سباستین گورکا، که دونالد ترامپ او را برای سمت مدیر مبارزه با تروریسم انتخاب کرده، گفته است که بریتانیا باید تعدادی از اتباع بریتانیایی را که عضو داعش بوده و اکنون در اردوگاه‌های زندان سوریه نگهداری می‌شوند بازگرداند.
گفته می‌شود حدود ۳۰ تبعه بریتانیایی همچنان در اردوگاه‌های سوریه حضور دارند، از جمله «شمیمه بیگم»، که که تلاش نهایی او برای بازگرداندن شهروندی بریتانیایی‌اش به دلایل امنیتی شکست خورد.
وقتی در مصاحبه‌ای با روزنامه تایمز لندن، از گورکا پرسیده شد آیا بریتانیا باید مجبور به پذیرش بازگرداندن اعضای داعش شود، او پاسخ داد: «هر کشوری که بخواهد به عنوان یک متحد و دوست جدی برای قدرتمندترین کشور جهان دیده شود، باید به شکلی عمل کند که این تعهد جدی را منعکس کند.»
ترامپ خواهان «روابط ویژه» است
او افزود: «این موضوع برای بریتانیا دوچندان اهمیت دارد؛ کشوری که جایگاه بسیار ویژه‌ای در قلب ترامپ دارد و همه ما خواهان بازسازی کامل این “روابط ویژه” هستیم.»
در ماه نوامبر اعلام شد که گورکا، که در سال اول دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ به عنوان معاون دستیار رئیس‌جمهور خدمت می‌کرد، از ۲۰ ژانویه این نقش را دوباره بر عهده خواهد گرفت و همچنین به عنوان مدیر مبارزه با تروریسم فعالیت خواهد کرد.
ماه گذشته، گورکا در مصاحبه‌ای با برنامه «رهبران فکری آمریکایی» در شبکه اپک تی‌وی، رویکرد سیاست خارجی ترامپ را این‌گونه توصیف کرد که نه انزواگرایی را دنبال می‌کند و نه مداخله‌گرایی؛ بلکه رویکردی را ترجیح می‌دهد که گورکا آن را «قدرت جراحی‌وار» نامید.
با اینکه دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ از بریتانیا خواست تا اعضای داعش را از شمال سوریه بازگرداند و این کار را یک «مسئولیت اخلاقی» دانست، اما هرگز تلاشی برای اعمال فشار بر لندن انجام نداد.
بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، زمانی که داعش بخش وسیعی از مناطق شرقی سوریه و شمال عراق را تحت کنترل داشت، نیروهای زیادی از سراسر جهان جذب این گروه شدند که بسیاری از آن‌ها کشته شدند.
در سال ۲۰۱۹، وزارت امور خارجه ایالات متحده تخمین زد که ۴۰هزار نفر از تقریباً ۱۰۰ کشور به خاورمیانه سفر کردند تا به داعش بپیوندند. از این تعداد، ۲هزار جنگجوی خارجی (FTFs) توسط نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که از سوی ایالات متحده حمایت می‌شوند، دستگیر شدند.
وزارت امور خارجه آمریکا در آن زمان اعلام کرد: «تا دسامبر ۲۰۱۹، ایالات متحده در مجموع ۲۳ شهروند آمریکایی را از سوریه و عراق بازگرداند که شامل هشت بزرگسال و ۱۵ کودک بودند. وزارت دادگستری نیز شش نفر از این بزرگسالان را به اتهام جرایم مختلف مرتبط با تروریسم متهم کرد.»
از زمان فروپاشی داعش در سال ۲۰۱۹، بسیاری از اعضای آن به طور داوطلبانه به کشورهای خود در اروپا، خاورمیانه یا آسیای مرکزی بازگشته‌اند، در حالی که دیگران همچنان در زندان‌های سوریه یا عراق نگهداری می‌شوند.
در فوریه ۲۰۲۳، جاناتان هال، مشاور مستقل قوانین مبارزه با تروریسم در بریتانیا، در سخنرانی‌ای گفت: «حدود ۹۰۰ نفر که به نوعی به بریتانیا مرتبط هستند به سوریه و عراق سفر کردند. از میان حدود ۴۵۰ نفری که به بریتانیا بازنگشتند، تنها بخش کوچکی در زندان‌ها و اردوگاه‌ها باقی مانده‌اند. آمار رسمی وجود ندارد، اما تخمین‌ها حاکی از وجود حدود ۶۰ کودک مرتبط با بریتانیا است، با تعداد کمتری از زنان و تعدادی نامشخص از مردان.»
معروف‌ترین عضو بریتانیایی داعش، «شمیمه بیگم» بود که به اصطلاح «عروس جهادی» نامیده می‌شد.
بیگم در ۱۵ سالگی، در سال ۲۰۱۵، خانه خود در لندن را به همراه دو دوستش ترک کرد—که هر دو بعدها کشته شدند—و از طریق ترکیه به سوریه سفر کرد.
او با یک جنگجوی داعش ازدواج کرد و از او صاحب فرزند شد، اما شوهر و فرزندانش همه جان خود را از دست دادند. در نهایت، او در فوریه ۲۰۱۹ در یک اردوگاه پناهجویان سوری پیدا شد.
ساجد جاوید، وزیر کشور وقت بریتانیا، به دلایل امنیت ملی تابعیت او را سلب کرد و بیگم در اکتبر ۲۰۲۳ شکایت خود علیه این تصمیم را در کمیسیون ویژه تجدیدنظرهای مهاجرتی (SIAC) باخت.
«مسئول بدبختی‌های خود»
در فوریه ۲۰۲۴، شمیمه بیگم آخرین تلاش قانونی خود علیه تصمیم دولت برای سلب تابعیت بریتانیایی‌اش را از دست داد. سه قاضی دادگاه تجدیدنظر حکم دادند که او «مسئول بدبختی‌های خود» است.
اظهارات گورکا در حالی مطرح می‌شود که لوید آستین، وزیر دفاع در حال کناره‌گیری، گفته است نیروهای آمریکایی باید در سوریه بمانند تا از ظهور مجدد داعش به عنوان یک تهدید در منطقه جلوگیری کنند.
آستین، در پایگاه هوایی رامشتاین در آلمان، گفت: «اگر ایالات متحده سوریه را بدون حفاظت رها کند، جنگجویان داعش دوباره وارد جریان اصلی خواهند شد.»
او افزود: «فکر می‌کنم همچنان باید تلاش کنیم تا پای خود را روی گلوی داعش نگه داریم.»
در پاسخ به اظهارات گورکا، سخنگوی دولت بریتانیا گفت: «اولویت ما همچنان حفظ ایمنی و امنیت بریتانیا است. ما هر کاری که لازم باشد انجام خواهیم داد تا از بریتانیا در برابر کسانی که تهدیدی برای امنیت ما محسوب می‌شوند، محافظت کنیم.»
