هزاران سال پیش تلاشهایی هم شکل در زمینه یادگیری علم کیمیاگری در هند باستان، چین و مصر آغاز شد. گویا همه این فرهنگها تبدیل سرب و دیگر مواد به طلا را جستجو میکرده و درصدد دستیابی به جاودانگی از طریق دستکاری یا خالص کردن مواد بودند.
گرچه اهداف و روشها مشابه هستند، اما شیوههای انجام گرفته در این جوامع به دور از یکدیگر رشد کرده است.
«جوزف پیهو»، در کتاب تکنیکهای طول عمر سالم نوشته است: «در قرن دوم پس از میلاد مسیح، صنعتگران مصری اولین کیمیاگرانی بودند که تلاش کردند فلزات را به طلا تبدیل کنند. تقریبا به طور همزمان و مستقل، راهبان تائویی (دائوئیستی) معتقد بودند که طلا دارویی معجزهآسا است و به همین دلیل در تلاش برای تولید آن نه برای ثروت، بلکه برای جوانی دائمی و جاودانگی بودند.»
دکتر «آلن جی. دبوس» همچنین درباره ظهور تقریبا همزمان و مستقل کیمیاگری در فرهنگهای مختلف نوشته است. دبوس دارای مدرک دکترا از هاروارد و مورخی در زمینه علم است. او در کتاب خود «کیمیاگری و شیمی مدرن» نوشت که کیمیاگری به طور مستقل نه فقط در مصر و چین بلکه در هند نیز ظاهر شد. اگرچه تاثیرات متقابل کیمیاگری در چین و هند در دوره بعد وجود داشت، دبوس معتقد بود که کیمیاگری در این دو کشور به طور مستقل شروع شد.
خلاصهای از درس کیمیاگری در دانشگاه هاوایی با تعریف باستانی میگوید: «کیمیاگری یک هنر کیهانی است که باعث میشود مواد معدنی و موجودیت سایر مواد از جسم موقتیشان آزاد شده و به حالت کامل برسند. طلا برای انسان طول عمر، جاودانگی و رستگاری میآورد. چنین تحولاتی از یک سو با استفاده از نوعی ماده معروف به نام «سنگ فیلسوف» یا اکسیر و از سوی دیگر از طریق روشن بینی و دانش فرد به وجود میآید.»
دبوس نیز درباره علم کیمیاگری گفت: «کیمیاگری ممکن است در فرهنگهای مختلف به دلیل وجود نظریههای مشترک یا جهانی ظاهر شده باشد. این نظریهها به طور مثال به مفهوم جاودانگی و ارتباط طلا با وضعیت کمال مربوط است.»
مطلب دیگر: آیا ناسا موفق به انتقال خاک مریخ به زمین خواهد شد؟
دبوس در این میان برخی از شباهتها و تفاوتهای فرهنگها را بیان کرد. کیمیاگری در مصر همانند چین و هند خیلی با مذهب ارتباطی نداشت. در مصر بیشتر ماهیت عملی داشته است تا ماهیت عرفانی. کیمیاگری چینی و یونانی در بعضی موارد قابل قیاس بودند. منشا کیمیاگری یونان نامشخص است، اما یکی از نظریهها این است که از مصر آمده است. هر دو چینی و یونانی شامل عامل تنفس فیزیکی بودهاند. کیمیاگران یونانی از عناصر خاک، آب، هوا و آتش استفاده میکردند. به طور مشابه، کیمیاگری چینی شامل پنج عنصر آتش، چوب، آب، خاک و فلز بوده است.
کیمیاگری چینی به دنبال تعادل میان یین و یانگ (یین و یانگ به ترتیب به زن و مرد، زمین و آسمان و دیگر عناصر متضاد اشاره میکند) بوده است. برای مثال، کیمیاگران چینی طی واکنشهای شیمیایی مبتنی بر یین و یانگ بر روی نیترات پتاسیم و گوگرد باعث کشف باروت شدند.
یونانیان نیز وجود عوامل متضاد را مهم میانگاشتند. آنها با عوامل متضادی نظیر سردی-گرمی، خشکی- رطوبت، خاک-هوا و آتش-آب کار میکردند.
همراه با کشف باروت – مدتها پیش از کشف سلاح – واکنشهای شیمیایی صورت گرفته در کیمیاگری به طور عمده پایهگذار شیمی مدرن شد. بسیاری از شیوههای کیمیاگری در نهایت تبدیل به رموزی محرمانه و عجیب شدند.
دانشگاه هاوایی نمونههایی از معماهایی که در کیمیاگری مطرح شده، آورده است: «گرگ خاکستری پادشاه را خورد، پس از آن در یک کوره سوزانده شد، گرگ از بین میرود و پادشاه به زندگی باز میگردد.» این به معنای استخراج طلا از آلیاژها با حذف سولفیدهای فلزی است تا زمانی که سایر آلیاژها تبخیر شود و طلای خالص باقی بماند.
دانشمندان مدرنی چون اسحاق نیوتن، رابرت بویل و جان لاک، کیمیاگر بودند. بیل نیومن، مورخ دانشگاه ایندیانا، دستورالعملهای رمزنگاری نیوتن را مطالعه کرد. او در این باره گفت: «اگر به نوشتههای آزمایشی که او حدود سی سال نگه داشته است نگاه کنید، واقعا نمیتوان از تلاش وی برای تولید سنگ فیلسوف یا همان اکسیر چشم پوشی کرد.»
مطالب دیگر:
اگر مادر خوشحال نباشد چه اتفاقی میافتد؟ (به همراه چند تکنیک موثر برای شاد شدن)
تحول درونی زنی که روحش در مرگی موقت، آینده و دنیای حقیقی را دید