براساس مطالعه جدیدی که در مجله بالینی غدد درونریز و متابولیسم انتشار یافت، ترشح انسولین در بیماران دیابتی نوع ۲ که رژیم غذایی کمکربوهیدرات داشتند دوبرابر شد و آنها دیگر نیازی به دارو نداشتند.
دیابت نوع ۲ زمانی رخ میدهد که سلولهای بتای لوزالمعده که انسولین ترشح میکنند، کارایی خود را از دست میدهند. وجود انسولین برای تنظیم سطح قند خون لازم است و اگر بدن به اندازه کافی انسولین ترشح نکند، سطح قند خون بالا میرود و باعث شیوع انواع بیماریهای مرتبط با دیابت نوع ۲ میشود.
هیچ داروی متداولی برای دیابت نوع ۲ وجود ندارد که ترشح فوری انسولین در سلولهای بتا را بهبود بخشد. محققان در این مطالعه نشان دادند که عملکرد سلولهای بتا بهرغم درمان با عوامل کاهنده قند خون ضعیفتر میشود.
باربارا گاور، نویسنده اصلی مطالعه و استاد علوم تغذیه در دانشگاه آلاباما در برمینگم، در بیانیه مطبوعاتی خود گفت: «مبتلایان به دیابت نوع ۲ که رژیم غذایی کمکربوهیدرات دارند، میتوانند سلولهای بتای خود را بازیابی کنند؛ اتفاقی که با مصرف دارو میسر نمیشود. مبتلایان به دیابت نوع ۲ خفیف که مصرف کربوهیدرات خود را کاهش میدهند، میتوانند دارو را کنار بگذارند و از خوردن وعدههای غذایی و میانوعدههایی که پروتئین بیشتری دارند و انرژی مورد نیازشان را تأمین میکنند لذت ببرند.»
به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا، از هر ۱۰ آمریکایی ۱ نفر دیابت دارد و دیابت نوع ۲ حدود ۹۰ درصد از مبتلایان را شامل میشود. این مسئله ثابت شده که تغییر سبک زندگی- رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و کنترل وزن- به پیشگیری یا به تعویق انداختن شروع دیابت نوع ۲ کمک میکند.
دیابت در حال حاضر هیچ درمانی ندارد اما راهکارهایی برای کنترل آن وجود دارد.
تولید انسولین با رعایت رژیم غذایی کمکربوهیدرات دوبرابر میشود
محققان روی ۵۷ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ که انسولین استفاده نمیکردند، یک کارآزمایی بالینی تصادفی انجام دادند. کارآزمایی با این هدف طراحی شده بود که ببینند آیا اصلاح رژیم غذایی به تنهایی روی عملکرد سلولهای بتا در مبتلایان به دیابت نوع ۲ تأثیر میگذارد یا خیر.
داروهای داوطلبان به مدت یک تا دو هفته قطع شد و محققان آنها را به دو گروه تقسیم کردند: گروه کمکربوهیدرات که ۹ درصد کربوهیدرات و ۶۵ درصد چربی میخوردند و گروه پرکربوهیدرات که ۵۵ درصد کربوهیدرات و ۲۰ درصد چربی میخوردند.
۱۲ هفته گذشت و داوطلبانی که رژیم غذایی کمکربوهیدرات داشتند، با افزایش دوبرابری فعالیت سلولهای انسولینساز مواجه شدند. فعالیت سلولهای بتا در داوطلبانی که وعدههای غذایی پرکربوهیدرات داشتند، ۳۲ درصد افزایش یافت.
محققان به این نتیجه رسیدند که محدود کردن کربوهیدرات در ررژیم غذایی تأثیر خوبی روی عملکرد سلولهای بتا در مبتلایان به دیابت نوع ۲ خفیف میگذارد.
دکتر جیسون فانگ، پزشک و نویسنده کتاب «راز دیابت: پیشگیری و معکوس کردن طبیعی دیابت نوع ۲» به اپک تایمز گفت: «تحقیق جدید میتواند برای بیماران دیابتی بسیار سودمند باشد.»
فانگ در ایمیلی نوشت: «افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باید بدانند که مدیریت غذایی و کاهش مصرف کربوهیدرات میتواند روند بیماری آنها را بدون مصرف دارو معکوس کند.»
به گفته فانگ، دارو میتواند به کنترل دیابت نوع ۲ کمک کند اما نمیتواند روند بیماری را به تنهایی معکوس کند، زیرا به علت اصلی بیماری که رژیم غذایی است رسیدگی نمیکند.
از آنجا که دیابت نوع ۲ اساساً یک بیماری رژیمی است، معکوس کردن روند آن به تغییر رژیم غذایی- بهجای مصرف دارو- بستگی دارد که برای کنترل قند خون ضروری است.
بهبود فعالیت سلولهای بتا میتواند جلوی پیشرفت دیابت را بگیرد
ترشح انسولین در سلولهای بتا که بلافاصله بعد از صرف غذا رخ میدهد و بهعنوان ترشح فاز اول شناخته میشود، برای حذف گلوکز اضافی از خون ضرورت دارد.
محققان گفتند که ترشح ناکافی انسولین در فاز اول باعث افزایش قند خون میشود که نقطه آغاز دیابت نوع ۲ خواهد بود.
این مطالعه نشان داد که رژیم غذایی کمکربوهیدرات میتواند فعالیت سلولهای بتا را تقویت کند. از اینرو، این رویکرد میتواند پیشاپیش جلوی ابتلا به دیابت را بگیرد.
فانگ گفت: «این نتیجه مؤید نتایج بسیاری از مطالعات دیگر است که نشان میدهند کاهش مصرف کربوهیدرات میتواند روند دیابت نوع ۲ را معکوس کند.»
توصیههای کاربردی
توصیه فانگ درخصوص رژیم غذایی کمکربوهیدرات این است که گوشت، تخممرغ، ماهی، صدف، سبزیجات برگ سبز و توفو بخورید. او میگوید: «کمتر از کربوهیدراتهای تصفیهشده مانند نان، برنج، سیبزمینی و رشته فرنگی (نودل) استفاده کنید.»
به گفته فانگ، انجمن دیابت آمریکا مجموعه قابلتوجهی از شواهد بالینی را تأیید کرده که از فواید رژیمهای غذایی کمکربوهیدرات برای کنترل دیابت حمایت میکنند.
دکتر چاد سویج، متخصص داخلی، به اپک تایمز گفت: «مطالعه جدید به مجموعه شواهد فزاینده موجود اضافه شده و از اینکه کاهش مصرف قند و اصلاح سبک زندگی باید جزو مداخلات اولیه کنترل دیابت باشند، حمایت میکند.»
دکتر سویج که برای سازمان غیرانتفاعی وزارتخانههای بینالمللی سامریتن کار میکند، میگوید: «ارجحیت اصلاح سبک زندگی به مصرف دارو از دههها پیش ثابت شده است، اما مشکلات ریشهای مانع از انجام این کار میشوند.»
او گفت: «بسیاری از تأثیر بیمههای دولتی که باعث میشوند پزشکان آنقدر عجول باشند که نتوانند برای ایجاد تغییرات چالشبرانگیز در سبک زندگی برای بیماران وقت کافی بگذارند و به آنها توجه کنند، چشمپوشی میکنند.»