آمارهای رسمی از افزایش نرخ بیکاری به ویژه میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی حکایت دارد، تا جایی که رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی نیز به این معضل پرداخته‌اند.
خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران با انتشار گزارشی اذعان کرده که تا دهه ۶۰ تقریباً مشکل خاصی با عنوان اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی در کشور وجود نداشت، اما امروز شرایط کاملاً تغییر یافته است و افراد با مدارک کارشناسی تا دکترا نیز با چالش‌های فراوانی برای ورود به بازار کار مواجه هستند.
در این گزارش آمده است که میزان بیکاری دانشگاهیان تقریباً دو برابر کسانی است که مدارک دانشگاهی ندارند و این مسئله‌ای است که برای کشور به یک بحران تبدیل شده است.
همچنین قاسم رستم‌پور، مدیرکل نظارت و هماهنگی طرح‌های کارآفرینی و اشتغال وزارت کار ایران طی هفته‌های اخیر گفته بود که نیمی از جمعیت شاغلین کشور، شغل غیررسمی دارند.
ادعای دولت رئیسی درباره کاهش نرخ بیکاری
رستم‌پور در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفته است که حدود ۵۸.۵ درصد جمعیت کشور نیز غیرفعال هستند. جمعیت غیرفعال یعنی افراد با قابلیت کار بالای ۱۵ سال که نه شغل دارند و نه دنبال شغل هستند.
دولت ابراهیم رئیسی میگوید که نرخ بیکاری را به ۷.۶ درصد کاهش داده است، اما جزئیات گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد علت افت نرخ بیکاری نه ایجاد اشتغال، بلکه افزایش جمعیت غیرفعال کشور است.
نیمی از شاغلان در ایران شغل رسمی ندارند؛ نرخ واقعی بیکاری دو و نیم برابر آمارهای رسمی است
آمار وزارت کار در بهمن ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که نیمی از شاغلان در ایران شغل رسمی ندارند.
همچنین بر اساس برآوردهای مرکز آمار نزدیک به پنج هزار دانش آموخته دکترا در سال ۱۴۰۱ در ایران موفق به یافتن شغل نشدند. همین آمار نرخ بیکاری دانش آموختگان دکترا در سال ۱۴۰۱ را حدود سه درصد نشان می‌دهد.
بر اساس اعلام مرکز پژوهشهای مجلس نرخ واقعی بیکاری در کشور دو و نیم برابر آمارهای رسمی است. در همین سال بیش از ۴۰ درصد از کل بیکاران در دسته دانش آموخته آموزش عالی قرار می‌گرفتند.
ریشه‌های معضل بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را می‌توان در این موارد یافت؛ نبود هماهنگی میان تخصصهای دانشگاهی و نیازهای بازار، کمبود فرصتهای شغلی مناسب برای دانش آموختگان آموزش عالی، عدم تمایل برخی از کارفرمایان به استخدام افراد با مدرک دانشگاهی، سیستم حکمرانی و سیاست‌های اقتصادی حکومت.
