براساس مطالعه جدیدی که در آمریکا صورت گرفته است، بسیاری از غذاهایی که برای نوزادان و کودکان خردسال به بازار عرضه می‌شوند ناسالم هستند و به افزایش چاقی، عادت‌های غذایی نامناسب و بیماری‌های مزمن دامن می‌زنند.
محققان با تحلیل ۶۵۱ محصول از ۱۰ زنجیره تأمین آمریکایی دریافتند که ۶۰ درصد از غذاهای فرآوری‌شده فاقد نیازهای مغذی مورد نظر سازمان جهانی بهداشت هستند. غذاهای مورد بررسی به کودکان ۶ تا ۳۶ ماهه اختصاص داشتند.
محققان در مطالعه‌ای که هفته گذشته در ژورنال مواد مغذی منتشر شد، نوشتند: «کم‌ترین میزان انطباق به پروتئین و قند اختصاص داشت، به‌طوری که بیش از ۷۰ درصد از محصولات فاقد پروتئین کافی بودند و ۴۴ درصد از آن‌ها قند مازاد داشتند.»
محققان افزودند: «شیر خشک، شیر غنی‌شده و الکترولیت‌های خوراکی جایی در این بررسی نداشتند، زیرا سازمان غذا و داروی آمریکا قوانین جداگانه‌ای برای این محصولات دارد.»
عدم رعایت استانداردهای مغذی
الیزابت دانفورد، استادیار تغذیه در دانشگاه کارولینای شمالی و از نویسندگان مطالعه حاضر، به اپک تایمز گفت که محبوبیت فزاینده غذاهای آماده برای کودکان خردسال جای نگرانی دارد.
دانفورد می‌گوید: «دوران کودکی یک دوره حیاتی برای رشد سریع است و زمانی که ذائقه و عادت‌های غذایی شکل می‌گیرد، ممکن است راه برای ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند چاقی، دیابت و انواع سرطان‌ها در آینده هموار کنند.»
به گفته دانفورد، بسیاری از غذاهای کودکان بویژه غذاهای پوره‌مانند که برای از شیر گرفتن نوزاد یا قطع شیرخشک تولید می‌شوند، ممکن است هم‌زمان با شروع غذاهای جامد مناسب نباشند، زیرا قند بالایی دارند و میزان چربی، پروتئین و دیگر مواد مغذی مانند آهن در آن‌ها کمتر است. براساس این مطالعه، ۴۴ درصد از غذاهای کودکان بیش از حد لازم قند دارند.
دانفورد گفت: «یافته‌های ما از نیاز فوری به ساماندهی و ارائه راهنمایی‌های بهتر در بازار غذای نوزادان و کودکان خردسال آمریکایی حکایت دارند. سلامت نسل‌های بعدی در گرو همین مسئله است.»
کیتی تلنتو، کارشناس همه‌گیری و مشاور ارشد سابق بهداشت کاخ سفید، به اپک تایمز گفت: «مصرف فراوان غذاهایی که در طبیعت یافت نمی‌شوند، عامل افزایش چاقی در بین کودکان بوده است.» تلنتو در انجام این مطالعه شرکت نداشت.
تلنتو می‌گوید محتوای پروتئین پایین به دلیل نقش کلیدی پروتئین در رشد کودک، عامل تعیین‌کننده‌ای در غذای کودکان است. جثه کودکان در سال اول دوبرابر می‌شود تا بتوانند عضله‌سازی کنند، روی زمین بخزند، راه بروند و تمام کارهای لازم را بکنند.
تلنتو می‌گوید: «بعد از چربی سالم، پروتئین ضروری‌ترین ترکیب برای کودکان است. در این مطالعه بیش از ۷۰ درصد از محصولات نتوانستند نیازهای پروتئینی را برآورده کنند.»
پک‌های غذایی محبوب خطراتی به دنبال دارند
محققان دریافتند که پک‌های غذایی- محصولاتی که بسرعت در حال گسترش هستند- جزو ناسالم‌ترین غذاهای کودکان به شمار می‌آیند.
محققان نوشتند: «پک‌های میان‌وعده کم‌ترین انطباق را با نیازهای مغذی داشتند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که برای بهبود کیفیت غذایی محصولات تجاری نوزادان و کودکان خردسال در آمریکا به اقدامات فوری نیاز داریم.»
این مطالعه نشان داد که مصرف پک‌های غذایی در ۱۳ سال گذشته ۹۰۰ درصد رشد داشته و این محصول در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۰ درصد از قفسه‌های فروشگاه‌های غذای کودکان را به خود اختصاص داده بود.
مجموعه غذاهای دیگری هم که برای کودکان خردسال به بازار عرضه می‌شدند- میان‌وعده‌ها و خوراکی‌های انگشتی- انطباق چندانی با دستورالعمل‌های غذایی و تبلیغاتی نداشتند.
این محصولات شامل مکمل‌های میوه و غلات و خوراکی‌های پفی هستند. سازمان جهانی بهداشت در یک دستورالعمل غذایی نسبت به ترکیب و تبلیغ غذاهای نوزادان و کودکان خردسال ابراز نگرانی کرده است. برخی از این نگرانی‌ها به اسامی گمراه‌کننده محصولات و ادعای «بدون قند افزوده» مربوط می‌شوند، هرچند که انرژی غذا عمدتاً از طریق قند تأمین می‌شود.
محققان می‌گویند پک‌های غذایی و میان‌وعده‌ها بخش عمده بازار را تشکیل می‌دهند و احتمالاً به دلیل تمایل والدین به استفاده از این محصولات به‌جای غذاهای خانگی که به دلیل سبک زندگی پرمشغله، افزایش نرخ زادوولد و شمار فزاینده خانم‌های شاغل رخ داده، محبوبیت این محصولات افزایش یافته است.
دانفورد می‌گوید پک‌های غذایی فشرده در دیگر کشورها اغلب حاوی برچسب‌های هشداردهنده هستند که می‌گوید محتویات محصول باید به یک کاسه منتقل شده و با قاشق میل شود و کودک نباید محصول را از طریق مکیدن پک مصرف کند. او افزود: «با این حال، ما در آمریکا محصولات بسیار کمی را داریم که چنین برچسبی داشته باشند و در واقع بیشتر آن‌ها کودکان را به مکیدن پک تشویق می‌کنند.»
تلنتو گفت که این پک‌ها مانع از این می‌شوند که کودک با غذا ارتباط بگیرد.
او افزود: «برای رشد عصبی هم که شده، آن‌ها باید غذا را به کل صورت خود بمالند. آن‌ها باید غذا را لمس کنند. آن‌ها باید غذا را بو کنند. آن‌ها باید غذا را به موهای خود بمالند تا با غذا ارتباط بگیرند.»
تلنتو می‌گوید ما باید مغز کودکان خرسال را با عادت‌های غذایی سالم آموزش دهیم و بنشینیم و با آن‌ها درباره چیزی که می‌خورند حرف بزنیم.
تلنتو افزود: «آن‌ها باید با غذا، شکل ظاهری و مزه آن آشنا شوند و بدانند چه غذایی خوب است. صرف‌نظر از ناملایماتی که وجود دارد، این بخش مهمی از روال کار است. وقتی پک غذایی را ضدعفونی کرده و کاری می‌کنیم که کودک به معنای واقعی کلمه هیچ تماسی با غذا نداشته باشد و صرفاً نوک پک را بمکد، تجربیات فوق را از آن‌ها می‌گیریم.»
«به نظر من مشکل واقعی این‌جاست که چرا والدین اصلاً سراغ این غذاها می‌روند. وقتی نوزاد را از شیر مادر جدا می‌کنید یا شیر مادر را با غذاهای دیگر به او می‌دهید، بهتر است غذایی را که خودتان می‌خورید بردارید و داخل مخلوط‌کن بریزید.»
رواج برچسب‌های گمراه‌کننده
به گفته دانفورد، برچسب‌گذاری صادقانه برای غذای کودکان تأثیر قابل‌توجهی بر عادت‌های غذایی آن‌ها خواهد داشت.
دانفورد می‌گوید: «به‌عنوان مادر دو فرزند خردسال و حتی به‌عنوان کسی که در این زمینه تحصیل کرده، همچنان جذب محصولاتی می‌شوم که ادعا می‌کنند سالم هستند. به نظر من اگر ادعای سالم بودن محصول ممنوع شود، مگر این‌که محصول از شاخص‌های سلامتی برخوردار باشد، والدین کار آسان‌تری در انتخاب غذاهای سالم‌تر برای فرزندان خود خواهند داشت.»
به گفته تلنتو، یک مشکل عمده این است که نهادهای نظارتی، سازمان غذا و دارو و وزارت کشاورزی آمریکا به فکر منافع والدین و فرزندان نیستند.
