۷۰ درصد از نومادران پس از زایمان با تجویز پزشک دارو می‌خورند و محققان دریافته‌اند که این داروها ترکیب شیر مادر را تغییر می‌دهند. این مسئله سؤالات جدیدی درخصوص تغذیه نوزادان ایجاد کرده است.
با این‌حال، محققان می‌گویند این تغییرات بی‌خطر هستند و کارشناسان همچنان از شیردهی مادرانی که دارو می‌خورند حمایت می‌کنند.
نرخ بالای مصرف دارو در بین مادران شیرده
پژوهش جدید محققان دانشگاه کالیفرنیا-سن‌دیگو که روز سه‌شنبه در مجله آزاد جاما منتشر شد، نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد از خانم‌ها پس از زایمان با تجویز پزشک دارو می‌خورند. ۳۸۴ نمونه شیر از مادران شیرده آمریکایی و کانادایی بین اکتبر ۲۰۱۴ تا ژانویه ۲۰۲۴ در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت.
نمونه شیر مادرانی که یکی از داروهای چهارگانه اعم از مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (ضدافسردگی)، آنتی‌بادی‌های مونوکلونال (گاهی برای پیشگیری یا درمان عفونت تجویز می‌شوند)، استروئیدهای سیستمیک (برای درمان التهاب) و دیگر داروهای ضدالتهابی را مصرف می‌کردند، با یکدیگر مقایسه شد.
میانگین سطح پروتئین در شیر مادرانی که مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین و استروئیدهای سیستمیک مصرف می‌کردند، در مقایسه با مادران سالم در گروه کنترل ۱۵ تا ۲۱ درصد کمتر بود.
همچنین محتوای چربی و انرژی در نمونه شیر مادرانی که داروهای ضدالتهابی مصرف می‌کردند کمتر بود. این مطالعه نشان داد که میانگین چربی در شیر مادرانی که دارو می‌خورند، نسبت به مادرانی که دارو مصرف نمی‌کنند ۱۰ تا ۲۲ درصد کمتر است.
توصیه‌های شیردهی به قوت خود باقی هستند
به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، اکثر خانم‌ها در دوران بارداری دست‌کم یک نوع داروی تجویزی می‌خورند و بیش از نیمی از خانم‌ها در ماه‌های پس از زایمان از یک نوع داروی تجویزی استفاده می‌کنند.
به عقیده نویسندگان مطالعه، سطح کلی درشت‌مغذی‌ها به‌رغم مصرف دارو در محدوده مناسب قرار دارد که قابل قبول تلقی می‌شود.
محققان تأکید کردند که این نتایج نباید باعث تغییر توصیه‌های شیردهی درخصوص مادرانی شود که داروهای ضدافسردگی و ضدالتهابی می‌خورند. با این‌حال، رشد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند باید طبق روال بالینی مورد بررسی قرار بگیرد.
آن‌ها هشدار دادند که کاهش سطح تغذیه می‌تواند رشد نوزاد را تحت تأثیر بگذارد و سلامت نوزادانی را که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند به شکل بالقوه به خطر بیندازد.
نویسندگان افزودند: «ارزش غذایی نازل شیر می‌تواند رشد نوزادان را تحت تأثیر بگذارد و سلامت نوزادانی را که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به خطر بیندازد». با این‌حال، نویسندگان به محدودیت مهم این مطالعه نیز اشاره کرده‌اند که می‌تواند کیفیت یافته‌های آن‌ها را تحت تأثیر بگذارد.
آن‌ها گفتند: «تا زمانی که تکلیف فاکتورهای مربوط به مادر مانند رژیم غذایی و شدت اختلالات زمینه‌ای مشخص نشود، نمی‌توان به علت این یافته‌ها پی برد. این بدین معنی است که فاکتورهای مهمی مانند کیفیت رژیم غذایی و شدت بیماری زمینه‌ای مادر در مطالعه حاضر مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. کوچک بودن حجم نمونه و دوره کوتاه مطالعه که تنها ۱۴ روز به طول انجامید، از دیگر محدودیت‌های این مطالعه هستند.»
خطرات و نکات مهم برای مادران شیرده
براساس تحقیقات غذا و داروی آمریکا، اکثر داروهای ضدافسردگی با غلظت پایین وارد شیر مادر می‌شوند اما شدت آن براساس نوع دارو متفاوت خواهد بود.
برای نمونه، پاروکستین و سرترالین- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین- با یک دوز نسبتاً ناچیز نصیب نوزادان می‌شوند، اما فلوکستین (پروزاک)، ونلافاکسین (افکسور) و سیتالوپرام (سلکسا) تا ۱۰ درصد یا بیشتر وارد شیر مادر می‌شوند. گزارشات موردی از بروز عوارض جانبی در نوزادانی حکایت دارند که از طریق شیر مادر در معرض داروهای ضدافسردگی قرار گرفته و دچار تحریک‌پذیری، کاهش اشتها و مشکلات خواب شده‌اند.
در مقابل، مقدار پردنیزون در شیر مادرانی که داروهای ضدالتهابی- مانند داروهای آسم- مصرف می‌کنند، بسیار ناچیز است و گزارشی درباره بروز عوارض جانبی در نوزادانی که از شیر این مادران تغذیه می‌کنند منتشر نشده است.
با این‌حال، مقاله انتشاریافته در مجله پزشک خانواده آمریکایی به مادرانی که دوزهای بالای استروئید مصرف می‌کنند یا مادرانی که به دلیل قاعدگی طولانی‌مدت از این داروها استفاده می‌کنند هشدار می‌دهد که زمان شیردهی خود را برای کاهش مواجهه نوزاد به مدت چهار ساعت به تعویق بیندازند. مصرف دوز بالا نیز ممکن است باعث کاهش یا تأخیر در تولید شیر شود.
