اهداکنندگان ممکن است دچار جهش‌های ژنتیکی شوند که از تولید سلول‌های خونی سالم پشتیبانی کرده و عملاً خطر سرطان خون را به حداقل می‌رساند.
کسانی که دائماً خون اهدا می‌کنند، چیزی فراتر از کمک به دیگران نصیب‌شان می‌شود.
براساس تحقیقات جدید، افرادی که به‌طور منظم خون اهدا می‌کنند دچار جهش‌های ژنتیکی می‌شوند که از تولید سلول‌های خونی سالم پشتیبانی می‌کند و عملاً خطر ابتلا به سرطان خون را به حداقل می‌رساند.
افرادی که دائماً برای اهدای خون آستین بالا می‌زنند، مزایای سلامتی غیرمنتظره‌ای را تجربه می‌کنند.
جهش‌های ژنتیکی در سلول‌های خونی
هرچه سن بالاتر می‌رود، سلول‌های بدن انسان- از جمله سلول‌های خونی- به‌طور طبیعی دچار جهش می‌شوند و خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان را افزایش می‌دهند.
در مطالعه جدیدی که در مجله خون انتشار یافت، محققان بررسی کردند که آیا اهدای خون منظم بر این روند تأثیر می‌گذارد یا خیر. دو گروه متشکل از آقایان سالم که در دهه ششم زندگی‌شان بودند، در این مطالعه مورد مقایسه قرار گرفتند. اعضای یک گروه طی ۴۰ سال بالغ بر ۱۰۰ مرتبه خون اهدا کرده بودند، اما اعضای گروه دیگر تنها ۵ مرتبه خون داده بودند.
پژوهشگران ۲۱۷ اهداکننده دائمی و ۲۱۲ اهداکننده نامنظم را انتخاب کردند و مؤلفه‌های ژنتیکی و سلول‌های خونی بالغ آن‌ها را مورد ارزیابی قرار دادند.
اهداکنندگان دائمی در مقایسه با اهداکنندگان نامنظم با تغییر ژنتیکی در سلول‌های بنیادی خون مواجه شدند که با کاهش خطر ابتلا به سرطان خون و افزایش تاب‌آوری در قبال استرس ارتباط مستقیم دارد.
اهداکنندگان دائمی و نامنظم با تغییراتی در ژن DNMT3A مواجه شدند که با سرطان خون ارتباط دارد. اما تغییر ژن در اهداکنندگان دائمی در نقطه‌ای رخ می‌دهد که با موارد مربوط به سرطان خون تفاوت دارد.
محققان برای بررسی پیامدهای این تغییر، ژن DNMT3A را در سلول‌های بنیادی انسانی آزمایشگاهی ویرایش کردند. سلول‌های بنیادی مورد نظر دارای تغییرات ژنتیکی مرتبط با سرطان خون بودند یا تغییراتی داشتند که در اهداکنندگان دائمی رؤیت می‌شود.
سلول‌ها در دو محیط رشد پیدا کردند: محیطی حاوی هورمون اریتروپوئیتین که پس از اهدای خون افزایش می‌یابد و باعث تولید گلبول‌های قرمز می‌شود، و محیطی حاوی ترکیبات التهابی که مثل عفونت عمل می‌کنند.
سلول‌های جهش‌یافته رایج در اهداکنندگان دائمی به خوبی در محیط اریتروپوئیتین رشد کردند، اما در محیط التهابی رشد ناچیزی داشتند. این امر در مورد سلول‌های حامل جهش‌های سرطانی برعکس بود.
وقتی پای سرطان در میان باشد، التهاب مزمن رشد تومور را تسهیل کرده و پیش‌آگاهی سرطان را سخت‌تر می‌کند.
تیم تحقیقاتی سلول‌های بنیادی انسانی را با هردو جهش مذکور به موش‌ها انتقال دادند.
بعضی از موش‌ها خون گرفتند و اریتروپوئیتین تزریقی دریافت کردند تا استرس مرتبط با اهدای خون را تجربه کنند.
سلول‌های جهش‌یافته اهداکنندگان دائمی رشد طبیعی داشتند و گلبول‌های قرمز سالم تولید کردند و دچار سرطان نشدند. در مقابل، جهش‌های سرطانی باعث افزایش قابل‌توجه گلبول‌های سفید خون شدند که از وجود التهاب حکایت دارد.
وقتی خون اهدا می‌کنید، سلول‌های بنیادی مغز استخوان، سلول‌های خونی جدیدی را برای جایگزینی سلول‌های ازدست‌رفته تولید می‌کنند. عملکرد سلول‌های بنیادی تحت تأثیر عوامل استرس‌زای محیطی قرار دارد.
اهدای خون دائمی یا از دست دادن خون باعث می‌شود که سلول‌های بنیادی بر تولید سلول‌های خونی جدید و سالم متمرکز شوند و خطر ابتلا به سرطان خون را به حداقل برسانند.
دومینیک بونه، نویسنده ارشد مطالعه و مدیر آزمایشگاه سلول‌های بنیادی هماتوپویتیک در مؤسسه فرانسیس کریک در لندن، گفت: «آزمایش ما نمونه‌ای فوق‌العاده از نحوه تعامل ژن‌های انسانی با محیط و افزایش سن است.»
با این‌حال، او هشدار داد که حجم نمونه مطالعاتی متوسط است و تأکید کرد که برای اثبات ارتباط قطعی بین اهدای خون و کاهش جهش‌های پیشاسرطانی به مطالعات بزرگ‌تری نیاز داریم.
تیم تحقیقاتی به دنبال ارزیابی بیشتر این مسئله است که جهش‌های مختلف چه تأثیری بر روند پیشرفت سرطان خون دارند و این‌که آیا می‌توان آن‌ها را برای مقاصد درمانی هدف گرفت یا خیر.
مزایای دوگانه اهدای خون
سخنگوی صلیب سرخ آمریکا در بیانیه‌ای ایمیلی به اپک تایمز گفت: «چه متوجه شویم و چه نشویم، نیاز به خون تقریباً همه ما را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.»
او گفت که اهدای خون داوطلبانه در طب مدرن هیچ جایگزینی ندارد و سالانه جان افراد زیادی را نجات می‌دهد. اهدای خون به قربانیان تصادفات، بیماران مبتلا به سرطان و کسانی که عمل‌های جراحی سنگین دارند کمک می‌کند.
اما شما صرفاً به نیازمندان کمک نمی‌کنید، زیرا اهدای خون به خودتان هم کمک می‌کند.
براساس برخی از شواهد، افرادی که خون اهدا می‌کنند و از کمک به دیگران حس خوبی می‌گیرند، به‌مراتب کمتر دچار مشکلات سلامتی از جمله مشکلات قلبی می‌شوند. ازخودگذشتگی و سلامت قلب ارتباط مستقیم و مکانیکی مانند دارو ندارند، اما انجام کارهای فداکارانه اغلب باعث کاهش استرس می‌شود و استرس مزمن جزو عوامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی است.
ازخودگذشتگی اغلب با تعامل اجتماعی همراه است که پیوندهای اجتماعی را تقویت می‌کند. داشتن ارتباطات اجتماعی قوی، خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.
دکتر رابرت دسیمون، مدیر بخش طب انتقال خون در مرکز پزشکی نیویورک-پرسبیترین/ویل کورنل، در بیانیه‌ای گفت: «با اهدای خون یک آزمایش کوچک هم انجام می‌دهید.»
به گزارش صلیب سرخ، علائم حیاتی اهداکننده ثبت و ضبط شده و سطح هموگلوبین، ضربان و فشار خون او کنترل می‌شود. این امر به نظارت بر عارضه‌های سلامتی مانند فشار خون بالا کمک می‌کند. همچنین می‌توان این داده‌ها را با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی اهداکنندگان در میان گذاشت.
از این گذشته، اهدای خون می‌تواند خطر بیماری قلبی را به حداقل برساند. دیسیمون افزود که اهدای خون منظم با کاهش فشار خون و کاهش خطر حملات قلبی ارتباط مستقیم دارد.
دلیل وجود این همبستگی این است که سطح بالای هموگلوبین می‌تواند ویسکوزیته خون را که با لختهشدن خون، حملات قلبی و سکته ارتباط مستقیم دارد، افزایش دهد. با کاهش سطح هموگلوبین از طریق اهدای خون، خطر بیماری‌های قلبی عروقی در اهداکنندگان کاهش می‌یابد.
