نویسنده: میلتون ازراتی، اقتصاددان
وزارت دارایی چین در اوایل نوامبر پیشنهاد انتشار اوراق قرضه ۲ میلیارد دلاری در ریاض عربستان سعودی را مطرح کرد. انتخاب عربستان سعودی بهجای بازارهای مالی شناختهشدهتر، از تمایل پکن برای جلب نظر این کشور حکایت دارد که شاید روزی جای آمریکا را بهعنوان شریک راهبردی این کشور پادشاهی نفتخیز بگیرد.
انتخاب دلار آمریکا بهجای یوآن بهعنوان واحد پولی اوراق نشان میدهد که پکن، بهرغم اشتیاق زیادی که برای تبدیل یوآن به یک ارز جهانی دارد، همچنان به مزیت جهانی دلار واقف است.
پکن خوب میداند که میتواند چنین معاملهای را بهجای ریاض با هزینه کمتر و تسهیلات بیشتر در شانگهای یا هنگکنگ- به دلار یا یوآن- نهایی کند. با اینحال، این حرکت چین براساس ملاحظات مهم اقتصادی و دیپلماتیک انجام گرفته است. این اقدام برای خوشایندِ عربستان سعودی بهطور کامل در ریاض انجام گرفته که سعی دارد بازارهای سرمایه خود را راهاندازی کرده و خودش را به کانون تأمین مالی و سرمایهگذاری بینالمللی تبدیل کند.
در سمت اقتصادی این تصمیم پای نفت در میان است. بهرغم اظهارنظرهای چین درباره انرژی پاک، نفت همچنان جزو ضروریات اقتصاد این کشور است و باید وارد شود. عربستان سعودی از این منظر بویژه جذاب است، زیرا منابع نفتی مطمئنتر و فراوانتری نسبت به ایران و دیگر کشورها دارد.
پکن همچنین قصد دارد از تنش بین آمریکا و عربستان سعودی که در دوران بایدن افزایش یافته، استفاده کند. این تنشها با جنگ سعودیها علیه حوثیهای یمن و اتهامات به آمریکا درباره مرگ روزنامهنگار سعودی گره خوردهاند.
حزب کمونیست چین این تنش را راهی برای فاصله انداختن بین پادشاهی سعودی از مدار دیپلماتیکِ واشینگتن و سوق دادن آن به سمت پکن میداند. با توجه به دیگر بلندپروازیهای حزب کمونیست چین، به نظر میرسد که پکن قصد دارد در درازمدت جای واشینگتن را بهعنوان شریک راهبردی اصلی ریاض بگیرد.
مسئله دیگری که جای تأمل بیشتر دارد، این است که اوراض قرضه به دلار آمریکا منتشر شدهاند. این تصمیم با پافشاری پیشین پکن مبنی بر ثبت قراردادهای تجاری این کشور و معاملات عربستان سعودی به یوآن، کاملاً در تضاد است. از نظر بانکدارها، پافشاری چین از تلاش پکن برای ارتقای جایگاه یوآن بهعنوان یک ارز جهانی و درنهایت، جایگزین کردن دلار به آن بهعنوان یک ارز مهم بینالمللی و «اندوخته ارزی» حکایت دارد. انتشار اوراق قرضه دلاری نشان میدهد چین بهرغم بلندپروازیهای خود به دلار نیاز دارد، اما این نیاز نه به اهداف تجاری سرراست- چرا که مازاد تجاری چین با آمریکا باعث سرازیر شدن دلار به چین میشود- که به نقدشوندگی بی نظیر این ارز در سطح جهانی مربوط میشود.
از بدشانسی حزب کمونیست، این سومینبار است که چین در سالهای اخیر مجبور میشود اوراق قرضه خود را به وسیله ارزی غیر از یوآن منتشر کند. پکن چندی پیش ایده انتشار اوراق قرضه دلاری را در هنگکنگ مطرح نمود و در ماه سپتامبر ۲ میلیارد یورو اوراق قرضه در پاریس منتشر کرد و درعمل پذیرفت که یورو هم مانند دلار از نقدشوندگی جهانی بیشتری نسبت به یوآن برخوردار است. گمانهزنیها حاکی از آنند که تلاش چین برای افزایش نقدشوندگی جهانی از تعهد این کشور به ابتکار کمربند و جاده نشأت میگیرد. هدف هرچه که باشد، این اقدامات بهطور ضمنی مؤید این هستند که یوآن هنوز تا مقصدِ مورد نظر پکن راه درازی در پیش دارد.
اقدام اخیر پکن در عربستان سعودی بههیچعنوان از محوری که امور مالی جهانی یا چینی حولِ آن بچرخد برخوردار نیست، اما نشان میدهد- برخلاف لفاظیهای پکن- که حزب کمونیست میداند که آرزوی استیلای جهانی این کشور، که زمانی با توجه به پیشرفت سریع اوضاع اقتصادی و امور مالی چین شدنی به نظر میرسید، در مواجهه با چالشهای اقتصادی و مالی این کشور رنگ باخته است.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
میلتون ازراتی کمکویراستار نشریه نشنال اینترست، زیرمجموعه مرکز مطالعات سرمایه انسانی دانشگاه بوفالو، و اقتصاددان ارشد شرکت ارتباطاتی وستد در نیویورک است. او پیش از حضور در وستد بهعنوان استراتژیست بازار و اقتصاددان ارشد برای لرد، ابت و شرکا کار میکرد. ازراتی اغلب برای سیتی ژورنال و بهطور مرتب برای مجله فوربز مقاله مینویسد. «سی فردا: سه دهه آتی جهانیشدن، جمعیتشناسی و چگونه زندگی خواهیم کرد» آخرین کتاب اوست.
