زندگی بدون الکل فواید زیادی دارد؛ حتی بیشتر از فوایدی که از قدیم به مصرف ملایم الکل نسبت می‌دهند.
سارا فن نیکرک سال‌ها فکر می‌کرد شراب قرمزی که هر شب می‌نوشد، به سلامت قلب او کمک می‌کند. اما بعد از این‌که به سرطان سینه مبتلا شد و پزشک معالج او برایش توضیح داد، متوجه شد که نوشیدن الکل در مقادیر اندک هم می‌تواند خطر سرطان را چندبرابر کند.
او گفت: «حس می‌کردم به من خیانت شده است. هیچ‌کس به من هشدار نداده بود.»
اگر درون جمع یک نخ سیگار روشن کنید، شاید با نگاه تند و تیز دیگران مواجه شوید. اما اگر یک لیوان شراب برای خود بریزید، چطور؟ خیلی‌ها شراب را بی‌خطر و برای سلامتی مفید می‌دانند. با این‌حال، کمتر کسی می‌داند که الکل جزو عوامل سرطان‌زای گروه یک بوده و با تنباکو و پنبه نسوز هم‌گروه است. به گزارش آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان، عوامل گروه یک باعث ابتلای انسان به سرطان می‌شوند.
ارتباط الکل و سرطان
این‌که می‌گویند الکل می‌تواند باعث ابتلا به سرطان شود، حرف جدیدی نیست و الکل تقریباً ۴۰ سال است که به‌عنوان یک عامل سرطان‌زا شناخته می‌شود.
الکل در حال حاضر با دست‌کم هفت نوع سرطان مرتبط است: دهان، حلق، حنجره، مری، روده بزرگ، کبد و پستان در زنان. مصرف الکل سالانه با حدود ۷۴۰ هزار مورد جدید سرطان در سطح جهان ارتباط دارد. سرطان پستان، مری و کبد از جمله سرطان‌هایی هستند که ارتباط بسیار بیشتری با مصرف الکل دارند.
عامل اصلی، اتانول است؛ ترکیب خالص الکل که در تمام نوشیدنی‌های الکلی یافت می‌شود. وقتی بدن اتانول را تجزیه می‌کند، آستالدئید تولید می‌شود که سمّی بوده و می‌تواند به دی‌ان‌ای آسیب برساند.
تأثیر اتانول و آستالدئید بر سلول‌ها و دی‌ان‌ای انسان باعث تغییر در نحوه تکثیر سلول‌ها شده و ممکن است از ترمیم آسیب‌دیدگی‌ها جلوگیری کند.
کارینا فریرا-بورخس، متخصص بهداشت عمومی و مشاور منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در زمینه الکل، به اپک تایمز گفت: «تمام نوشیدنی‌های الکلی اعم از آبجو، شراب و سایر مشروبات حاوی اتانول بوده و خطرناک هستند.»
الکل باعث ایجاد تنش اکسایشی و التهاب می‌شود که آسیب بیشتری به دی‌ان‌ای وارد می‌کنند. الکل همچنین بر سطح هورمون‌ها و به‌ویژه استروژن تأثیر می‌گذارد که به نوبه خود خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.
به‌رغم شواهد روشنی که وجود دارد، خیلی‌ها مثل سارا فن نیکرک هنوز گمان می‌کنند که مصرف یک نوشیدنی در روز بی‌خطر است و فوایدی هم دارد.
هیچ سطحی از الکل بی‌خطر نیست
تحقیقات نشان داده‌اند که الکل حتی در مقادیر ناچیز هم باعث ابتلا به سرطان می‌شود.
خانم‌هایی که کمتر از یک نوشیدنی در روز مصرف می‌کنند، همچنان در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
نوشیدن کم تا متوسط- مصرف کمتر از ۲۰ گرم الکل خالص در روز- در سال ۲۰۱۷ با حدود ۲۳ هزار مورد جدید سرطان در اتحادیه اروپا مرتبط بود. این مقدار کمتر از ۱.۵ لیتر شراب، ۳.۵ لیتر آبجو یا ۴۵۰ میلی‌لیتر مشروبات الکلی در هفته است.
بالغ بر یک سوم از این موارد به مصرف ناچیز الکل- کمتر از ۱۰ گرم در روز- مربوط می‌شدند.
سطح آگاهی عمومی همچنان پایین است
به‌رغم شواهد علمی قابل اتکایی که وجود دارد، سطح آگاهی عمومی درخصوص ارتباط الکل و سرطان همچنان پایین است.
آگاهی عمومی از ارتباط الکل و خطر ابتلا به سرطان در آمریکا در مورد نوشیدنی‌های الکلی تقطیری بسیار بالا بود و حدود ۳۱ درصد به این موضوع پی برده بودند. آبجو و شراب در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. بعضی‌ها معتقد بودند که الکل ممکن است از بدن محافظت کند یا دست‌کم بی‌ضرر باشد.
به گفته کارینا فریرا-بورخس، یک راهبرد کلیدی برای رفع کمبود آگاهی عمومی این است که هشدارهای سلامتی روی شیشه مشروبات الکلی را مثل برچسب‌های هشدار تنباکو بزرگ‌تر و واضح‌تر کنیم.
فریرا-بورخس گفت: «در برچسب‌ها باید به‌طور واضح به خطر سرطان و دیگر آسیب‌های مربوط به مصرف الکل اشاره شود… دولت‌ها باید سلامت مردم را به منافع اقتصادی ترجیح دهند.»
او افزود: «درنهایت، کارکنان حوزه بهداشت و درمان باید بیماران را از خطرات مصرف متوسط الکل مطلع کنند. اما آن‌ها برای انجام این کار به دستورالعمل‌های شفاف و پشتیبانی کافی نیاز دارند.»
افزایش محبوبیت نوشیدنی‌های بدون الکل
هرچه آگاهی عمومی درباره خطرات الکل برای سلامتی بیشتر شود، افراد بیشتری به نوشیدنی‌های بدون الکل روی می‌آورند.
فریرا-بورخس گفت: «نوشیدنی‌های بدون الکل زیادی در بازار در دسترس هستند و این روند رو به افزایش است.»
او افزود: «نوشیدنی‌های سالم‌تر معمولاً قند کمی دارند و با استفاده از آب طعم‌دار، دمنوش‌های گیاهی، آب گازدار، آبمیوه‌های کاملاً طبیعی، چای یا قهوه بدون شکر و موکتل‌های تازه تهیه می‌شوند.»
ایمی براگاگنینی، متخصص تغذیه بالینی در حوزه سرطان و سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم‌شناسی، به اپک تایمز گفت: «همین حالا هم کلی نوشیدنی بدون الکل یا موکتل در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها می‌بینم و بسیاری از دوستانم در دورهمی‌ها از این نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند.»
براگاگنینی افزود که دوستانش واقعاً از طعم نوشیدنی‌های بدون الکل لذت می‌برند و خوشحال هستند که دچار سرگیجه، خواب بد و مشکلات گوارشی ناشی از مصرف الکل نمی‌شوند.
او گفت: «من عاشق آب کرنبری با لیمو هستم. یک لیوان شراب بدون الکل یا آبمیوه گازدار هم خوب است. چای ماچا یا آبجوی زنجبیلی هم گزینه‌های خیلی خوبی هستند.»
نکاتی برای آسان‌تر کردن گرایش به نوشیدنی‌های بدون الکل
با وجود نوشیدنی‌های بدون الکل زیادی که وجود دارد، کنار گذاشتن الکل می‌تواند دشوار باشد.
توصیه براگاگنینی این است که «روتین خود را عوض کنید.»
اگر بعد از کار با دوستان خود نوشیدنی می‌خورید، بهتر است یک فعالیت جدید را شروع کنید که ارتباطی با مصرف الکل نداشته باشد. برای نمونه می‌توانید یوگا کنید، فیلم ببینید، پیاده‌روی کنید یا سراغ کوهنوردی بروید.
اگر روزها را با یک لیوان شراب به پایان می‌رسانید، می‌توانید آن را با حمام آب داغ، دمنوش گیاهی یا مدیتیشن کوتاه جایگزین کنید.
براگاگنینی افزود که فشار اجتماعی به‌ویژه در بین افراد جوان می‌تواند کنار گذاشتن نوشیدنی‌های الکلی را دشوارتر کند.
او گفت: «بسیاری از دورهمی‌ها همچنان حول محور الکل می‌چرخند و ممکن است بعضی‌ها به اجبار الکل بنوشند تا هم‌رنگ جماعت شوند. بهتر است با افرادی تعامل داشته باشید که مثل خودتان فکر می‌کنند.»
اگر کسی شما را برای نوشیدن تحت فشار می‌گذارد، قاطع باشید و به او توضیح دهید که چرا الکل نمی‌نوشید.
او گفت: «شاید بعضی‌ها تصمیم شما را درک نکنند، اما این مشکل خودشان است. همین‌که از تصمیم خود برای هوشیار بودن و حفظ سلامتی حسِ خوبی داشته باشید، کفایت می‌کند.»
