آندرس کور، کارشناس ارشد علوم سیاسی
بخش مالی چین در شرایط بحرانی قرار دارد. حزب کمونیست چین که کمونیستی است، یکبار دیگر در برابر «طبقه سرمایهدار» کشور دست به قدرتنمایی زده است؛ بهنحوی که اگر سرمایهدارها کمی دوراندیش بودند (فصلهای مالی را بررسی میکردند)، میتوانستند همه چیز را پیشبینی کنند، اما بهطور کلی قادر به انجام این کار نیستند. پس از سرمایهگذاری چندتریلیون دلاری چین در چند سال گذشته، آنها اکنون فشار را احساس میکنند.
این فشار در همین ماه جاری مبلغ کوچکی نبوده و بابغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری خصوصی در بورس آمریکا را شامل میشود که حزب کمونیست چین عملاً اجازه بازگشت این سرمایهها را نمیدهد. این فقط سرمایه قفلشده ۱۰ شرکت برتر سرمایهگذاری خصوصی جهان است: ادونت اینترنشنال، آپولو، بِین کپیتال، بلکاستون، گروه کارلایل، سیویسی، ئیکیوتی، کیکیآر، تیپیجی و واربورگ پینکوس.
بخش عمده این پول شامل پسانداز افراد عادی از طریق مستمری یا خرید بیمه میشود. مستمری آنها معمولاً بازدهی کمتری دارد. از اینرو، حق بیمه آنها افزایش پیدا میکند.
اکنون که اقتصاد چین روند کندی دارد و دموکراتها و جمهوریخواهان بر طبل جنگ تجاری میکوبند، شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی تشنه آن هستند که شرکتهای خصوصی خود در چین را از طریق ادغام یا تملک به دیگر سرمایهگذاران خصوصی بفروشند یا آنها را از طریق عرضه اولیه عمومی به فروش برسانند.
با اینحال، رگولاتورهای چین همکاری نمیکنند و سرمایهگذاران خصوصی نیز در اقدامی معقولانه دم به تله نمیدهند. حزب کمونیست چین اجازه عرضه اولیه عمومی را نمیدهد که باعث شده راهبرد درآمدزایی از فروشِ سرمایهگذاری خصوصی پس از پنج سال دچار نابسامانی شود. ظاهراً ۱۰ شرکت برتر سرمایهگذاری خصوصی حتی نتوانستهاند یکی از شرکتهای خود را بهطور کامل در سال ۲۰۲۴ به فروش برسانند که از وقتی حزب کمونیست چین مقررات عرضه اولیه عمومی را در سال ۲۰۲۱ سفت و سخت کرد، بیسابقه بوده است. مقررات در بازارهای مبتنی بر دموکراسی چندان سختگیرانه نیستند. خریداران خصوصی در قید و بند روابط نزدیک خود با حزب کمونیست چین نیستند که احتمالاً آنها را در خرید از غربیها تحت فشار میگذارد تا از بازار سهام درمانده خود حمایت کند.
۱۰ شرکت سرمایهگذاری خصوصی متعاقب سرمایهگذاری ۱۳۷ میلیارد دلاری در چین در یک دهه گذشته، به این نتیجه رسیدهاند که چین شرایط سرمایهگذاری را ندارد. گزارش جیپی مورگان درباره شرکتهای اینترنتی چینی در سال ۲۰۲۲ به همین نکته اشاره دارد. این قبل از آن بود که جیپی مورگان در مواجهه با خشم پکن عقبنشینی کند. بهطور حتم، هرچه حزب کمونیست چین عصبانیتر شود، اهداف آن عیانتر میشوند. ۱۰ شرکت برتر از آن زمان تاکنون تنها حدود ۵ میلیارد دلار در چین سرمایهگذاری کردهاند. دریافت سیگنال فروش از سمت کارکشتهترین سرمایهگذاران نهادی جهان گویای همه چیز است.
حزب کمونیست چین شرایط را برای بانکداران چینی داخلی نیز سختتر میکند. آنها جزئی از یک بخش مالی ۶۶ تریلیون دلاری هستند که برای هدایت این بخش به سمت سودآوری درازمدت نیازمندِ بهترین شرایط هستند. اما رژیم در ماه سپتامبر دستکم سه نفر از بانکداران برجسته خود را در قالب کارزار مبارزه با فساد بازداشت کرد. برخی دیگر به اعدام و حبس ابد محکوم شدند. رگولاتورها کارگزاران دولتی را تحت فشار قرار دادند تا از کارکنان ردهپایین خود گذرنامه بگیرند. بسیاری از کارکنان ارشد پیشتر گذرنامه خود را تحویل دادهاند. چنین اقداماتی در دیگر کشورها مصداق «بردگی» تلقی میشود.
در چین کمونیستی، اینکه برای بانکدارها و البته درون یک قفس طلایی زندگی کنید، به یک امر عادی بدل شده است. دستمزدها در بخش مالی از ماه ژوئن به ۴۰۰ هزار دلار محدود شده که برای جذابتر کردن قفسها ناچیز و برای بانکدارانی که میتوانند پول بیشتری در خارج از کشور دربیاورند، بسیار اندک است. پاداشها برای رعایت سقف پس گرفته میشوند. برای نمونه، نرخ کاهش دستمزد داخلی بانکداران در شرکت بینالمللی سرمایه چین چندی پیش به ۲۵ درصد رسید.
گویی سر کیسه را گرفته و انتهای آن را رها کردهاند. اما رژیم چین ظاهراً آنقدر درگیرِ ایدئولوژی است که اهمیتی نمیدهد. شی جین پینگ اخیراً خواستار ادغام بانکهای سرمایهگذاری چین شده و این اتفاق درحال رخ دادن است. با اینحال، ارزش عرضههای اولیه عمومی سالانه در کشور ۸۸ درصد نسبت به نقطه اوج سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است. بخش مالی چین از اواسط سال ۲۰۱۸ حدود یکسوم از کارکنان خود را از دست داده است. بانکداران به نشانه اعتراض استعفا میدهند.
در عینحال، بخش مالی هند با توجه به سرازیر شدن سرمایه جهانی و نگاه سرمایهگذاران محلی به بازارهای نوظهور در آنسوی چین، رونق گرفته است. هند در سال ۲۰۲۴ از نظر ارزش عرضه اولیه جای چین را در رتبه دوم تصاحب کرد و بعد از آمریکا قرار گرفت. رونق گرفتن بازار سهام هند باعث شده که عرضه اولیه در این کشور رکورد بزند. شرکتها میخواهند تا زمانی که بازار داغ است، سهام بفروشند.
فاصله گرفته از چینِ حزب کمونیست، اقدامی تاریخی و به سودِ دموکراسیها خواهد بود، اما فایدهای به حال کمونیسم نخواهد داشت.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: آندرس کور دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه ییل (۲۰۰۱) و مدرک دکترای دولتی از دانشگاه هاروارد (۲۰۰۸) است. او از مدیران شرکت تحلیلی کور و ناشر مجله ریسک سیاسی است و تحقیقات گستردهای در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا انجام داده است. «تمرکز قدرت: نهادینهسازی، سلسلهمراتب و هژمونی» (۲۰۲۱) و «قدرتهای بزرگ، راهبردهای بزرگ: بازی جدید در دریای چین جنوبی» (۲۰۱۸) آخرین کتابهای او هستند.