نویسنده: میلتون ازراتی، اقتصاددان
دونالد ترامپ در ماه ژانویه رئیسجمهور آمریکا خواهد شد و ایده تعرفههایی را که وعده داده بود در قبال واردات کالاهای چینی اعمال میکند، در آینده نزدیک عملی خواهد کرد. اقتصاد چین که اکنون در تنگنا قرار دارد، بشدت تحت تأثیر تعرفهها قرار خواهد گرفت.
با اینحال، ماهیت این تأثیر به نوع واکنش بازار ارز بستگی دارد. تحرکات بازار ارز میتواند هرگونه تأثیر تورمی بر آمریکا و سطح صادرات چین را به حداقل برساند.
ترامپ وعده داده که بر تمام کالاهای وارداتی به آمریکا تعرفههای جامع ۱۰ تا ۲۰ درصدی اعمال میکند و بر واردات کالاهای چینی ۶۰ تا ۱۰۰ درصد تعرفه میگذارد. تعرفهها سنگین به نظر میرسند و واقعاً نیز همینطور است، اما درعمل آنطور که فکر میکنید افراطی نیستند.
جو بایدن، که در جریان مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۰ جزو منتقدان تعرفههای ترامپ بود، نهتنها این تعرفهها را از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ پابرجا نگهداشت بلکه نسبت به افزایش آنها اقدام کرد. بایدن تا اینجا برای خودروهای برقی چینی و قطعات و باتریهای آنها تعرفه ۱۰۰ درصدی وضع کرده است. او همچنین چند ممنوعیت غیرتعرفهای برای تجارت آمریکا و چین بویژه در زمینه فناوریهایی مانند نیمهرساناهای پیشرفته وضع کرده است.
با بالا گرفتن احتمال روی کار آمدن ترامپ، خریداران آمریکایی در چین قبل از مشخص شدن نتیجه انتخابات دست به کار شدند. در هفتههای منتهی به انتخابات، خردهفروشان و تولیدکنندگان آمریکایی شروع به پیشخرید کالاهای تکمیلی و مواد اولیه چینی کردند تا قبل از اینکه تعرفهها اجرایی شوند، آنها را وارد آمریکا کنند.
این اتفاق در سال ۲۰۱۸ و با پیشبینی دور اول تعرفههای ترامپ نیز رخ داد. در آن مقطع، افزایش ناگهانی واردات چین بهقدری عظیم بود که هزینه حملونقل با کشتی را تا حدود ۷۰ درصد افزایش داد. اینبار نرخ حملونقل هنوز واکنش نشان نداده است، اما افزایش اخیر صادرات چین بهطور حتم مدیون این اتفاق است. این تقاضای فوری تا هرکجا هم که پیش برود، طبعاً اتفاقی است که فقط یکبار رخ میدهد. صادرات چین ابتدا قویتر از آنچه که هست جلوه میکند. سپس، تکمیل موجودی ناشی از پیشخریدها پس از اعمال تعرفهها به شکل ناگهانی باعث افت صادرات خواهد شد و تأثیر تعرفهها تا مدتی گزاف خواهد بود. احتمالاً ماهها پس از اعمال تعرفهها طول میکشد تا تصویر روشنی از فرایند تجاری به دست آوریم.
با اجراییشدن تعرفهها، تأثیر آنها بر چین و آمریکا تا حد زیادی به واکنش بازارهای ارز بستگی خواهد داشت. پس از اجرای تعرفههای دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸، ارزش یوآن چین بلافاصله در برابر دلار آمریکا بشدت افت کرد. یوآن ماهها به سیر نزولی خود ادامه داد و ارزش آن طی سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ حدود ۱۰ درصد نسبت به دلار کاهش پیدا کرد. این تغییر باعث شد که قیمت دلاریِ کالاهای چینی برای آمریکاییها کاهش پیدا کند و تقریباً دوسومِ هزینه ناشی از افزایش تعرفهها را پوشش بدهد. از اینرو، نرخ خرید کالاهای چینی از سوی آمریکاییها همچنان بالا بود. حجم خرید در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ درواقع حدود ۱۲ درصد در سال افزایش پیدا کرد.
البته این مسائل باعث شد که تولیدکنندگان چینی نسبت به دوران قبل از تعرفهها و تغییر نرخ ارز، بهازای محصولات خود دلار کمتری دریافت کنند. بهرغم افزایش حجم فروش، درآمد و سود آنها بر همین اساس کاهش یافت و درواقع این چینیها- نه خریداران در آمریکا- بودند که هزینه تعرفههای ترامپ را پرداخت میکردند.
بهدلیل کاهش قیمت دلاریِ کالاهای چینی، پیشبینی رایج در آن زمان که از افزایش تورم حکایت داشت، غلط از آب درآمد. از آنجا که افت یوآن حتی پس از اعمال تعرفهها باعث ارزان شدن کالاهای چینی شد، هدف ترامپ برای توقف واردات کالاهای چینی به سرمنزل مقصود نرسید.
با توجه به اینکه تعرفهها اینبار سنگینتر خواهند بود، یوآن برای جبران مافات به تحرکات بیشتری نیاز دارد. شاید کاهش ۱۸ تا ۲۰ درصدی ارزش یوآن کفایت کند. این باعث میشود که نرخ برابری یوآن به دلار به حدود ۸.۵ برسد. یوآن تاکنون در چنین وضعیتی نبوده و معلوم نیست که مقامات پکن اجازه وقوع چنین اتفاقی را بدهند. آنها فعلاً از ترسِ خروج سرمایه از چین، در برابر کاهش ارزش یوآن مقاومت کردهاند. با اینحال، ممکن است برای حفظ حجم صادرات، که اقتصاد چین به آن نیاز دارد، بگذارند که ارزش یوآن کاهش پیدا کند. اگر ارزش یوآن کاهش پیدا نکند، تعرفهها باعث کاهش صادرات کالاهای چینی به آمریکا شده و آمریکاییها را برخلاف سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با اثرات تورمی مواجه خواهند کرد. واکنش بازار ارز تعیینکننده خواهد بود.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
میلتون ازراتی کمکویراستار نشریه نشنال اینترست، وابسته به مرکز مطالعات سرمایه انسانی دانشگاه بوفالو، و اقتصاددان ارشد شرکت ارتباطاتی وستد در نیویورک است.
