شاید شما هم جزو کسانی باشید که از بهداشت محله‌تان راضی نیستید یا فکر می‌کنید اگر در محل کارتان مدیر لایق‌تری داشتید، دیگر مورد قلدری همکارانتان واقع نمی‌شدید یا اگر کمی همسرتان مهربان‌تر بود، شما دیگر چیزی از دنیا نمی‌خواستید. اما وقتی کسی شما را تشویق به تغییر شرایط می‌کند، بهانه‌هایی از این دست می‌آورید که من تنها یک نفر هستم، چطور می‌توانم محله خودم را از زباله پاک کنم؟ اول باید همسرم تغییر کند تا من با او سازگارتر شوم… می‌ترسم مقابل بی‌اخلاقی همکارانم ایستادگی کنم… این‌قدر درگیر زندگی روزمره خودم هستم که به مسئولیت‌های اجتماعی علاقه‌ای ندارم.
تغییر از خودمان آغاز می‌شود
در این مقاله قصد نداریم کسی را به تغییر کسی یا محیطی ترغیب کنیم، بلکه می‌خواهیم این موضوع را مورد بررسی قرار بدهیم که چطور با تغییر خودمان، دنیای اطراف شروع به تغییر می‌کند. ما می‌خواهیم بیاموزیم به جای این‌که بپرسیم دیگران باید چه کارهایی انجام دهند که شرایط تغییر کند، ببینیم ما چه کاری از دستمان برمی‌آید. در حقیقت می‌خواهیم راجع به مسئولیت‌پذیری صحبت کنیم.
وقتی راجع به مسئولیت اجتماعی صحبت می‌شود، اغلب می‌گوییم از دست ما چه کاری برمی‌آید؟ و قدم‌های کوچک ما در مقیاس کلان ناچیز به نظر می‌رسد، اما موج مسئولیت‌پذیری را دست کم نگیرید. به محض این‌که شما دست به اقدام می‌زنید، دیگران هم جسارت پیدا می‌کنند و حرکت شروع می‌شود.
قانون صد- صفر؛ کلید تغییر واقعی
اولین و مهم‌ترین گام در شروع تغییر این است که ما سهم خودمان از مشکل را بپذیریم و از قانون صد- صفر پیروی کنیم.
قانون صد- صفر بیان می‌کند که ما باید صد درصد مسئولیت رفتار و افکارمان را بپذیریم و بهانه و دلیل‌تراشی را به صفر برسانیم. آن وقت است که معجزه اتفاق می‌افتد. بنابراین بهتر است بر کار خود تمرکز کنیم و در مسیر تأمل فردی و ارزیابی خود گام برداریم.
استمرار، رمز موفقیت در تغییرات اجتماعی
قدم بعدی که بسیار به ما کمک می‌کند، استقامت و پایداری در امور است. اساساً تغییرات نیاز به استمرار دارد. برای همه ما پیش آمده که هدف خوب و والایی را انتخاب کرده‌ایم، اما به مرور زمان از هدف خود فاصله گرفتیم یا با اولین شکست، فکر کردیم که این کار ما نیست و بی‌خیال شدیم. اما تجربیات افراد موفق نشان داده است که ناامید نشدن، رمز پیروزی است.
مسئولیت اجتماعی در عمل
در کتاب به پا خواستن برای انسانیت نویسنده داستان‌های جذابی برای ما تعریف می‌کند که محور تمامی آن‌ها مسئولیت اجتماعی است. یعنی جایی که فرد یا افرادی احساس نیاز کردند که نسبت به جامعه یا محیط خود هوشیار و آگاه باشند. آن‌ها هیچ‌گاه به خود نگفتند که «ما شرایط خوبی داریم و مهم نیست که دیگران در شرایط دشواری به سر می‌برند.» بلکه از همان جایی که بودند، شروع به حرکت کردند. به جای این‌که دیگران را به خاطر به‌وجود آمدن مشکل سرزنش کنند، یا وظایف خود را نادیده بگیرند، اقدام کردند.
سال جدید؛ فرصتی برای مسئولیت‌پذیری بیشتر
به نظر می‌رسد با پایان سال، سؤال خوبی می‌توانیم از خود بپرسیم:
در سال جدید چه کاری می‌توانیم برای رشد و پیشرفت محله خود انجام دهیم؟
بهترین کاری که می‌توانم برای رفع مشکل خانوادگی انجام بدهم چیست؟
دست به اقدام زدن یعنی پذیرش مسئولیت، حتی زمانی که کسی ما را نمی‌بیند، وعده پاداش یا مقامی نداریم و فشاری از بیرون تحمل نمی‌کنیم. دست به اقدام زدن از قلبی تپنده نشأت می‌گیرد، قلبی برای انسانیت.
به خاطر داشته باشید: غرغر کردن و دیگران را مقصر دانستن، دست به اقدام زدن نیست. بلکه شفاف و رک بودن در تشریح مسائل و نیت پاک و خالص برای بهتر شدن اوضاع، ما را به سوی تغییر پیش می‌برد.
تغییرات پایدار، صبر و ازخودگذشتگی می‌خواهد
بایستی به یاد داشته باشیم که قصد ما نباید کاری هیجانی یا مبتنی بر خودنمایی باشد، بلکه تغییرات زیربنایی نیاز به صبر و ازخودگذشتگی دارد. در میانه راه، نباید از این‌که دیگران ما را تأیید نمی‌کنند یا همراهی نمی‌کنند، دلسرد شویم. همیشه به خاطر داشته باشیم که برای چه هدفی حرکت کردیم و به‌طور محکم و استوار به پیش برویم.
مسئولیت اجتماعی، مفهومی بسیار مهم و حیاتی در زندگی بشر امروز است. ما بیش از هر زمان دیگر، نیاز به همدلی و همراهی همدیگر داریم، برای ایجاد تغییراتی که فکر می‌کنیم انسانیت به آن نیاز دارد.
