تحلیل
جیمی دایمن، مدیرعامل جیپی مورگان چیس، چندی پیش گفت که «جنگ جهانی سوم از قبل آغاز شده است. در حال حاضر با نبردهایی هماهنگ روی زمین مواجه هستیم که در چند کشور درحال وقوع هستند.»
آمریکا چگونه باید به این چالش واکنش نشان دهد؟ توصیه دایمن این است: «چیزی که باید به آن توجه شود این است که نمیتوانیم حل این مشکل را به بخت و اقبال واگذار کنیم. ما باید مطمئن شویم که کار درست را انجام میدهیم و مشکل را به نحو احسن حلوفصل میکنیم.» وقتی کسی همچون جیمی دایمن از وجود خطر میگوید، ارزیابی او باید جدی گرفته شود.
دایمن در واکنش به هماهنگی چین، روسیه، ایران و کره شمالی در حمله به آمریکا و متحدانش، درباره تبعات احتمالی صحبت نمیکند: «من درباره خطری صحبت میکنم که اگر اوضاع وخیمتر شود، با آن مواجه میشویم. گاهی سناریوها شوکهکننده هستند. حتی نمیخواهم به آنها اشاره کنم.»
دایمن به یکی از مشخصههای «تکاندهنده» وضعیت کنونی اشاره میکند: تهدید پوتین به استفاده از تسلیحات هستهای.
«بزرگترین خطری که بشریت با آن مواجه است، چیست؟» دایمن معتقد است که «این خطر نه تغییرات اقلیمی، بلکه گسترش تسلیحات هستهای است.» گسترش فناوریهای هستهای با افزایش احتمال استفاده از تسلیحات هستهای در میدان جنگ یا مراکز شهری ارتباط مستقیم دارد.
دایمن تأکید دارد که آمریکا باید در تنظیم و اجرای برنامههای راهبردی محتاطانه عمل کند: «ما باید در کارهایی که میخواهیم طی دو سال آینده انجام دهیم، بشدت محتاط باشیم.»
تحلیل دایمن در بهترین حالت بهنگام و در بدترین حالت نوشداروی بعد از مرگ است.
در ۶ ژوئن ۲۰۲۱، مصادف با سالگرد روز دِی (نبرد نرماندی)، نشریه هیل در مقالهای پیشبینی کرد که ما در آستانه شروع جنگی قرار داریم که در حاشیه آبهای اوراسیا در چهار جبهه آغاز خواهد شد: روسیه تحت رهبری پوتین دوباره به اوکراین حمله خواهد کرد؛ حماس دوباره به اسرائیل یورش خواهد برد؛ ایران یکبار دیگر به کشتیرانی بینالمللی حمله خواهد کرد؛ و چین از نابسامانی در عرصه بینالمللی برای محاصره یا حمله به تایوان استفاده خواهد کرد.
جمهوری خلق چین بارها تایوان را با استقرار تجهیزات دریایی در تنگه تایوان و آبهای سرزمینی این کشور تهدید کرده، اما جبهه چهارمِ پیشبینی ما هنوز به محاصره یا جنگ فراگیر منتهی نشده است.
نکته کلی این است که آمریکا در پی خروج فاجعهبار از افغانستان بهعنوان کشوری ضعیف تلقی شد. بازدارندگی از بین رفته و آمریکا از نظر اقتصادی، نظامی و ایدئولوژیک برای مقابله با محور جدید رژیمهای خودکامه آمادگی ندارد.
جیمی دایمن زنگ خطرِ تشدید نقاط بحرانی ژئوپلیتیک اوراسیا را به صدا درآورده است؛ یعنی اینکه چین، روسیه، ایران و کره شمالی حملات خود را به متحدان غربی هماهنگ کردهاند. هدف سیاستگذاران آمریکایی باید جلوگیری از سناریوهایی بهغایت تکاندهنده باشد که دایمن اشارهای به آنها نمیکند.
از آنجا که متحدان آمریکا از نظر وجودی با تسلیحات هستهای تهدید میشوند، باید به فکر تجدیدنظر در دکترین هستهای آمریکا بود. اگر آمریکا در بحبوحه بحرانهای بینالمللی در برابر تهدید مستبدان هستهای عقبنشینی کند و مماشات این کشور به واکنشی عادی در قبال باجخواهی هستهای تبدیل شود، کشورهای متحد و وابستگانی که به بازدارندگی آمریکا متکی هستند، از ارتش و دیگر ارتباطات خود با آمریکا دست خواهند کشید.
میتوان از فشار بازار برای تقویت وزارت دفاع استفاده کرد و هزینه تسلیحات را پایین آورد و در مرحله دوم، به متحدانِ در معرض خطر اجازه دهیم به پالایشگاههای نفت و گاز طبیعی روسیه حمله کنند و هزینه صادرات انرژی به چین را بالا ببرند؛ سوم، جبهه داخل را در شرایط جنگی نگه داشت و جدیّت هدف را نشان دهیم و درنهایت اینکه اهمیت ژئوپلیتیکی اوکراین، اسرائیل و حتی تایوان را بهصورت علنی به بحث بگذاریم و بدین ترتیب راهبردی جامع و جغرافیامحور را برای قدرتنمایی نیروی دریایی آمریکا در حاشیه آبهای اوراسیا کلید بزنیم.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
نویسنده: مایکل هوکبرگ دکترای فیزیک کاربردی از مؤسسه فناوری کالیفرنیا
