براساس یک تحقیق جدید، سوکرالوز که یکی از جایگزین‌های محبوب شکر است و بسیاری از افراد برای کاهش کالری دریافتی از آن استفاده می‌کنند، فعالیت مغزی را به‌نحوی تغییر می‌دهد که باعث افزایش اشتها می‌شود و به‌ویژه افراد چاق را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
سوکرالوز می‌تواند سیگنال‌های گرسنگی مغز را تحریک کند
براساس مطالعه دانشکده پزشکی کک در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی که اخیراً در مجله سوخت‌و‌ساز نیچر انتشار یافته است، مصرف سوکرالوز که عنصر اصلی اسپلندا- جایگزین محبوب شکر- به شمار می‌رود، سطح فعالیت هیپوتالاموس را افزایش می‌دهد؛ قسمتی از مغز که اشتها و وزن شما را کنترل می‌کند.
محققان دریافتند که نوشیدن سوکرالوز به‌ویژه در افراد چاق باعث افزایش احساس گرسنگی و فعالیت مغزی در هیپوتالاموس می‌شود. سوکرالوز برخلاف شکر سطح هورمون‌هایی را که باعث ایجاد احساس سیری می‌شوند افزایش نمی‌دهد.
دکتر کیتلین آلانا پیج، سرپرست مؤسسه تحقیقات دیابت و چاقی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، در بیانیه‌ای گفت: «بدن از این هورمون‌ها استفاده می‌کند تا به مغز اعلام کند که کالری دریافت کرده‌اید و احساس گرسنگی را به حداقل برساند. سوکرالوز چنین تأثیری ندارد و تفاوت در واکنش هورمونی به سوکرالوز در مقایسه با شکر در داوطلبان چاق مشهودتر است.»
پیج گفت: «حدود ۴۰ درصد از آمریکایی‌ها به‌طور مرتب از جایگزین‌های شکر استفاده می‌کنند که معمولاً با هدف کاهش کالری یا قند دریافتی انجام می‌گیرد. اما آیا این ترکیبات واقعاً برای کنترل وزن مفید هستند؟ وقتی آن‌ها را مصرف می‌کنیم، چه اتفاقی در بدن و مغز ما رخ می‌دهد و آیا اثرات آن‌ها در هرکسی متفاوت است؟»
محققان برای بررسی یک آزمایش تصادفی با حضور ۷۵ داوطلب انجام دادند که در سه نوبت انجام گرفت: بعد از نوشیدن آب، بعد از نوشیدن نوشیدنی شیرین‌شده با سوکرالوز و بعد از نوشیدن نوشیدنی شیرین‌شده با شکر معمولی. آن‌ها اسکن مغزی داوطلبان را با استفاده از ام‌آر‌آی ثبت کردند و قبل و بعد از مصرف نوشیدنی از آن‌ها نمونه خون گرفتند و سطح گرسنگی‌شان را کنترل کردند.
محققان دریافتند که سوکرالوز بر تعامل هیپوتالاموس با بخش‌هایی از مغز که درگیرِ انگیزه هستند تأثیر می‌گذارد. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهند که داوطلبان زن در مقایسه با داوطلبان مرد با تغییر بیشتری در فعالیت مغزی خود مواجه می‌شوند که نشان می‌دهد سوکرالوز برحسب جنسیت اثرات متفاوتی خواهد داشت.
سوکرالوز با ارائه طعم شیرین و عدم تأمین کالری مورد انتظار باعث گیج شدن مغز می‌شود. پیج افزود: «اگر بدن شما به دلیل چشیدن طعم شیرینی منتظرِ دریافت کالری باشد اما کالری مورد انتظارش را دریافت نکند، تمایل مغز به دریافت این ترکیب به مرور زمان تغییر خواهد کرد.»
شیرین‌کننده‌های مصنوعی خطرات بالقوه‌ای دارند
سوکرالوز می‌تواند تا ۶۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر طبیعی باشد و آستانه چشایی شیرینی را بالا ببرد. نیکولت ام. پیس، متخصص تغذیه و بنیان‌گذار شرکت نوتری‌سورس، به اپک تایمز گفت: «سوکرالوز کالری ندارد و باعث سیری نمی‌شود و به علت این کمبود موجب پرخوری می‌شود.»
او گفت که غذاهای ساده و فاقد افزودنی «بهترین گزینه هستند.»
مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند سوکرالوز مورد تأیید قرار گرفته است، اما بعضی از مطالعات از تأثیر مخرب آن بر سلامتی از جمله تغییر میکروبیوم روده حکایت دارند. شیرین‌کننده‌هایی مانند زایلیتول و آسپارتام باعث بروز خطرات قلبی عروقی می‌شوند.
شلی بالز، متخصص تغذیه، نسبت به مصرف سوکرالوز در بین کودکان و نوجوانان ابراز نگرانی کرده است. بالز گفت: «داشتن انتخاب‌های سالم در دنیای امروز بسیار دشوار است، اما افزایش ولع و گرسنگی کار را به‌مراتب سخت‌تر می‌کند و عملاً باعث چاقی و افزایش خطر بیماری‌های مزمن می‌شود. سوکرالوز همچنین میکروبیوم روده را تغییر می‌دهد. همان‌طور که می‌دانید، سلامت روده تأثیر بسزایی بر تندرستی دارد و باید همیشه به آن توجه داشته باشیم.»
ترکیبات جایگزین و توصیه متخصصان
به گفته بالز، وقتی پای ارتقای تندرستی و کاهش خطر بیماری‌های مزمن در میان باشد، شروع رفتارهای غذایی سالم در سنین پایین بهتر است.
او گفت: «به‌عنوان یک متخصص تغذیه همیشه توصیه می‌کنم که از آب به‌عنوان منبع اصلی هیدراتاسیون و حفظ سلامتی استفاده کنید. من شخصاً از مصرف تمام شیرین‌کننده‌های مصنوعی اجتناب می‌کنم.»
او افزود که مصرف قند معمولی و عسل در حد اعتدال انتخاب سالم‌تری خواهد بود.
همه شیرین‌کننده‌ها باید در حد اعتدال مصرف شوند، اما شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند عسل و قند برخلاف شیرین‌کننده‌های مصنوعی فواید بالقوه‌ای دارند که از جمله می‌توان به تأمین آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها اشاره کرد و این‌که تأثیر کمتری بر میکروبیوم روده می‌گذارند.
توصیه او به کسانی که به دنبال شیرین‌کننده‌های جایگزین هستند، این است که در صورت دسترسی، از مانک فروت که یک شیرین‌کننده طبیعی است استفاده کنند. مانک فروت ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و خودتان متوجه می‌شوید که باید مقدار کمتری از آن را مصرف کنید.
مانک فروت یک جایگزین فاقد کالری و قند است که می‌تواند برای دیابتی‌ها مفید باشد، اما بالز به مصرف‌کنندگان توصیه می‌کند که برچسب محصولات را به دقت مطالعه کنند. مانک فروت بعضاً خالص نبوده و حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا الکل‌های قندی است.
«اگر امکان دارد، شکر طبیعی مانک فروت را بخرید.»
