با وجود درخواست مقامات جمهوری اسلامی از دولت طالبان برای بازدید از ذخایر سدهای افغانستان، طالبان اعلام کرد به دلیل حساس بودن این مراکز اجازه بازدید به هیات ایرانی داده نمیشود.
عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه طالبان روز ۳ خرداد با انتشار ویدئویی گفت: «سدهای آب جزو مراکز حساس محسوب میشوند و به هیچ وجه به کارشناسان ایرانی اجازه داده نمیشود از سد کجکی بازدید کنند.»
در مناقشه میان جمهوری اسلامی و طالبان بر سر حقآبه رود هیرمند، دولت طالبان اعلام کرد که بر معاهده ۱۳۵۱ میان دو کشور پایبند است اما آب پشت سدهای افغانستان کفاف مصرف داخلی را هم نمیدهد چه برسد به آنکه بتواند سیستان و بلوچستان را سیراب کند.
پس از مناقشه به وجود آمده میان مقامات ایران و طالبان بر سر حقابه هیرمند و ادعای مقامات افغانستان درباره بیآبی این رودخانه، مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کردند بهراستی آزمایی گفتههای طالبان مبنی بر کمآبی رود هیرمند توسط کارشناسان ایرانی نیاز است.
روز چهارشنبه سوم خرداد، پایگاه خبری انتخاب هم به نقل از ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نوشت: «موضوع بازدید هیات فنی، در معاهده ۱۳۵۱ میان دو کشور ذکر نشده و بر همین اساس ممکن است ما اجازه بازدید به هیات ایرانی را از سدهایمان ندهیم.»
سخنگوی طالبان همچنین اضافه کرد: «مقامات ایرانی باید در این مورد به حرفهای وزارت آب و برق و وزارت خارجه افغانستان بسنده و این سخنان را قبول کنند.»
به گزارش انتخاب، وزیر امور خارجه طالبان هم گفته: «از مسئولین ایران جدا توقع داریم که توقعاتشان را با معاهده ۱۳۵۱ عیار نمایند و ملاک قضاوت و اظهارنظرها را مبتنی بر احکام مندرج در معاهده قرار دهند.»
امیرخان متقی وزیر امور خارجه طالبان همچنین در اظهاراتی در کابل تأکید کرد که حکومت طالبان به معاهده آب با ایران متعهد است و از مقامهای ایرانی خواست موضوع حقابه را به «سر و صداهای مطبوعاتی» نکشانند.
ابراهیم رئیسی ۲۸ اردیبهشت، در سفر به سیستان و بلوچستان با لحن تهدیدآمیز و کمسابقهای درباره حقابه هیرمند خطاب به طالبان گفته بود: «حرف من را جدی بگیرید تا بعداً گلایه نکنید.»
این خط و نشان رئیسی برای طالبان خوش نیامد و در کوتاهترین زمان پس از انتشار خبر و تصویر گفتههای رئیسی مقامات طالبان واکنشهای تندی نشان دادند.
از جمله «ژنرال مبین» از چهرههای معروف طالبان در حرکتی تمسخرآمیز ویدئویی منتشر کرد که او را در حال پر کردن یک دبه آب نشان میداد.
او خطاب به رئیسی گفت: «این بشکه را بگیر و به ما حمله نکن، ما میترسیم.»
همچنین حکومت طالبان روز پنجشنبه با انتشار بیانیهای نوشت: «مقامات ایرانی ابتدا باید معلومات خود را در مورد آب هلمند [هیرمند] تکمیل نمایند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواستشان را مطرح کنند.»
طالبان همچنین تهدید کرد: «اگر واقعیت درست مطالعه نشود و چنین اظهارات مطرح گردد، میتواند فضای سیاسی میان مردم و کشورهای دو ملت مسلمان را آسیب بزند که به نفع هیچ طرفی نیست و باید تکرار نگردد.»
در همین حال سازمان فضایی ایران اعلام کردر رصدهای ماهواره خیام نشان داده که حکومت افغانستان مسیر رودخانه هیرمند را منحرف کرده است و به این ترتیب مانع از رسیدن آب به کشورمان میشود.
این سازمان گفته که حکومت افغانستان در برخی از مسیرهای این رود بندهای متعددی ایجاد کرده است و از این طریق مانع رسیدن آب به ایران میشود. سازمان فضایی ایران از آمادگی خود برای ارائه اطلاعات و دادههای مربوط به این مسئله به وزارت خارجه خبر داد.
