نویسنده: کریستوفر بالدینگ
مقامات امنیتی و دفاعی آسیا و دیگر نقاط جهان در سنگاپور گردهم آمدند تا از ۳۱ مه تا ۲ ژوئن در نشست شانگری-لا شرکت کنند. مقامات در این نشست سالانه به بحث و تبادل نظر درباره مسائل امنیتی مهم می‌پردازند و بی‌پرده از دیدگاه خود درخصوص نگاه چین به جهان می‌گویند.
چین چه دیدگاهی در قبال امنیت جهان دارد و این دیدگاه از دیدِ جهان به چه معنی است؟
بیشتر نشست‌های دیپلماتیک به شکلی محتاطانه برای رفع اختلافات طراحی شده‌اند اما نشست شانگری-لا بیشتر با بحث آزاد و بی‌پرده سروکار دارد.
نمایندگان رسمی چین به کشورهایی مانند تایوان و فیلیپین هشدارهای شدیداللحن داده و با لحنی تهدیدآمیز و تهاجمی به آن‌ها گفتند که اگر با مواضع پکن کنار نیایند، نابود می‌شوند. بلندگوهای خبرپراکنی پکن سعی کردند با اصرار بر این‌که دریای چین جنوبی و تایوان طبق حقوق بین‌الملل جزو قلمرو چین هستند، به زبانی صحبت کنند که برای شنوندگان غربی قابل فهم باشد؛ هرچند که این کشور در دعوای حقوقی خود از مانیل شکست خورده و در هیچ منشوری به مالکیت تایوان اشاره نشده است. حامیان حزب کمونیست چین به تهدید کشورهای منطقه و دیگر کشورهای جهان مانند آمریکا و اروپا ادامه دادند تا آن‌ها از رفتارهای مغایر با موضع پکن دست بردارند. تهدید به «نابودی» برای همه واضح است.
از یک‌سو، شنیدن این لفاظی‌ها از جانب چین تعجب‌آور نیست. پکن در جلسات توجیهی وزارت خارجه و بیانیه‌های مطبوعاتی مربوط به رویدادها و رزمایش‌های نظامی به‌طور مرتب از لفاظی‌های تهدیدآمیز استفاده می‌کند و به کشورهای درگیر مانند تایوان یا فیلیپین و کشورهای مرتبط مانند آمریکا هشدار می‌دهد.
صرف این‌که با لفاظی‌های چین آشنایی داشته باشیم، به این معنی نیست که از تهدیدات پکن و خطری که این کشور با تکیه به این لفاظی‌ها به آن دامن می‌زند مصون هستیم. رژیم چین بی‌وقفه کشتی‌های فیلیپینی را در مناقشات سطح پایین با استفاده از توپ‌های آبی در منطقه اقتصادی انحصاری این کشور مورد هدف قرار می‌دهد. چین همچنین رزمایش‌های نظامی بزرگ‌تری را در حوالی تایوان برگزار می‌کند. فاصله بین مناقشات سطح پایین و درگیری واقعی که پکن آغازگرِ آن بوده بسیار ناچیز است.
با این‌حال، مهم‌ترین نکته‌ای که با آن سروکار داریم، رویکرد حزب کمونیست چین در حیطه سیاست خارجی و قدرت‌نمایی این کشور در قبال جهان است. پکن دیدگاه خود را درخصوص ارتباط با دیگر کشورها- اعم از تایوان، فیلیپین، یا آمریکا- به‌طور مستقیم و از طریق اشاعه جهان‌بینی خود به کشورهای جهان به شکلی شفاف بیان کرده است.
یکی دیگر از موارد اساسی که دیدگاه چینِ امروزی را نسبت به دیگر کشورهای جهان عیان می‌کند، بیانیه سال ۲۰۱۰ وزیر امور خارجه این کشور است که می‌گفت: «چین کشوری بزرگ است و دیگر کشورها کوچک هستند و این حقیقت دارد.»
این دیدگاه نشان می‌دهد که چین دیگر کشورها را هم‌ترازِ خود نمی‌داند و گمان نمی‌کند که بتوانند سیاست‌ها و دیدگاه‌های خاص خود را داشته باشند؛ مقوله‌ای که دولت‌ها در حالت عادی بر سر آن اختلاف نظر دارند. در مقابل، چین دیگر کشورها را سوژه‌ای برای اعمال کنترل و سلطه می‌داند و بی‌توجه به توافق یا قانون معتقد است که باید خود را زیر چتر پکن قرار دهند.
این‌که تایوان در دست کشیدن از دموکراسی و آزادی و تبدیل شدن به دست‌نشانده پکن تردید دارد، چین را عصبانی می‌کند. پکن به تصمیم دادگاه بین‌المللی- که خود یکی از اعضای آن است- مبنی بر این‌که دریای چین جنوبی جزو قلمرو چین نیست و فیلیپین در نواحی ساحلی خودمختاری دارد، احترام نمی‌گذارد. چین کمونیستی خود را مرکزِ حکمرانی می‌داند و معتقد است که دیگر کشورهای جهان- هرقدر کوچک- باید در برابر خواسته‌های پکن سر تعظیم فرود آورند، اگرنه با خشم این کشور مواجه خواهند شد.
یکی از نگرانی‌ها این است که افراد و نهادها چشم‌شان را به روی خطراتی که همیشه با آن مواجه هستند می‌بندند، تا این‌که خطرات شکل و شمایل واقعی پیدا می‌کنند. حزب کمونیست چین از سال‌ها پیش گفته که جهان را چگونه می‌بیند و دیگران چگونه باید با این کشور رفتار کنند. ما باید خودمان را به شکلی آماده کنیم که گویی لفاظی‌های تهدیدآمیز پکن در آینده عملی خواهند شد، حال آن‌که امیدواریم چنین اتفاقی رخ ندهد.
دیدگاه ارائه‌شده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: کریستوفر بالدینگ از اساتید دانشگاه فولبرایت ویتنام و مدرسه کسب‌و‌کار اچ‌اس‌بی‌سی در دانشگاه پکینگ بود. او در زمینه اقتصاد چین، بازارهای مالی و فناوری تخصص دارد و از اعضای ارشد انجمن هنری جکسون است. آقای بالدینگ بیش از یک دهه در چین و ویتنام زندگی کرد و سپس به آمریکا رفت.
