشند. در هردو آزمون، شرکت‌کنندگان، به هنگام خواب، در یادآوری موضوعاتی که مورد تقویت قرار گرفته بودند، نسبت به مواردی که این تقویت حافظه صورت نگرفته بود، نتیجه بهتری ارائه دادند.
پالِر می‌گوید که، “پردازش حافظه هرشب در طول خواب روی می‌دهد.” وی در ادامه افزود که، “ما در مرحله آغازین کشف این موضوعات هستیم که چه نوعی از حافظه قابل تقویت‌شدن است، تقویت تا چه گستره‌ای می‌تواند مؤثر باشد، و چه نوع محرکهایی برای فعال‌کردن مجدد خاطرات باید مورد استفاده قرار گیرند تا به روش بهتری تقویت شوند.”
هدف پالِر درک بهتر مکانیسم‌های بنیادی مغز درخصوص حافظه است. و درک این موضوع شاید به افرادی که دارای مشکلات حافظه هستند کمک کند؛ افرادی که به مرور با بالارفتن سن دچار فراموشی می‌شوند.
پالِر توضیح می‌دهد که، ” ما با بالارفتن سن، به‌طور پیشرونده‌ای، مراحلی از خواب را که امواج ارسالی از مغز کند می‌شوند، کمتر تجربه می‌کنیم. البته، بسیاری از مکانیسم‌های مغز وارد عمل شده و باعث می‌شوند که ما مطالب را به خاطر بیاوریم، مثل برخی پردازشهای مغز که در طول خواب آشکار می‌شوند. بنابراین، برای تعیین چگونگی عملکرد حافظه مسائل زیادی وجود دارد، اما من فکر می‌کنم که منطقی است بگوییم که شما شخصیتی را که به هنگام بیداری از خود بروز می‌دهید، تاحدودی در نتیجه عملکرد مغز شما به هنگام خواب است.” وی اظهار می‌دارد که شیوه‌های فعال‌سازی مجدد حافظه می‌توانند برای بهبود کیفیت مطالب آموخته‌شده نقش ارزشمندی ایفا کنند.
آکای‌شا تانگ، سرپرست برنامه عصبشناسی وعضو هیات مدیره مؤسسه علوم ملی در زمینه علوم اجتماعی، رفتاری و اقتصادی، می‌گوید که، ” جذابیت این سری از تجربه‌ها دراین است که دکتر پالِر مرحله “خواب عمیق” را به عنوان روزنه مهم و حساسی از نظر زمان تشخیص داد که در طول آن، می‌توان با استفاده از روش فعال‌سازی مجدد، حافظه فرد را درمواجهه با تجربه‌های خاصی، به طور انتخابی تقویت کرد، بدون اینکه نیازی به سعی و تلاش آگاهانه باشد.”
وی اظهار می‌دارد که، “به طور طبیعی، اگر فردی بخواهد چیزی را بهتر به خاطر آورد یا آن را به مدتی طولانی در ذهن خود نگاه دارد، لازم است مطالب حفظ‌شده را آگاهانه تکرار نماید.” دکتر تانگ در ادامه می‌افزاید که، ” دکتر پالِر و اعضای تیم تحقیقاتی او در آزمایشگاه، نشان دادند که تقویت انتخابی حافظه بدون هیچگونه سعی و تلاش آگاهانه به دست می‌آید؛ بدون اینکه از فرد خواسته شود که برای بازیابی مطالب، ساعت‌ها بیدار بماند. بنابراین، در آینده، به‌جای اینکه افراد مجبور باشند در تمام طول شب به حفظ مطالب بپردازند، شاید بتوان به وسیله خوابی همراه با یک لالایی برنامه‌ریزی‌شده علمی، حافظه را تقویت کرد!”
