کابل‌های زیر دریا از آبراه‌های جهان می‌گذرند و دسترسی به برق، گاز طبیعی و اینترنت را برای مردم فراهم می‌کنند.
صدهاهزار کیلومتر از این کابل‌ها، که پهنای آن‌ها بعضاً به اندازه شلنگ است، در سراسر جهان کشیده شده که تقریباً ۹۷ درصد از ارتباطات جهان را تأمین می‌کنند. با این‌حال، نقش گسترده این کابل‌ها در سطح جهان و اهمیت آن‌ها برای بقای تمدن مدرن باعث شده که هدف فوق‌العاده‌ای برای اقدامات تجاوزکارانه بین‌المللی- نه در سطح جنگ- باشند؛ اقداماتی که بعضاً از آن‌ها تحت عنوان مناقشات «منطقه خاکستری» یاد می‌شود.
تنها در یک سال و نیم گذشته بالغ بر ۱۳ عملیات منطقه خاکستری رخ داده که باعث شده کابل‌های زیر دریا در قالب اقدامات خرابکارانه قطع شوند. این اختلالات عمدتاً به کشتی‌های چینی یا روسی نسبت داده شده و بیشتر در دریای بالتیک و تنگه تایوان رخ داده‌اند.
کشورهایی که تصور می‌شود در این اقدامات دخیل بوده‌اند، در هردو منطقه به دنبال کسب موفقیت هستند. چین کمونیستی بدون پشتوانه تاریخی ادعای مالکیت تایوان را مطرح کرده و روسیه نیز تضعیف ثبات ائتلاف ناتو را دنبال می‌کند.
این تهدید فزاینده باعث نگرانی از این شده که کشورهای کوچک‌تری مانند تایوان به‌طور ناگهانی ارتباط خود را با دیگر نقاط جهان از دست بدهند یا درصورت وقوع درگیری یا دیگر بحران‌ها، به منابع کلیدی انرژی دسترسی نداشته باشند.
در منطقه شرق، تایوان سعی دارد که ارتباطات خود را با جهان خارج درصورت حمله رژیم چین تضمین کند. با این‌حال، این جزیره فاقد بسیاری از زیرساخت‌های لازم برای جایگزینی زیرساخت‌های کابلی و ماهواره‌های مدار پایین زمین است.
در منطقه غرب، ائتلاف ناتو درحال استقرار ناوهای جنگی، هواپیماهای گشت‌زنی و پهپادها برای نظارت بر آبراه‌ها و جلوگیری از خرابکاری‌های بزرگ است، اما با یک بودجه دفاعی و امنیتی محدود دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.
برخلاف روسیه که صرفاً این عملیات را در دریای بالتیک انجام داده است، گفته می‌شود که کشتی‌های چینی در کابل‌های ارتباطی هردو سمت خرابکاری کرده‌اند. این رویکرد ظاهراً بخشی از یک راهبرد جامع است که با هدف تضعیف نظام بین‌الملل و افزایش نفوذ حزب کمونیست چین در دستور کار قرار گرفته است.
در ادامه به چهار مورد از حوادث مهم دو سال گذشته در رابطه با قطعی کابل‌ها می‌پردازیم.
ژانویه ۲۰۲۵: کابل مخابراتی تایوان
کشتی باری شون‌سین ۳۹ که به یک شرکت هنگ‌کنگی تعلق داشت اما در کامرون و تانزانیا به ثبت رسیده بود، به یکی از ۱۴ کابلی که تایوان را به سرزمین اصلی آسیا متصل می‌کنند خسارت وارد کرد.
گارد ساحلی تایوان متعاقب دریافت گزارشی مبنی بر مشکل اتصال از جانب شرکت سرویس‌دهنده محلی چانگهوا تلکام، یک کشتی را جهت بررسی به منطقه اعزام کرد و خبر داد که یکی از کابل‌های زیر دریا در سواحل شمالی جزیره آسیب دیده است.
گارد ساحلی از طریق بی‌سیم با کشتی ارتباط گرفت اما به دلیل شرایط نامساعد جوی نتوانست سوار کشتی شود. مقامات به کشتی باری دستور دادند که برای انجام تحقیقات به سمت بندر کیلونگ در تایوان حرکت کند، اما کشتی به مسیر خود به سمت چین ادامه داد.
گوو ونجی، رئیس شرکت بازرگانی جی یانگ، که مالکیت این کشتی را برعهده دارد، هرگونه دخالت در این حادثه را رد کرد اما توضیح نداد که چرا این کشتی دست‌کم یک ماه قبل از وقوع حادثه در آب‌های شمال تایوان مانور می‌داده است.
مسئله‌ای که به پیچیدگی ماجرا دامن می‌زند، این است که شون‌سین ۳۹ ظاهراً به دو سامانه شناسایی خودکار مجهز بوده است. این سامانه یک دستگاه رهگیری دریایی است که اطلاعات مربوط به هویت، موقعیت، مسیر و سرعت کشتی‌ها را مخابره می‌کند.
یکی از سامانه‌ها شون‌سین ۳۹ را با پرچم چین و دیگری آن را با پرچم تانزانیا نشان می‌داد.
عجیب‌تر آن‌که این کشتی در روز حادثه سامانه‌های شناسایی خودکار را غیرفعال کرده بود. اطلاعات مربوط به جی‌پی‌اس که به دست مقامات تایوانی رسید، نشان می‌داد که شون‌سین ۳۹ از روی کابل‌های زیر دریا عبور می‌کرده و احتمالاً لنگر خود را روی زمین می‌کشیده تا باعث قطعی کابل‌ها شود.
چند روز بعد، کشتی باری چینی بائو شون که با پرچم مغولستان تردد می‌کرد، به‌صورت زیگزاگ در آب‌های حوالی تایوان مانور داد و با حضور گارد ساحلی از آن‌جا دور شد.
وزارت دیجیتال تایوان اعلام کرد که خط پشتیبان فعال شده و قطع کابل زیر دریا در روز ۳ ژانویه باعث محدودیت سرویس نشده است.
چیوئه هرمینگ، معاون وزیر دیجیتال تایوان، گفت که تا این‌جا چهار مورد خرابکاری در رابطه با کابل‌های زیر دریا در سال ۲۰۲۵ گزارش شده است، درحالی‌که کل خرابکاری‌ها در سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۳ سه مورد بوده است.
نوامبر ۲۰۲۴: ارتباطات در بالتیک
گزارش شده که کشتی باری یی پنگ ۳ که به چین تعلق دارد و به دست این کشور اداره می‌شود، دو کابل ارتباطی حیاتی را در دریای بالتیک قطع کرده که یکی به فنلاند و آلمان و دیگری به لیتوانی و سوئد مربوط می‌شود.
یی پنگ ۳ پس از خروج از بندر اوست-لوگای روسیه در ۱۵ نوامبر ۲۰۲۴ عازم مقصدی نامعلوم شد و قبل از این‌که سامانه شناسایی خودکار را خاموش کند و ظاهراً لنگر خود را در حدود ۱۶۰ کیلومتر به‌صورت زیگزاگ روی زمین بکشد، به محدوده کابل اول رسیده بود.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، این حادثه را خرابکاری دانست. در اولین اقدام اجرایی از سال ۱۹۵۹، یی پنگ ۳ به‌طور موقت روی آب توقیف شد.
نیروی دریایی دانمارک برای مدتی این کشتی را زیر نظر گرفت و یک تیم بین‌المللی برای ورود به کشتی و انجام تحقیقات درباره خرابکاری احتمالی با چین وارد مذاکره شد.
مقامات چین درنهایت از نمایندگان سوئد، آلمان، فنلاند و دانمارک دعوت کردند تا به‌عنوان ناظر در جریان تحقیقات چینی‌ها وارد کشتی شوند.
با این‌حال، دادستان‌های سوئدی که تحقیقات اروپا را رهبری می‌کردند، اجازه ورود به کشتی را پیدا نکردند و چین با درخواست آن‌ها برای ورود به آب‌های سوئد مخالفت کرد؛ جایی که این کشور می‌توانست کشتی را به لحاظ قانونی در حین انجام تحقیقات توقیف کند.
یک یدک‌کش متعلق نیروی دریایی روسیه در روز ۱۷ دسامبر با سرعت کم و سامانه شناسایی خاموش از کنار یی پنگ ۳ عبور کرد. چهار روز بعد، یی پنگ ۳ لنگر خود را از آب بیرون کشید و منطقه را به سمت هند-آرام ترک کرد.
مقامات اروپایی اقدامات این کشتی را تحت عنوان خرابکاری در دست بررسی دارند.
اکتبر ۲۰۲۳: خط لوله گاز، فیبر نوری
گمان می‌رود که کشتی کانتینری «خرس قطبی جدید» که به چین تعلق دارد و با پرچم هنگ‌کنگ تردد می‌کند، در خرابکاری خط لوله گاز طبیعی و دو کابل فیبر نوری فنلاند و استونی با یک کشتی کانتینری روسی هماهنگ بوده است.
یکی از مقامات نیروی دریایی استونی در آن مقطع گفت که پوشش بتنی خط لوله بالتیک کانکتور دچار شکستگی شده و خط لوله به شدت آسیب دیده و از جایگاه خود خارج شده است. یکی از احتمالات مهمی که همچنان در دست بررسی قرار دارد، این است که کشتی خرس قطبی جدید با لنگر از روی کابل‌ها عبور کرده است.
استونی از حاکمان کمونیستی چین خواست به این کشور اجازه دهند تا به کشتی و خدمه دسترسی پیدا کند، اما با درخواست استونی مخالفت شد.
چین حدود یک سال بعد مدعی شد که تحقیقات خود را تکمیل کرده و گفت که این کشتی به دلیل طوفان سهمگین به‌طور تصادفی به خط لوله خسارت وارد کرده است. استونی و فنلاند همچنان به تحقیقات جنایی خود ادامه می‌دهند.
این خط لوله در آوریل ۲۰۲۴ تعمیر و از نو عملیاتی شد.
فوریه ۲۰۲۳: ارتباطات در تایوان
دو کابل زیر دریا که جزایر ماتسوی تایوان را به جزیره اصلی تایوان متصل می‌کردند، دچار قطعی شدند و ۱۴ هزار نفر از مشترکان را از اینترنت محروم کردند. خدمات مرتبط از جمله پیام‌های متنی نیز دچار اختلال شدند.
مقامات تایوانی در آن مقطع اعلام کردند که داده‌های سامانه شناسایی خودکار نشان می‌دهد که ظاهراً سه کشتی چینی مسئول این حادثه بوده‌اند.
اولی یک کشتی ماهیگیری چینی بود که در پی تعقیب گارد ساحلی تایوان در ۲ فوریه ۲۰۲۳ از منطقه خارج شد. موارد دوم و سوم کشتی‌های باری ناشناس چینی بودند که ظاهراً در روز ۸ فوریه در منطقه مانور می‌دادند.
درنهایت ۵۰ روز طول کشید تا کابل‌ها تعمیر شدند و سرویس اینترنت ماتسو بازیابی شد.
بررسی درخواست‌های ثبت اختراع نشان می‌دهد که محققان چینی دست‌کم در یک دهه و نیم گذشته درحال توسعه فناوری‌هایی بوده‌اند که از آن‌ها برای خرابکاری کابل‌های زیر دریا استفاده می‌کنند.
یکی از درخواست‌های ثبت اختراع که اولین‌بار در تحقیقات نیوزویک در سال ۲۰۲۵ علنی شد، نشان می‌داد که محققان دانشگاه لیشای چین در سال ۲۰۲۰ مشغول ساخت یک «وسیله برش بکسل‌مانند» به شکل لنگر بودند.
براساس درخواست ثبت اختراع، این وسیله به کمک یدک‌کش حمل می‌شود و بین کابل‌های زیر دریا قلاب می‌اندازد تا آن‌ها را برش دهد. این وسیله به حسگر تشخیص مس مجهز است تا خدمه‌ای که از آن استفاده می‌کنند، از زمان بریده شدن کامل کابل مطلع شوند.
