مطالعه دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو نشان میدهد که سطح پایین اما «طبیعی» ب۱۲ با کاهش سرعت پردازش شناختی و آسیب مغزی در افراد سالخورده ارتباط مستقیم دارد.
براساس یک مطالعه جدید، افراد سالخورده با سطح ویتامین ب۱۲ طبیعی ممکن است همچنان دچار زوال شناختی و آسیب مغزی شوند.
در داوطلبانی که سطح ب۱۲ پایینی، اما از نظر فنی مناسب، داشتند، آسیب به ماده سفید مغز و پردازش شناختیِ کندتر مشهود بود. این امر محققان را به بازنگری در سطح ب۱۲ «سالم» در بین سالخوردگان واداشت.
الکساندرا بودری-ریچارد، نویسنده اصلی مطالعه، در بیانیهای مطبوعاتی گفت: «سطح پایینتر ویتامین ب۱۲ بیش از آنچه که فکرش را میکردیم بر قوه شناخت ما اثر میگذارد و ممکن است افراد بسیار بیشتری را نیز تحت تأثیر قرار دهد.»
بازنگری در سطح ب۱۲
براساس تحقیقات اخیر که در سالنامه عصبشناسی انتشار یافتهاند، سالمندان سالمی که غلظت ب۱۲ خونشان پایینتر از حد طبیعی بود، با علائم نقص عصبی و شناختی دستوپنجه نرم میکردند. این مطالعه نشان داد که سطح پایین ب۱۲ با آسیبدیدگی ماده سفید مغز- عامل ارتباطی نقاط مختلف مغز- ارتباط مستقیم دارد.
محققان بر روی ۲۳۱ داوطلب سالم با میانگین سنی ۷۱ سال که فاقد زوال عقل یا اختلال شناختی خفیف بودند، تحقیق کردند. میانگین سطح ب۱۲ خون آنها ۴۱۴.۸ پیکوگرم در هر میلیلیتر بود که از آستانه حداقلی آمریکا- ۱۴۸ پیکوگرم در هر میلیلیتر- بالاتر است و نشان میدهد که این افراد بهطور متوسط کمبود ب۱۲ ندارند. غلظت طبیعی ب۱۲ اغلب بین ۱۱۸ تا ۷۰۱ پیکوگرم در هر میلیلیتر در نظر گرفته میشود.
ارزیابی عملکرد شناختی نشان داد که سطح پایین ب۱۲ با کاهش سرعت پردازش شناختی همراه است که از پتانسیل اختلال شناختی خفیف حکایت دارد. این تأثیر در داوطلبان سالخورده آشکارتر بود.
به گفته دکتر آری جی. گرین، مطالعه حاضر، نتایج سطحِ نیاز ما به ویتامین ب۱۲ را زیر سؤال میبرند و نشان میدهند که باید در توصیههای قبلی بازنگری کنیم.
سالمندان بیشتر مستعد کاهش سطح ب۱۲ هستند، زیرا میزان تولید اسید معده سالمندان- که لازمه جذب ب۱۲ مواد غذایی است- با افزایش سن کاهش مییابد. این سوءجذب در کنار سوءتغذیه احتمالی موجب کمبود میشود.
سطح پایین ب۱۲ با مشکلات مغزی ارتباط دارد، زیرا ب۱۲ برای سلامت سلولهای عصبی مغز حیاتی است. از اینرو، کمبود ب۱۲ میتواند باعث آسیبدیدگی ماده سفید شود و مشکلاتی به بار آورد که ممکن است بر عملکرد شناختی اثر بگذارند.
گرین گفت: «مطالعات قبلی که با تعیین مقادیر سالم ب۱۲ سروکار داشتند، ممکن است از تأثیر سطح بالا یا پایین ب۱۲ که بدون ایجاد علائم آشکار بر داوطلبان اثر میگذارد، غافل بوده باشند.»
او افزود: «بازنگری در تعریف کمبود ب۱۲ و در نظر گرفتن نشانگرهای زیستعملکردی، به مداخله زودهنگام و پیشگیری از زوال شناختی کمک میکند.»
مشکلات مغزی مرتبط با سطح «طبیعی» ب۱۲
داوطلبان با ب۱۲ پایینتر اما طبیعی با تأخیر قابلملاحظهای در پاسخ به محرکهای بینایی مواجه شدند. این تأخیر با استفاده از الگوهای چشمکزن در میدان دید داوطلبان آزمایش شد.
داوطلبان به الگوهای چشمکزن نگاه میکردند و الکترودهایی که روی سر آنها بود، پاسخ مغزی را اندازهگیری میکرد. نتایج نشان داد که مغز آنها با چه سرعتی اقدام به پردازش الگوها میکند و چه بخشی از بینایی آنها تحت تأثیر قرار گرفته است.
نتایج از کاهش سرعت پردازش بصری و افول رسانایی کلی مغز حکایت داشتند؛ شاخص مهمی که نحوه عبور جریانهای الکتریکی از بافت مغز را نشان میدهد.
اسکن مغزی داوطلبانی که سطح ب۱۲ پایین اما طبیعی داشتند، نشان داد که ماده سفید مغز آنها آسیب دیده است. این آسیبدیدگی که ارتباط مغزی را مختل میکند، ممکن است باعث زوال شناختی، زوال عقل یا سکته مغزی شود.
به گفته محققان، یافتهها نشان میدهند که محدوده «سالم» فعلی ب۱۲ ممکن است بیش از حد گسترده باشد و باعث شود که از مشکلات سلامتی خفیفی که سطوح خارج از محدوده به همراه دارند- حتی اگر افراد علائم مشخصی نداشته باشند- غافل بمانیم.
بودری-ریچارد گفت: «پزشکان علاوه بر بازتعریف کمبود ب۱۲ باید تجویز مکمل برای بیماران سالمند با علائم عصبی را در نظر بگیرند، حتی اگر سطح ب۱۲ آنها در محدوده طبیعی باشد.»
او افزود: «درنهایت باید تحقیقات بیشتری در رابطه با زیستشناسی زیربنایی کمبود ب۱۲ انجام دهیم، زیرا این ویتامین میتواند عامل پیشگیری از زوال شناختی باشد.»

بهترین منابع ب۱۲
آدرت دانا هوک، متخصص تغذیه به اپک تایمز گفت: «مقدار ب۱۲ توصیهشده روزانه ممکن است برای همه کافی نباشد، بهویژه اگر پای مشکلات جذب به علت کهولت سن، بارداری یا مشکلات مربوط به سلامت روده در میان باشد. در این موارد باید مقدار مصرف را افزایش داد.»
لوری کرل، متخصص تغذیه در پرسونا نیوتریشن، بر اهمیت مصرف غذاهای حیوانی برای حفظ سطح ب۱۲ تأکید دارد. کرل گفت: «برای اطمینان از دریافت ب۱۲ کافی باید از انواع گوشت مانند گوشت گاو، خوک و بره در رژیم غذایی خود استفاده کنید.» او همچنین مصرف گوشت ماکیان مانند مرغ و بوقلمون را در کنار ماهی و غذاهای دریایی مانند سالمون، تن، ساردین و صدف دوکفهای توصیه میکند. کرل افزود که محصولات لبنی- شیر، پنیر و ماست- و تخممرغ از جمله منابع عالی این ویتامین ضروری هستند.
او گفت: «به کسانی که رژیم گیاهخواری یا وگن دارند، توصیه میشود از غذاهای سرشار از ویتامین ب۱۲ مانند شیرهای گیاهی، مخمرهای مغذی و غلات صبحانه یا مکملهای باکیفیت استفاده کنند، زیرا منابع گیاهی به تنهایی نمیتوانند ب۱۲ مورد نیاز شما را تأمین کنند.»