
نخستین بار در سال ۱۹۶۹ بود که فرزند یک مبلغ مسیحی به نام جان مک مونل، طی همایشی که یونسکو در خصوص محیط زیست برگزار کرده بود، پیشنهاد کرد که یک روز به نام روز زمین پاک نامگذاری شود. این پیشنهاد از سوی سازمان ملل پذیرفته شد و به تقویمها در سراسر دنیا افزوده شد.
هر سال به مناسبت روز جهانی زمین پاک، در کشورهای مختلف دنیا از جمله ایران همایشها و گردهمآییهای بسیاری برگزار میشود و رسانهها بخش زیادی از مطالب خود را به این موضوع اختصاص میدهند. تلاشهایی که صرفاً نمادین است و نه تنها برای نجات محیط زیست ارادهای جدی در آنها وجود ندارد، بلکه ملموسترین نتیجه این گردهمآییها مصرف مقادیر بیشتر و بیشتری از کاغذ است که پیامد آن قطع شدن درختانی بیشتر است و به علاوه مصرف بیش از پیش برق و انرژی، به واسطه روشن شدن لامپهای بیشتر و در نهایت تولید زبالههای انبوه و غیر قابل بازیافت حاصل از پذیرایی از مهمانان گرامی این دست تجمعات فرمایشی است.
همزمان گروههای مردمی حامی محیط زیست نیز معمولاً در چنین روزهایی گردهم میآیند و سعی میکنند با کیسههای زبالهای که در دست دارند به جنگ زبالههای انبوه و تمام نشدنی رها شده در طبیعت بروند. کاری نه چندان مفید، که بیشتر به درد عکس انداختن و تبلیغات میخورد. چرا که این کیسههای کوچک در قیاس با حجم عظیم آلودگیها وپسماندهای خطرناکی که هر روز به طبیعت وارد می شود هیچ است. سالانه نزدیک دو میلیون مترمکعب شیرابه حاصل از پسماندها وارد طبیعت میشود.
سالانه نزدیک دو میلیون مترمکعب شیرابه حاصل از پسماندها وارد طبیعت میشود.
همزمان با ورود بشر به دروازه تمدن نوین و وقوع انقلاب صنعتی در قرن ۱۸ میلادی، سبک زندگی مردم دگرگون شد و نیاز انسان به منابع جدید انرژی باعث شد اتمسفر زمین به طور روزافزونی مقادیر بیکرانی از گازهای گلخانهای را در خود جای دهد که پیامد آن گرمایش جهان و تغییر اقلیم شود. همچنین افزایش جمعیت زمین و رشد روزافزون تولیدات صنعتی باعث شد پسماند و زباله تولید شده بیش از ظرفیت طبیعت شود.
پیامد همه اینها آلوده شدن چرخه طبیعی آب و خاک است و ورود مقادیر عظیمی سموم و آلودگیها به آب، هوا، خاک و گیاه شده است.
هرچند که تلاشهای انجام شده برای حفظ محیط زیست را نمیتوان نادیده گرفت، اما گامهای تخریب محیطزیست همیشه نسبت به این تلاشها سریعتر بوده است.
برای نمونه کشورهایی نظیر چین و آمریکا که تلاش زیادی برای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر کردهاند، اما همزمان طبق آمارهای رسمی، این کشورها بیشترین سهم را در گرمایش جهانی داشتهاند. به طوری که کشورهای آمریکا، چین، روسیه، برزیل، هند، آلمان و انگلیس بیشترین سهم را در گرمایش جهانی مرتبط با فعالیتهای انسان داشتهاند.
در کشور ایران باوجود تلاشهایی که سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر سازمانهای مربوطه میشود، روند نابودی پوشش سبز زمین و بیابانزایی به سرعت ادامه داد و هر روز از مساحت جنگلهای هیرکانی شمال کشور کاسته میشود. به گفته کارشناسان طی چهار دهه اخیر بیش از شش میلیون هکتار از جنگلهای باارزش هیرکانی واقع در شمال ایران از بین رفته است. به گفته مقامی از سازمان حفاظت محیط زیست ایران بیش از ۶۷ درصد تالابهای ایران خشک شدهاند و انقراض گونههای مختلف جانوری و گیاهی با سرعت نگران کنندهای ادامه دارد.
نزدیک نیم قرن است که هر ساله روز زمین پاک گرامی داشته میشود. اما اوضاع زیستمحیطی زمین سال به سال وخیمتر میشود و کم کم به نقطه غیرقابل بازگشتی نزدیک میشود. امید دوستاران زمین این است که زمین پاک فقط یک روز نباشد. هر روز باید روز زمین پاک باشد. آن هم نه در حد شعار و تبلیغ و بروشور و همایش. بلکه روز زمین پاک در عمل پاک مردم و حکومتها تجلی بیابد.
اپکتایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.