ذبیحالله مجاهد، رئیس هیئت طالبان در نشست سوم دوحه از جامعه جهانی خواست که تمام ذخایر ارزی افغانستان را آزاد کند و در اختیار «دافغانستان بانک» تحت کنترل طالبان قرار دهد.
نشست سوم دوحه دهم و یازدهم سرطان (تیر) برابر با سیام ژوئن و اول ژوئیه در دوحه پایتخت قطر به مدت دو روز در پشت درهای بسته برگزار شد. در این نشست، نمایندگانی از ۲۵ کشور دنیا، پنج سازمان جهانی و هیئت طالبان به دعوت سازمان ملل حضور دارند.
طالبان: تحریمها را بردارید
براساس متن سخنرانی ذبیحالله مجاهد در این نشست که همزمان در وبسایت امارت اسلامی منتشر شده است. این مقام طالبان از جامعه جهانی خواسته است که کمکهای انکشافی (توسعه) به افغانستان ارائه دهد، ذخایر بلوکه شده افغانستان را آزاد کند و تحریمها علیه امارت اسلامی را بردارد.
او مدعی شد که امارت اسلامی صدها فابریکه (کارخانه) را ایجاد کرده است، جوانان را از (بدبختیها) نجات داده و «فرصتهای بزرگ تجارتی در تاریخ افغانستان» برای زنان ایجاد کرده است و با وجود حکومت طالبان، «تمام منطقه» از امنیت و ثبات در افغانستان نفع بردهاند.
براساس گزارشهای سازمانهای حقوق بشری، طی سه سال حکومت طالبان، زنان از حق اشتغال و تحصیل محروم شدهاند.
مجاهد به طور غیرمستقیم انتقادات از نقض حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان توسط طالبان را یک مساله داخلی و مربوط به «بعضی ارزشهای دینی، عنعنوی و خواست مردمی» دانسته و افزوده است که دولتهای غربی باید این نکات را «درک» کنند تا روابط دو جانبه با طالبان بدون تنش پیش برود.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز در صفحه ایکس خود نوشته است که در نشست سوم دوحه بسیاری از کشورها از بخش خصوصی حمایت کردهاند و «تعهد شد تا محدودیتهای اقتصادی و بانکی برداشته شود.»
رزماری دی کارلو، معاون دبیر کل سازمان ملل در امور سیاسی و استقرار صلح که برگزاری نشست سوم دوحه را برعهده دارد. در پستی در صفحه ایکس، برپایی این نشست را «آغازی نتیجهبخش» برای افغانستان دانسته و افزوده است اولین باری است که جامعه بینالمللی و طالبان به این شکل با یکدیگر دیدار میکنند و انتظار میرود که «تعامل اصولی» برای کمک به مردم افغانستان در بسیاری از زمینهها صورت گیرد.
سازمان ملل: ناامنی و فقر کاهش نیافته است
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل هفته گذشته در نشست شورای حقوق بشر شورای امنیت سازمان ملل گفت که وضعیت کنونی حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان باید وجدان بشریت را تکان دهد و جامعه جهانی به دنبال مشروعیتبخشی و عادیسازی روابط با طالبان نباشد.
دبیرکل سازمان ملل نیز در این نشست گفت که ۳ درصد زنان و ۴ درصد مردان از حکومت طالبان حمایت میکنند. ناامنیها در سه ماه گذشته در افغانستان به ۲۵۰۰ مورد رسیده است.
به گفته رئیس هیئت نمایندگی سازمان ملل (یوناما)، مبلغ ۴ میلیارد دلار کمک بشردوستانه طی سه سال گذشته به افغانستان اختصاص داده شده است، اما فقر گسترده در افغانستان کاهش نیافته است و مردم افغانستان در برابر بسیاری از بلایای طبیعی آسیبپذیر هستند.
در سال اول حکومت طالبان، گزارشهایی از فقر روزافزون، فروش اعضای بدن و فروش کودکان برای تامین مایحتاج روزانه در افغانستان منتشر شد.
فعالان حقوق زنان: دعوت به یک نشست فرعی را نمیپذیریم
فعالان مدنی افغانستان، مخالفان طالبان و نمایندگان زنان افغانستان در نشست سوم دوحه دعوت نشدهاند. سازمان ملل اعلام کرده است که در پایان این نشست، زنان را در نشستی جداگانه دعوت خواهند کرد.
تعدادی از رسانههای افغانستان، گزارش دادهاند که سازمان ملل به درخواست طالبان، نمایندگان جامعه مدنی و زنان را به نشست سوم دوحه دعوت نکردهاند.
در روز نخست برگزاری نشست سوم دوحه، تعدادی زنان سیاستمدار و فعالان حقوق زنان در صفحات مجازی خود اعلام کردهاند که دعوت سازمان ملل برای شرکت در بحثی جداگانه را رد کردهاند.
حبیبه سرابی، والی (استاندار) سابق بامیان و یکی از اعضای هیئت مذاکرهکننده صلح دولت سابق افغانستان در صفحه ایکس خود نگاشته است که دعوت یوناما برای شرکت در نشست دوحه در دوم ژوئن را رد کرده است.
به گفته او، در دستور کار نشست سوم دوحه، راهحلهای سیاسی برای حل مشکل افغانستان به حاشیه رانده شده است. در چنین شرایطی کمک اقتصادی و توسعهای بدون درنظر گرفتن راهحلهای سیاسی کمک موثری به مشکل افغانستان نمیکند.
این مقام پیشین دولت افغانستان افزوده است در حالیکه نشست سوم دوحه از سیام ژوئن تا ۱ ژوئیه برنامهریزی شده است. نشست با نمایندگان جامعه مدنی و زنان به یک جلسه فرعی و حاشیهای تقلیل داده شده است.
او در پایان گفته است که وضعیت حقوق بشر در افغانستان به طور پیوستهای در حال بدتر شدن است. به نظر میرسد که هیچ سازوکار پاسخگویی وجود ندارد که طالبان را مسئول نقض حقوق بشر سیستماتیک مردم افغانستان به ویژه علیه زنان، هزارهها و اقلیتهای مذهبی بداند.
عطا محمد نور، رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان و والی (استاندار) پیشین بلخ نیز در صفحه ایکس خود نوشته است: «سازمان ملل متحد به عنوان نهاد معتبر جهانی که وظیفهی آن در کنار حل بحران کشورها، حمایت از حقوق بشر و دموکراسی است، با رویکرد نادرستی به دنبال راهحل بحران جاری افغانستان گام برمیدارد. آیا میشود مشکل را با مشکل حل کرد؟ طالبان مشکل اصلی افغانستان است. چگونه ممکن است که بصورت یکجانبه با آنان مشکل را حل کرد؟»
به گفته او «سازمان ملل با دعوت از گروه طالبان به عنوان تنها نماینده افغانستان و در گرو قرار دادن این نشست بر اساس مطالبات آنان، به دوام جنایت آنان و همچنین جسارت بخشیدن به تروریستان کمک میکند. نتایج این نشست از همین حالا مشخص است که جز ناکامی و ضایع کردن فرصتهایی که باید برای حل بحران بکار برود، چیز دیگری نیست.»
کانادا: به شدت از عملکرد سازمان ملل ناامید شدیم
دیوید اسپرول، نماینده ویژه کانادا در امور افغانستان با صدور بیانیهای به عدم دعوت از فعالان غیرطالب واکنش نشان داده و نوشته است کانادا به شدت از اقدام سازمان ملل برای محروم کردن شرکتکنندگان افغان غیرطالب در جلسات اصلی نشست ناامید شده است.
در پایان این بیانیه، کانادا از سازمان ملل خواست تا فرستاده ویژه برای افغانستان با تخصص و مهارت در زمینه حقوق بشر و جنسیت تعیین کند.
طالبان در نشست سوم دوحه بیشتر بر موضوعات اقتصادی تاکید کردند.
در این نشست طالبان با اشاره به روابط سیاسی با کشورهای منطقه اعلام کردند که ماه گذشته قزاقستان، نام طالبان را از فهرستهای گروههای «ممنوعه» حذف کرده است و چین کمونیستی نیز فرستاده طالبان را به عنوان سفیر افغانستان در پکن پذیرفته است.
مجلس نمایندگان آمریکا روز ۲۵ ژوئن لایحهای را تصویب کردند که براساس آن دسترسی طالبان به کمکهای آمریکا به افغانستان قطع خواهد شد.
همچنین، مخالفان طالبان در پایان چهارمین نشست روند ویانا در هفته گذشته با فاقد مشروعیت خواندن نشست سوم دوحه، از دبیرکل سازمان ملل خواستند در قبال مساله افغانستان مسئولانه رفتار کند.
شرکتکنندگان نشست روند ویانا (وین) گفتند که شرکت طالبان آنهم به صورت یکجانبه در نشست سوم دوحه و تعیین برنامه این نشست براساس نظر طالبان باعث میشود که نهتنها این دور از نشستهای دوحه بلکه تمام روند نشستهای گذشته دوحه فاقد مشروعیت شود.
