یک مطالعه جدید نشان داده بیمارانی که دچار آسیب مغزی شدید هستند، ممکن است بهرغم عدم هوشیاری در حین بستری همچنان هوشیار باشند.
محققان شهر لندن در انتاریو در مطالعهای که در ۲۵ اوت در مجموعه مقالات فرهنگستان ملی علوم منتشر شد، نشان دادند که یک بیمار آسیبدیده مغزی که در کما به سر میبرد، با تصور بازی تنیس توانست که فعالیت ذهنی خودش را کنترل کند.
به گفته محققان، این یافتهها میتوانند روی تصمیمگیری درباره نحوه مراقبت از بیمار که معمولاً براساس واکنشهای رفتاری ذهنی انجام میگیرد تأثیر بگذارند.
در نتیجهگیری این مطالعه که به همت کارنیگ کازازیان و اندرو عبدالمالک از دانشگاه غربی لندن به نگارش درآمده، گفته شده که «این یافتهها پیامدهای عملی و اخلاقی مهمی در قبال استاندارد مراقبت و کیفیت زندگی بیماران دارند.»
محققان از دستگاهی برای تشخیص پردازش آگاهانه مغز استفاده کردند. آنها سه بیمار بستری در بخش مراقبتهای ویژه را که آسیب شدید مغزی داشتند- یکی در کما، یکی با حداقل هوشیاری و دیگری در حالت نباتی- از نظر توانایی پردازش زبان و تصور خود در حال انجام یک حرکت مشخص مورد آزمایش قرار دادند.
واکنشهای عصبی
یک بیمار با حداقل هوشیاری در پانزدهمین روز بستری در بخش مراقبتهای ویژه مورد آزمایش قرار گرفت. بیماران در این حالت معمولاً میتوانند حرکات چشمشان را کنترل کنند، دستشان را به سمت چیزی دراز کرده و به محرکهای ناراحتکننده واکنش نشان دهند. محققان دریافتند که بیمار میتواند به شکلی منفعلانه حرفهای ما را درک کند. بیمار واکنش کلامی نداشت و نمیتوانست حرکت خاصی را تصور کند.
محققان نوشتند که بیمار در حالت نباتی، که در هفتمین روز بستری در بخش مراقبتهای ویژه مورد آزمایش قرار گرفت، قویترین واکنشها را از خود نشان داد. براساس مشاهدات آنها، وقتی به بیمار میگویید، او میتواند فعالیت مغز خود را به شکل آگاهانه کنترل کند.
آنها نوشتند: «یک تصور حرکتی موفق از قصد و نیت حکایت دارد و در غیاب آگاهی رخ نمیدهد و نشان میدهد که مشکل واقعی بیمار گسست حرکتیِ شناختی است.» گسست حرکتی شناختی زمانی رخ میدهد که بیمار آگاهی دارد اما نمیتواند به فرمانها واکنش نشان دهد.
محققان همچنین دریافتند که بیمار میتواند تا حدی گفتههای شما را پردازش کند.
بیماری که در کما به سر میبرد در دومین روز بستری در بخش مراقبتهای ویژه مورد آزمایش قرار گرفت و هیچ واکنشی به آزمایشات نشان نداد.
براساس این مطالعه، تصویربرداری عصبی نشان داده که ۱۵ تا ۲۰ درصد از بیمارانی که از نظر بالینی در حالت نباتی (یا سندرم بیداری بیپاسخ) هستند، بهرغم اینکه علائم هوشیاری ندارند، درعمل از آگاهی برخوردارند.
روش تصویربرداری از مغز
روش مورد استفاده محققان طیفنگاری کارکردی فروسرخ نزدیک نام دارد؛ نوعی تصویربرداری نوری که برای اندازهگیری فعالیتهای عصبی مورد استفاده قرار میگیرد و به گفته محققان محدودیتهای کمتری نسبت به دیگر روشهای تصویربرداری مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی و الکتروانسفالوگرام دارد.
محققان نوشتند: «یافتههای ما نشان میدهند که طیفنگاری کارکردی فروسرخ نزدیک ابزار مناسبی برای تشخیص بهینه و تخمین پیشآگهی در بیماران مبتلا به آسیبهای مغزی حاد در بخش مراقبتهای ویژه است.»
به گفته محققان، یافتههای آنها میتواند در آینده دری به سوی ارتباط با بیمارانی بگشاید که در حالت کما به سر میبرند.
