انتظارات از طرف مقابل در ارتباطات

انسان در روابط میان فردی خود، انتظاراتی از طرف مقابل دارد. به عقیده یکی از اندیشمندان «جودی بورگن» سه حالت برای انتظارات وجود دارد:

۱- تعامل انسان‌‌‏ها، به وسیله انتظاراتی که از همدیگر دارند، پیش می‌‌‏رود.

۲- انتظارات به تدریج در روابط و رفتار فی مابین ایجاد می‌‌‏شود و افراد آن را در فرآیند رابطه فرا می‌‌‏گیرند.

۳- ارزیابی میزان انحراف از انتظارات، به واسطه میزان پاداش ارتباط گیرنده انجام می‌‌‏گیرد.

به عقیده وی ساختار پیام‌‌‏ها در این گونه رابطه، ارتباط غیر کلامی است و زمانی که هنجارهای ارتباطی نقض می‌‌‏شوند، این نقض ممکن است بر اساس درکی که دریافت کننده پیام (طرف ارتباط) دارد، مطلوب و یا نا مطلوب تعبیر شود. البته ممکن است که نقض کردن انتظار در یک رابطه متقابل، راهبردی برای منطبق کردن و محدود کردن انتظارات طرف مقابل باشد.

مردم انتظارات خود را هم از فرهنگ جامعه به طور عام و هم از مردم، فرا می‌‌‏گیرند.

همان طوری که ذکر شد، زیر پا گذاشتن انتظارات میان فردی، ممکن است ترفندی برای سازگاری باشد. ارتباط گران می‌‌‏توانند با انجام عملی دور از انتظار، جذابیت، اعتبار و اطمینان و حتی قدرت اقناعی خود را افزایش دهند، اما زمانیکه نقض انتظارات و یا تخلصی از آن به گونه‌‌‏ای منفی استنباط یا عمل شود، رفتار نا مناسبی را به دنبال می‌‌‏آورد.

فرهنگ افراد نسبت به نوع زندگی، ترکیب خانواده، نحوه تعلیم، اعتقادات و باورها، نگرشهای فردی، سلیقه ها و خواسته ها، سبک زندگی شهری و روستایی،(فردی و گروهی) و ده ها عامل مهم دیگر، با هم متفاوت است. به طور طبیعی خواسته‌‌‏ها و انتظارات افراد نیز برگرفته و حتی تخطی از انتظارات نیز می‌‌‏تواند بر مبنای آن پدیدار شود و موجب دلخوری، گسست و یا جدایی ارتباط شود. بنابراین، هر نوع رابطه‌‌‏ای باید از قبل تعریف شود.

همسویی فرهنگ، سطح زندگی، پای بندی‌‌‏های اعتقادی فردی و خانوادگی و یکسان بودن اینگونه عوامل، تا حدودی می‌‌‏تواند برخی از تخطی های مورد انتظار را توجیه پذیر سازد.

ادامه دارد…

دکتر مجید مجد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‏نیا دارای مدرک دکترای تخصصی ارتباطات، کارشناس علوم اجتماعی دانشگاه علامه طبابایی، مدرس، مترجم و پژوهشگر علوم ارتباطات هستند. وی ۲۰ سال تجربه مدیریت در حوزه آموزش و پژوهش در سیستم بانکی و ۱۵ سال تجربه تدریس در دانشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‏های ایران را داراست.

در مقالات دیگر از دکتر مجید مجد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‏نیا به بحث ارتباطات بیشتر خواهیم پرداخت.

وب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‏سایت ایشان: www.majdnia.ir