کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان، رئیسجمهور منتخب، پیش از آنکه به طور رسمی آغاز به کار کند، با موجی از انتقادات و نارضایتیهای گسترده روبرو شده است. افرادی که از عوامل پیروزی او در انتخابات بودند، اکنون به نظر میرسد از او فاصله گرفتهاند. استعفای محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق، از سمت معاونت شورای راهبردی رئیسجمهوری یکی از این نشانههاست که واکنشهای گستردهای را به همراه داشته است.
ظریف در رابطه با استعفای خود دو پیام در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) منتشر کرد. او در حساب کاربری خود نوشت: «از ۱۹ وزیری که معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، ۶ نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیتهها و یا شورای راهبری بودند. از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از اینکه نتوانستم به شکل شایستهای نظر کارشناسی کمیتهها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آنگونه که وعده داده بودم به نتیجه برسانم، شرمندهام.»
این استعفا باعث واکنشهای متعددی از سوی جریانهای مختلف سیاسی در ایران شد.
روزنامه دنیای اقتصاد درباره استعفای ظریف نوشت:« فاصله سلام محمدجواد ظریف به دولت تازهنفس چهاردهم و خداحافظی او از دولت مسعود پزشکیان تنها یازده روز بود. اما پیاده شدن زودهنگام ظریف از قطار دولت چهاردهم، دو روایت دارد. نخست اختلافات پشتپرده در مورد انتخاب وزرا در شورای راهبری و دیگری فشارها به مسعود پزشکیان برای کنار گذاشتن ظریف از دولت.»
روزنامه هممیهن درباره استعفا و متن استعفای او نوشت: «نوشته آقای ظریف در حقیقت هم خلاف حرفهای قبلی او بود و هم اینکه به ناامیدی مردم کمک کرده و رئیسجمهور را هم تضعیف میکند.»
ناصر ایمانی، کارشناس سیاسی و فعال وابسته به طیف اصولگرا در صفحهی خود در ایکس نوشت: «رفتار آقای ظریف در کنارهگیری زودهنگام از دولت، هم گستاخانه بود و هم ضربهای به دولت در آغاز کار.»
اما ماجرای استعفای ظریف هنوز تمام نشده که شایعاتی درباره استعفای علی طیبنیا از سمت مشاور عالی و حتی محمدرضا عارف که به عنوان معاون اول پزشکیان معرفی شده، در برخی رسانهها منتشر شده است. این خبرها، با وجود تایید نشدنشان، نشان از تنش در کابینه پزشکیان دارد.
روزنامه آرمان ملی، وابسته به جریان اصلاحطلب، گزارش داده که شنیدهها حاکی از آن است که طیبنیا نیز به دلیل اعتراض به برخی از اعضای کابینه، تصمیم به استعفا گرفته است.
اعتراضها و انتقادهای اطرافیان پزشکیان به او، عمدتاً حول انتخاب وزرا و حضور برخی از افراد در کابینه اوست.
یکی از جنجالیترین انتخابها که بیشترین اعتراضها را به دنبال داشته است، معرفی اسکندر مومنی برای وزارت کشور است. مومنی که از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۴ بهعنوان رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا (پلیس راهور) و سپس جانشین فرمانده نیروی انتظامی ایران مشغول به کار بود، سابقهای طولانی در نیروی انتظامی و سپاه پاسداران دارد. او از بنیانگذاران پلیس ۱۱۰ و یکی از مدافعان سرسخت حجاب اجباری است، در حالی که یکی از وعدههای اصلی پزشکیان و حامیان او رفع گشت ارشاد و کاهش سختگیریهای مربوط به حجاب بود.
علی جنتی، وزیر ارشاد دولت روحانی، در واکنش به این انتخاب در فضای مجازی نوشت: «فضاحتی بالاتر از این نیست که یک سرتیپ نیروی انتظامی آن هم با تخصص پلیس راهور را در یک زد و بند سیاسی به عنوان وزیر کشور معرفی کنید!…»
انتخاب مجدد اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات دولت رئیسی، نیز با انتقادات شدید همراه شده است. خطیب که از موسسان سازمان اطلاعات سپاه است و نقش مهمی در سرکوب اعتراضات سال ۱۴۰۱ داشته، به عنوان یکی از چهرههای بحثبرانگیز در کابینه پزشکیان باقی مانده است. او در گذشته ریاست حفاظت اطلاعات قوه قضاییه و دفتر رهبری را نیز بر عهده داشته و به دلیل مواضع سختگیرانهاش در قبال فعالان مدنی و رسانهای، مورد انتقاد بسیاری قرار گرفته است. انتخاب مجدد او در کابینه پزشکیان باعث ناامیدی و نگرانی بسیاری از حامیان اصلاحات شده است.
در روز ۷ آبان ۱۴۰۱، در بیانیهٔ مشترک وزارت اطلاعات تحت امر اسماعیل خطیب و اطلاعات سپاه، نام مختصر شدهٔ دو خبرنگار نیلوفر حامدی و الهه محمدی به چشم میخورد که آنها را عامل سرویسهای جاسوسی غربی معرفی کردند که در برخی کشورها، دورههای براندازی و جنگهای ترکیبی تشکیل میدادند. و بر اساس همین بیانیه وزارت و اتهاماتی که بعدا این خبرنگاران از آن تبرئه شدند، قوه قضاییه برای این دو خبرنگار احکام سنگینی صادر کرد.
به برخی دیگر از وزرا هم انتقاد جدی وجود دارد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشنهادی با اشاره به «گام دوم انقلاب» در برنامه کاری خود مورد انتقاد فعالان این حوزه قرار گرفت، هرچند که احتمال رد شدن او در مجلس پائین است.
علاوه بر این، وزرای پیشنهادی علوم و نیز آموزش و پرورش به دلیل سوابق آنها با انتقاد شدید همراه شد.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش زاده مشهد است و تحصیلات حوزوی و الهیات دارد. علیرضا کاظمی همچنین مشاور وزیر آموزشوپرورش و رئیس سازمان دانشآموزی بوده است. کاظمی حتی در دولت سیزدهم، برای مدتی سرپرست وزارت آموزش و پرورش بوده است.
حسین سیمایی صراف گزینه پیشنهادی برای وزارت علوم نیز، سوابق حوزوی دارد. او از شهریور ۱۳۹۸ تا اسفند ۱۴۰۰ (دولت دوازدهم و بخشی از دولت سیزدهم)، پس از «محسن حاجیمیرزایی» و پیش از «علی بهادری جهرمی»، دبیر هیات دولت سیزدهم بود.
علیاصغر شفیعیان، مشاور رسانهای مسعود پزشکیان، در ایکس نوشت: «انتقادها به رئیسجمهور منتخب رسیدهاند. اما پزشکیان در بیانیهای از مردم خواسته است تا پیش از شروع به کار کابینه، از قضاوت زودهنگام پرهیز کنند و به دولت زمان بدهند تا کار خود را آغاز کند.»
با این وجود، ناامیدی از پزشکیان دربین طرفداران او در حال افزایش است و این مساله نگرانی اصلاحطلبان را در پی داشته است.
محمود واعظی عضو کابینه حسن روحانی و از حامیان اصلی پزشکیان اخیرا گفت: شعار «من پشیمانم» در سال ۹۶ ، به دولت ضربه جدی وارد کرد. از یک سو به ناامیدی مردم دامن میزد و از سوی دیگر هم به آن گروهها که اندیشههای سلبی سهمخواهانه و خلاف منافع ملی را تئوریزه میکردند آسیب جدی رساند. به نظر من این موجی که از روز یکشنبه شروع شده از همان جنس است و هیچ اثر مثبتی نخواهد داشت.»
اصلاحطالبان که پزشکیان را آخرین تیر ترکش خود میدانند به شدت از شکست او نگران هستند و به نوشته روزنامه آفتاب یزد، شکست پزشکیان سبب رادیکالتر شدن فضا علیه اصلاحطلبان میشود. بر همین اساس از اتفاق اخیر پیرامون پزشکیان ناخرسند بوده و تلاش میکنند تا با فاصله گرفتن از هر تنشی به پزشکیان اجازه دهند تا کار خود را پیش ببرد.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
