مطالعات طول عمر از رفتارها، نگرشها و خصوصیات افرادی که بیشتر عمر میکنند، پرده برداشتهاند.
همه ما دوست داریم که تا حد امکان عمر طولانیتری داشته باشیم و سالم بمانیم. بسیاری از ترفندهای سالم زیستن مانند لم دادن در سونا یا غوطهور شدن در آب سرد باعث افزایش طول عمر میشوند، اما این ترفندها واقعاً چقدر مؤثر هستند؟
در تحقیقات، پاسخ متفاوتی به این سؤال داده میشود. با اینحال، همگی نشان میدهند که داشتن چند عادت ساده و ثابت در زندگی میتواند نقش بسزایی در افزایش طول عمر و بهبود سلامتی ایفا کند.
اجتناب از سیگار، مصرف مواد مخدر و نوشیدن بیش از اندازه الکل
دکتر دیمن نوتو، متخصص توانبخشی، در برنامه «علائم حیاتی» اپک تیوی با استناد به مطالعه سال ۲۰۲۴ که حدود ۷۲۰ هزار کهنهسرباز آمریکایی ۴۰ تا ۹۹ ساله در آن مورد بررسی قرار گرفتند، گفت که مهمترین مؤلفه در بین ۸ عادت سبک زندگی که طول عمر ما را بالغ بر ۱۰ سال افزایش میدهند، این است که آیا فرد سیگار میکشد یا مواد مخدر مصرف میکند و فعالیت بدنی او به چه میزان است.
نوتو گفت که الکل تأثیر بسیار بدی بر سلامتی و طول عمر دارد، حتی اگر صرفاً در روزهای آخر هفته الکل بنوشید.
با اینحال، سایر مطالعات نشان میدهند که در برخی از نقاط جهان که مردم عمر طولانیتری دارند، یعنی مناطقی که تحت عنوان «مناطق آبی» شناخته میشوند، نوشیدن الکل در حد اعتدال جزئی از زندگی روزمره مردم است.
ساردینیا در ایتالیا یکی از این مناطق است. ساکنان ساردینیا معمولاً هرروز یک یا دو لیوان شراب قرمز مینوشند. نوتو گفت که تفاوت اصلی به میزان مصرف الکل در هر وعده مربوط میشود. نوشیدن یک یا دو لیوان در روز با نوشیدن افراطی در روزهای آخر هفته تفاوت زیادی دارد، زیرا نوشیدن افراطی به بدن شوک وارد میکند و در بلندمدت به کبد آسیب میرساند.
غذاهای سالم بخورید و ورزش کنید
همه میدانیم که ورزش جزو عادتهای سالم است، اما آیا ورزش را نجاتبخش میدانیم؟ نوتو میگوید بررسی کهنهسربازان نشان میدهد که ورزش میتواند تا یک دهه یا بیشتر به عمر ما اضافه کند. او نوع فعالیت بدنی را نیز در این مطالعه بررسی کرده است. داوطلبان اغلب به انجام فعالیتهای طبیعی مانند باغبانی یا ورزش به همراه دوستان خود میپرداختند. نوتو معتقد است که سبک زندگی یا فعالیتهای اجتماعی فوق بهویژه مفید هستند، زیرا داشتن فعالیت بدنی در زندگی روزمره به افراد کمک میکند که دائماً تحرک داشته باشند.
رژیم غذایی هم میتواند روی طول عمر افراد اثر بگذارد. افرادی که در مناطق آبی زندگی میکنند، معمولاً غذاهای خانگی میخورند یا از محصولات باغ و مزرعه خود استفاده میکنند و اهل پرخوری نیستند. در مطالعه کهنهسربازان، افرادی که غذاهای فوقفرآوریشده و شیرینیجات مصرف میکردند، نسبت به کسانی که رژیم غذایی مغذیتری داشتند کمتر عمر میکردند.
هدفمند زندگی کنید و در دلِ جامعه حضور داشته باشید
نوتو بر اهمیت بُعد اجتماعی طول عمر تأکید میکند. تحقیقات نشان میدهند کسانی که دوستانی برای خود داشته و نسبت به جامعه احساس تعلق دارند، معمولاً نسبت به آنهایی که تنها یا منزوی هستند طول عمر بیشتری دارند.
نوتو گفت: «بسیاری از مطالعات نشان دادهاند افرادی که هدفمند هستند و بهویژه هدفی فراتر از مسائل شخصی خود دارند، نهتنها بیشتر عمر میکنند، بلکه زندگی شادتر و موفقتری هم دارند. از اینرو، هدفمند بودن از نظر ما بسیار حائز اهمیت است.»
نوتو اشاره میکند که اهمیت دادن به خانواده و باور و اعتقاد از جایگاه والایی در فرهنگ مردمان مناطق آبی برخوردارند.
کنترل استرس
نوتو گفت تمام کسانی که عمر طولانیتری داشتند، در برنامههای روزانه خود بهنحوی با استرس مقابله میکردند. معاشرت با دوستان، پیادهروی، دعا خواندن یا انجام کارهای خانه از جمله راهکارهای کنترل استرس هستند.
وجدان
در پروژه طول عمر که از دهه ۱۹۲۰ کلید خورد، هزار و ۵۰۰ آمریکایی با ضریب هوشی بالا از زمان کودکی تا مرگ تحت ارزیابی قرار گرفتند. ابتدا تصور میشد که چون این کودکان باهوش هستند، موفق خواهند شد و در زندگی عملکرد خوبی خواهند داشت. اما واقعیت چیز دیگری بود.
مطالعه نشان داد که هرچه فرد باوجدانتر باشد، عمر طولانیتری دارد. ویژگیهای شخصیتی مانند انضباط، سختکوشی، نظم، تصمیمگیری عاقلانه و حس مسئولیت تأثیر قابلملاحظهای بر موفقیت در زندگی دارند.
خواب باکیفیت
خواب بر طول عمر اثر میگذارد. کافی بودن خواب و نه لزوما طولانی بودن آن، از ملزومات طول عمر است.
نوتو توصیه میکند از دستگاههای کنترل خواب استفاده کنید تا از کیفیت خوابتان مطمئن شوید. افرادی که دچار اضطراب مزمن یا آپنه خواب هستند، طول عمر کوتاهتری دارند. با اینحال، نوتو بر توانایی شگفتانگیز بدن برای مقابله با فشارهای روانی حتی در شرایط استرس تأکید دارد. او معتقد است که هدفمند بودن در دوران استرس یا کمخوابی به فرد کمک میکند و تأثیر قابلتوجهی بر سلامتی و زندگی او دارد.