یک مطالعه جامع با حضور ۲ میلیون کهنهسرباز انجام گرفت که نشان داد داروهای رایج کاهش وزن مانند اوزمپیک و ویگووی خطرات و مزایای شگفتآوری دارند.
یک بررسی جدید نشان داده که داروهای رایج کاهش وزن مانند سماگلوتایدها (اوزمپیک و ویگووی) از داوطلبان در برابر بیش از ۴۰ بیماری از جمله آلزایمر، اعتیاد به مواد مخدر و تشنج محافظت میکنند.
با اینحال، محققان هشدار دادهاند که این مزایا با افزایش خطر ابتلا به ۱۹ بیماری از جمله از دست دادن هشیاری (غش)، اختلالات آرتریت و مشکلات مربوط به کلیه و پانکراس همراهند.
در مطالعهای که در روز ۲۰ ژانویه در ژورنال پزشکی نیچر انتشار یافت، محققان دانشگاه واشینگتن در سنت لوئیس، وضعیت سلامتی حدود ۲ میلیون کهنهسرباز مبتلا به دیابت را که از یک داروی معروف کاهش وزن موسوم به آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ استفاده میکردند، بهطور سیسماتیک به مدت حدود ۳.۵ سال تحت بررسی قرار دادند.
رسانهها، بیماران و حتی برخی از پزشکان، این داروها را به دلیل تأثیر قابلتوجهی که روی کاهش وزن دارند، «معجزهآسا» مینامند.
آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ که بهصورت هفتگی تزریق میشود، ترشح هورمونهای طبیعی را شبیهسازی میکند که اشتهای شما را کور کرده و سرعت هضم را پایین میآورد و باعث میشود که برای یک مدت طولانی احساس سیری کنید. با اینحال، دادههای زیادی در رابطه با تأثیر کلی این داروها بر دستگاههای اندامی وجود ندارد.
مزایا و خطرات مرتبط با سلامتی
اختلالات مرتبط با قلب، عروق خونی، کبد و دستگاه تنفسی (مانند ذاتالریه) از جمله خطراتی هستند که مصرف آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ بیشترین تأثیر را روی آنها میگذارد.
مطالعات نشان دادهاند که آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ سلامت سلولهای جداره عروق خونی را بهبود میبخشد. بهبود عملکرد اندوتلیال موجب بهبود جریان خون و کاهش تجمع پلاکتها میشود که خطر اختلالات انعقادی و مشکلات قلبی عروقی را کاهش میدهد.
محققان دریافتند که آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ باعث بهبود سلامت عصبی و رفتاری میشود. همچنین میتوان به کاهش خطر تشنج و اعتیاد به چیزهایی مانند الکل، ماریجوآنا، مواد محرک و مواد افیونی اشاره کرد. این امر به نحوه اثرگذاری دارو بر مسیرهای عصبی مرتبط با پاداش و کنترل تکانه نسبت داده میشود.
از این گذشته، یافتهها از کاهش خطر ابتلا به اسکیزوفرنی و افکار خودکشی حکایت دارند که البته علت آن هنوز مشخص نیست.
این مطالعه نشان داد که نرخ سرطان کبد، درد عضلانی، بیماری کلیوی مزمن، عفونتهای باکتریایی و تب کاهش یافته است. خطر ابتلا به اختلالات شناختی مانند آلزایمر و زوال عقل نیز با مصرف آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ کمتر شده است.
مقاومت به انسولین با زوال شناختی ارتباط مستقیم دارد. آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ با بهبود حساسیت به انسولین از عملکرد شناختی و تنظیم هیجانی در مصرفکنندگان این دارو حمایت میکند.
با اینکه میتوان پاتولوژی آلزایمر را بیش از یک دهه قبل از ظهور علائم بالینی آغاز کرد، این مطالعه نشان میدهد که اگر چند سال سماگلوتاید مصرف کنید، اثر محافظتی خود را نشان خواهد داد. در حال حاضر، از دو کارآزمایی بالینی بزرگ فاز ۳ (Evoke و Evoke+) برای ارزیابی تأثیر این دارو استفاده میشود.
دکتر زیاد العلی، از نویسندگان مطالعه و اپیدمیولوژیست و نفرولوژیست بالینی، در بیانیهای مطبوعاتی گفت: «داروهای آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱ مزایای زیادی برای سلامتی دارند اما بیخطر نیستند.»
او افزود: «یافتههای ما بر اثربخشی گسترده این داروها تأکید دارند، اما به خطرات مهمی هم اشاره میکنند که باید در افرادی که این داروها را مصرف میکنند به دقت بررسی شود.»
خطرات سلامتی رایج این دسته دارویی شامل فشار خون پایین، از دست رفتن هشیاری برای یک مدت کوتاه- وقتی خون کافی به مغز نمیرسد (سنکوپ)- اختلالات آرتریت و سنگ کلیه میشوند.
یکی از عوارض جانبی بالقوه حاد آگونیست گیرنده پپتید شبهگلوکاگون ۱، التهاب دارویی پانکراس است که در پی تحریک پانکراس برای ترشح انسولین رخ میدهد. این امر منجر به تحریک بیش از اندازه سلولهای پانکراس شده و باعث التهاب میشود که میتواند بیمار را دچار پانکراتیت کند. در یک مورد از هر پنج مورد، پانکراتیت جان بیماران را میگیرد.