خبرگزاری دویچه‌وله آلمان با انتشار مقاله‌ای به موضوع افزایش صادرات نفت توسط جمهوری اسلامی علی‌رغم تحریم‌های آمریکا پرداخت و این احتمال را مطرح کرد که شاید دولت بایدن چشم خود را بر روی صادرات نفت جمهوری اسلامی بسته است.
دویچه‌وله با اشاره به داده‌های شرکت‌های «کپلر»، «ورتکسا» و «تانکر ترکرز» که در زمینه تحلیل اطلاعات کشتیرانی تجاری و فعالیت‌های نفت‌کش‌ها فعالیت می‌کنند نوشت که طی سه ماه گذشته صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به طور متوسط به یک میلیون بشکه در روز رسیده است و این اطلاعات نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران به چین افزایش پیدا کرده است.
صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۸ به بیش ۲٫۵ میلیون بشکه در روز رسیده بود؛ اما پس از خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های یک‌جانبه علیه جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۰ صادرات نفت ایران به ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد و اکنون صادرات نفت ایران از آن زمان بسیار بیشتر شده است.
این افزایش با وجود تحریم‌های سختگیرانه ایالات متحده صورت می‌گیرد و برخی از تحلیلگران بازار انرژی را بر آن داشت تا گمانه‌زنی کنند که واشنگتن برای کنترل قیمت‌های جهانی نفت خام، محدودیت‌های صادرات نفت ایران را خیلی سختگیرانه اعمال نمی‌کند.
در همین زمینه توماس اودانل، تحلیلگر حوزه انرژی مستقر در برلین می‌گوید: «ممکن است آمریکایی‌ها تا حدودی چشم خود را بر روی تحریم‌های ایران ببندند، زیرا آنها از وجود نفت ایران در بازار به‌جای نفت روسیه خوشحال هستند.»
اما مقامات آمریکایی چنین ادعاهایی را رد می‌کنند و رابرت مالی، نماینده ویژه دولت بایدن در امور ایران، هفته گذشته به بلومبرگ گفت که ایالات متحده موافق افزایش صادرات نفت ایران نیست و آنها «هر کاری که در توان داشته باشند» برای اجرای تحریم‌ها انجام خواهند داد.
مالی همچنین با بیان اینکه «چین مقصد اصلی صادرات غیرقانونی نفت ایران است» تأکید کرد که واشنگتن بر پکن فشار خواهد آورد تا خرید نفت ایران را متوقف کند.
ارسال نفت ایران به چین از طریق مالزی
اودانل گفت که به نظر می‌رسد بسیاری از محموله‌های نفتی ایران از طریق مالزی به چین منتقل می‌شوند. در مالزی برای پنهان‌کردن منبع اصلی نفت ایران، آن را با محموله‌های دیگر مخلوط می‌کنند.
این تحلیلگر حوزه انرژی با اشاره به اینکه نفت ونزوئلا و ایران که به مالزی می‌رود برای مصارف داخلی این کشور نیست عنوان کرد: «این حجم از نفت که به مالزی منتقل می‌شود بیشتر از میزان نفت تولیدی این کشور است و بنابراین احتمالاً نفت ایران و مقداری نفت ونزوئلا در مالزی با محموله‌های دیگر مخلوط شده و ظاهراً مقدار زیادی از آن به چین می‌رود.»
به گفته تحلیلگران صنعت نفت، حجم بسیاری از نفت ایران برای درامان‌ماندن از شناسایی مقامات گمرکی، از طریق کشورهایی مانند مالزی، امارات متحده عربی و عمان با برچسب‌گذاری مجدد به چین منتقل شده است.
همچنین هنری روم، کارشناس ارشد مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، گفت که ایالات متحده اگر می‌خواهد شاهد کاهش صادرات نفت ایران باشد، باید خلاقانه فکر کند و اولویت‌های خود را با کشورهایی مانند چین و امارات تنظیم کند.
او خاطرنشان کرد که کاهش صادرات نفت «هزینه دیپلماتیک» دارد و افزود که افزایش فشار به تهران «همچنین می‌تواند واکنش نامتقارن ایران را برانگیزد، و ممکن است در دولت بایدن تردید وجود داشته باشد که آیا فشار اضافی به دولت ایران سازنده خواهد بود.»
توماس اودانل با اشاره به اینکه ایران دارای یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز طبیعی جهان است نوشت: «حتی در صورت دستیابی به توافق هسته‌ای جدید، ایران با چالش‌های قابل‌توجهی برای افزایش تولید نفت مواجه خواهد بود.»
وی عنوان کرد: «امضا قرارداد با شرکت‌های نفتی خارجی در ایران با مشکلات داخلی روبرو است، زیرا سپاه پاسداران در این صنعت دست دارد و به‌محض ورود شرکت‌های نفتی خارجی، پول خود را از دست می‌دهند.»
هیچ پایانی برای مشکلات اقتصادی ایران دیده نمی‌شود
ایران در حال حاضر با تورم افسارگسیخته، کاهش ارزش پول ملی و فشار فزاینده بر استانداردهای زندگی، به‌ویژه بر مردم فقیر و طبقات متوسط کشور، دست‌وپنجه نرم می‌کند.
این کشور همچنین شاهد ناآرامی‌های گسترده ضد حکومتی بوده که یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها را برای حکومت دینی در ایران از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ به وجود آورده است و سرکوب وحشیانه معترضان تحریم‌های جدیدی را از سوی کشورهای غربی به دنبال داشته است.
در مقابل، صادرات روبه‌افزایش نفت خام به دولت و اقتصاد بحران‌زده ایران مهلت می‌دهد که دوام بیاورد.
دولت ایران اخیرا با تکیه بر پیش‌بینی صادرات ۱٫۴ میلیون بشکه نفت خام در روز با قیمت متوسط ۸۵ دلار (۷۸٫۳ یورو) در هر بشکه، بودجه‌ای را برای سال مالی ۲۰۲۳ رونمایی کرد که ۴۰ درصد بیشتر از بودجه سال قبل است.
همچنین هنری روم که در زمینه تحریم‌ها، مسائل اقتصادی و هسته‌ای ایران تخصص دارد، عنوان کرد: «مهم‌ترین گامی است که آمریکا می‌تواند برای افزایش فشار اقتصادی بر تهران بردارد جلوگیری از صادرات نفت و دسترسی تهران به درآمد نفتی است.»
او تأکید کرد که از نظر اقتصادی، تحریم‌های نفتی بسیار مهم‌تر از تحریم‌های اعمال شده مربوط به حقوق بشر، تروریسم یا انتقال هواپیماهای بدون سرنشین است.
حتی اگر آمریکا نتواند آمار کلی صادرات را پایین بیاورد، باید تلاش کند تا هزینه تجارت غیرقانونی را برای تهران بالا ببرد.
وی در توضیح این موضوع گفت: «مجبور کردن جمهوری اسلامی به استفاده از مسیرهای کشتیرانی بیشتر و دریافت پول از بانک‌های واسطه متعدد و بیشتر، می‌تواند درآمد حکومت ایران از صادرات نفت خام را کاهش دهد.»
