طب سنتی چینی راههای مؤثری برای کاهش رطوبت بدن دارد؛ مقولهای که باعث احتباس آب، بیماری کبد چرب و دیگر بیماریهای مزمن میشود.
براساس طب سنتی چینی، رطوبت بدن میتواند به بیماریهای مزمن مانند فشار خون بالا، قند خون بالا، کلسترول بالا و بیماری کبد چرب منجر شود. اصلاح رژیم غذایی و ماساژ دادن نقاط طب سوزنی گزینههای مؤثری برای کنترل رطوبت بدن هستند.
رطوبت و ارتباط آن با بیماریهای مزمن
وقتی سوختوساز مختل میشود، بدن نمیتواند چربیها و مواد زائد را به شکل مؤثر تصفیه کند یا از بین ببرد که به نوبه خود باعث عدم تعادل مایعات و ایجاد رطوبت میشود.
رطوبت میتواند به بلغم تبدیل شود و بلغم بیش از حد میتواند شدتِ رطوبت را افزایش دهد و یک دور باطل ایجاد کند. در طب سنتی چینی، بلغم به انباشت ترکیبات غلیظ و چسبنده در بدن- از جمله چربی اضافی در عروق خونی یا احتباس آب و خروج مخاط از مجاری تنفسی- اشاره دارد.
در طب سنتی چینی، بلغم بهعنوان یکی از فاکتورهای کلیدی بیماری در نظر گرفته میشود. بلغم خفیف میتواند بدن را دچار خستگی و سنگینی کند و بلغم حاد باعث شیوع بیماریهای مزمن میشود. وقتی بلغم در قسمت فوقاتی بدن انباشته میشود، سرگیجه میآورد اما انباشت آن در قسمت تحتانی بدن به ورم کردن پاها منجر میشود. وجود بلغم در جریان خون میتواند گردش خون و سوختوساز را مختل کند و باعث افزایش کلسترول، فشار خون و قند خون شود. از این گذشته، انباشت بلغم در کبد خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش میدهد.
غذاهایی که باید از خوردن آنها اجتناب شود
در رساله چینی باستانی «اصول طب درونی امپراتور زرد (هوانگدی نیجینگ)» آمده است که رطوبت بدن در وهله اول با اختلال عملکرد طحال مرتبط است. در طب سنتی چینی، اصطلاح «طحال» به اندام فیزیکی و کل دستگاه گوارشی اطلاق میشود و تحت عنوان «طحال و معده» اغلب در کنار «معده» قرار میگیرد که از نقش مشترک آنها در هضم، جذب و انتقال مواد مغذی حکایت دارد.
اختلال عملکرد طحال و معده میتواند روند سوختوساز مایعات را مختل کند و باعث احتباس آب، نفخ، مدفوع آبکی و سوءهاضمه شود. مصرف مکرر غذاهای سرد، شیرین یا چرب میتواند طحال و معده را ضعیف و بدن را مستعد رطوبت کند. برای نمونه، برخی ممکن است لاغراندام باشند اما با یک شکم برجسته دستوپنجه نرم کنند که احتمالاً به رژیم غذایی سرد مربوط میشود که به افزایش رطوبت بدن دامن میزند.
رژیم غذایی کاهنده رطوبت
بذر گیاه «اشک روباه» به دفع مایعات اضافی از بدن کمک میکند و چای اشک روباه گزینه خوبی برای کاهش رطوبت بدن است و بویژه برای کسانی که شبها دچار ورم پا میشوند مفید است. برای کسب بهترین نتیجه توصیه میشود که آن را بهصورت گرم یا در دمای اتاق بنوشید.
از این گذشته، اشک روباه باعث چربیزدایی میشود. مطالعهای روی موشها انجام شد که نشان داد اشک روباه با کاهش انباشت لیپید و بیان فاکتورهای التهابی به جلوگیری از چاقی ناشی از رژیمهای غذایی پرچرب کمک میکند. موشهایی که در این مطالعه غذای حاوی اشک روباه میخوردند، ضخامت چربی شکم و حجم چربی کلی بدنشان را کاهش دادند.
خوردن اسفناج آبی، گیاه لیف (لوفا) و خربزه زمستانی هم میتواند رطوبت بدن را از بین ببرد و در نتیجه باعث کاهش احتباس آب شود. سه ایده برای تهیه یک غذای لذیذ وجود دارد: اسفناج آبی سرخشده، لوفای تفتدادهشده با صدف و گوشت خوک و سوپ خربزه زمستانی. این غذاها به رطوبتزدایی و دفع گرما کمک میکنند و باعث میشوند که حس سبکی و طراوت پیدا کنید.
رطوبتزدایی با طب فشاری
برخی ممکن است با بیحسی یا درد و تورم در ناحیه پا و یا باقی ماندن رد جوراب روی مچ پا مواجه شوند که همگی نشانه رطوبت بیش از اندازه بدن هستند.
ماساژ دادن نقاط طب سوزنی زوسانلی و سانیینجیائو میتواند طحال و معده را تقویت کرده و به رطوبتزدایی کمک کند. مطالعهای روی موشها انجام شد که نشان داد تحریک این نقاط روی نقاط خاصی از دستگاه گوارش تأثیر درمانی دارد.
ماساژ دادن نقطه سانیینجیائو میتواند به کاهش احتباس آب و تسکین دردهای قاعدگی کمک کند و سلامت زنان را بهبود بخشد. یک روش متداول این است که نقطه مربوطه را به مدت ۱۰ ثانیه فشار دهید و سپس آن را به حال خود بگذارید و این کار را ۱۰ مرتبه تکرار کنید. درصورتی که احساس درد خفیف کردید، ماساژ را متوقف کنید. خانمهای باردار باید از تحریک این نقطه اجتناب کنند، زیرا گفته میشود که باعث القای زایمان میشود.
براساس طب سنتی چینی، مریدینها کانالهایی هستند که انرژی از طریق آنها در بدن انسان به جریان میافتد. اندامهای داخلی از طریق مریدینها به سطح بدن وصل میشوند. نقاط خاصی در امتداد مریدینها وجود دارد که بهعنوان نقاط طب سوزنی شناخته میشوند و کارکرد منحصربهفردی دارند. با تحریک این نقاط از طریق تکنیکهایی مثل طب سوزنی و ماساژ میتوان عارضههای مربوط به اندامهای مربوطه را درمان کرد.
فواید خیساندن پا
در طب سنتی چینی از عمل خیساندن اغلب برای تحریک مریدینهای کف پا استفاده میشود که عملکرد طحال و معده را بهبود میبخشد و روند رطوبتزدایی را تسهیل میکند. خیساندن پا برای خوابیدن نیز مفید است که به نوبه خود ارتباط نزدیکی با چاقی، اختلالات متابولیک و دیگر مشکلات سلامتی دارد. یک بررسی روشمند نشان داد که خیساندن پا در آب گرم قبل از خواب میتواند کیفیت ذهنی خواب را در بزرگسالان افزایش دهد.
توصیه میشود پاهای خود را حدود ۱۰ دقیقه درون آب ۴۰ درجه سانتیگراد قرار دهید. انداختن یک تکه زنجبیل در آب میتواند به گرم کردن دستها و پاهای سرد، بهبود گوارش و رفع خستگی در پایان یک روز طولانی کمک کند.
نکته: حتماً پاهای خود را بعد از خیساندن بهطور کامل خشک کنید. برای آنکه دچار سرماخوردگی نشوید، از نشستن جلوی پنکه یا تهویه مطبوع خودداری کنید.
